Kraków: Godzina "W" i ceremonia przy Grobie Nieznanego Żołnierza

Krakowskie obchody 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego zostały przygotowane wspólnie przez wojewodę małopolskiego, Oddział IPN w Krakowie i Zarząd Okręgu Małopolska Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W ramach oficjalnej uroczystości o godz. 17 uczczono minutą ciszy godzinę "W" na Rynku Głównym przed Bazyliką Mariacką, gdzie zebrali się m.in. przedstawiciele władz państwowych, środowisk kombatanckich, mieszkańcy, turyści.

Zaraz potem, dokładnie o godz. 17.02 w kościele Mariackim rozpoczęła się uroczysta msza święta w intencji Ojczyzny i żołnierzy poległych za wolność. Nabożeństwu przewodniczy metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski.

Po mszy św., uczestnicy obchodów przejdą w pochodzie ulicą Floriańską - na plac Jana Matejki, gdzie przed Grobem Nieznanego Żołnierza, znajdującym się przy pomniku Grunwaldzkim zaplanowano uroczystości z udziałem Wojska Polskiego. Odczytany zostanie Apel Pamięci. Odbędzie się zmiana warty przy symbolicznym grobie upamiętniającym poległych na polach bitewnych nieznanych polskich żołnierzy. Złożone zostaną okolicznościowe wieńce i wiązanki oraz zapalone znicze.

"Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora" powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o 17.00 - godzinie "W". Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od Stalina) w roli gospodarza, jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczpospolitej" - opisuje krakowski Oddział IPN.

Powstanie było elementem operacji "Burza", czyli działań Armii Krajowej realizowanych przez cały 1944 rok. Planowane na kilka dni, upadło 3 października, po 63 dniach walki. Zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.

"O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało ogromne znaczenie. Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania niepodległości. Powstanie warszawskie to był w istocie heroiczny bój o wolną Polskę, który na przyszłe dziesięciolecia stał się inspiracją dla żołnierzy i działaczy podziemia niepodległościowego oraz opozycjonistów w PRL" - zaznacza IPN.