Kraków: Hotel Forum zostanie wpisany do rejestru zabytków? Jednoznaczne stanowisko Narodowego Instytutu Dziedzictwa

- Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie zakończył postępowanie administracyjne w sprawie wpisu hotelu Forum do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego. Strony postępowania mają prawo do zapoznania się z materiałem dowodowym w przedmiotowej sprawie oraz do wniesienia ewentualnych uwag lub wniosków w terminie 7 dni od daty otrzymania rzeczonego zawiadomienia. 22 września zawiadomienie odebrała ostatnia ze stron postępowania. Tutejszy Urząd wyda decyzję po upływie terminów, wynikających z Kodeksu postępowania administracyjnego - informuje Jan Kozakowski, rzecznik Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.

W drodze postępowania małopolskie władze konserwatorskie zwróciły się o opinię do Narodowego Instytutu Dziedzictwa w sprawie ewentualnego wpisu hotelu Forum do rejestru zabytków.

Opinia została już wydana. "W obliczu przedstawionych ustaleń objęcie ochroną konserwatorską poprzez wpis do rejestru zabytków byłego hotelu Forum nie budzi wątpliwości, a nawet staje się koniecznością" - podkreślił w konkluzji Narodowy Instytut Dziedzictwa.

"Unikatowość zastosowanych rozwiązań i poparta głosem licznego grona historyków architektury reprezentatywność budynku dla architektury polskiej epoki PRL, która w oczywisty sposób jest już epoką minioną, daje podstawę i zobowiązuje do zachowania go dla przyszłych pokoleń. Jest w społecznym interesie ochrona najcenniejszych obiektów każdej kolejnej epoki jako świadka zmieniających się czasów, gustów oraz możliwości projektowych i realizacyjnych, tylko bowiem w ten sposób jesteśmy w stanie zachować ciągłość dziedzictwa kulturowego naszego kraju, w każdym stuleciu - a w wieku XX w szczególności - znaczonego wieloma trudnymi, nierzadko dewastującymi i dążącymi do unicestwienia Polski, zdarzeniami i działaniami" - czytamy też w podsumowaniu opinii wydanej przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

"Reprezentująca socmodernizm realizacja jest tym cenniejsza, iż mieści się w jego nurcie określanym mianem brutalizmu, którego dobre przykłady powstały i zachowały się w Polsce do naszych czasów w bardzo nielicznych przykładach. Dawny hotel Forum, będąc jedną z ikon tego nurtu, wymaga szczególnej uwagi i troski" - podsumowuje Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Po przeprowadzonej analizie eksperci Narodowego Instytutu Dziedzictwa stwierdzili, że w przypadku dawnego hotelu Forum mamy do czynienia z obiektem:

- stanowiącym zespół architektoniczny o rozbudowanym programie funkcjonalnym, zajmujący sporą powierzchnię i mający znaczącą kubaturę, wchodzący w wieloaspektową interakcję z otaczającą przestrzenią;

- zaliczanym do kanonu architektury Krakowa i Polski okresu PRL-u;

- będącym jedną z ostatnich zachowanych ikon brutalizmu w architekturze polskiej;

- będącym niezwykle znamiennym świadkiem minionej epoki;

- wzbudzającym żywe zainteresowanie społeczne;

- którego potrzeba zachowania jest wyraźnie artykułowana publicznie przez różne gremia i czynniki społeczne;

- który wyróżnia się na tle innych dzieł swojej epoki wybitnymi walorami krajobrazowymi;

- legitymującym się istotnymi wartościami, zarówno historycznymi i artystycznymi, jak i naukowymi.

Przypomnijmy, że o wpis hotelu Forum do rejestru zabytków wystąpił krakowski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich.

We wniosku przypomniano, że hotel Forum jest jednym z ważniejszych przykładów późnego modernizmu i brutalizmu w architekturze z lat 70. ubiegłego wieku.

"Budynek jest wyrazistym elementem dziedzictwa i historii miasta i jest swojego rodzaju ikoną swego czasu. O jego wartościach może również świadczyć fakt, iż został ujęty w opracowaniu "Sir Banister Fletcher's A History of Architecture" - zaznaczono we wniosku o wpis obiektu do rejestru zabytków.

Podkreślono w nim też, że mając na uwadze ograniczenia konstrukcyjne hotelu, zwłaszcza w kontekście obecnych przepisów technicznych ochrona obiektu musi iść w parze z umożliwieniem jego modernizacji i adaptacji do nowych funkcji.

Na podstawie wniosku SARP, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie wszczął postępowanie w sprawie wpisania budynku do rejestru zabytków.

W ramach postępowania dotyczącego hotelu Forum małopolski wojewódzki konserwator zabytków zwrócił się do Narodowego Instytutu Dziedzictwa z prośbą o wykonanie specjalistycznej opinii, określającej wartości zabytkowe budynku oraz zasadność jego wpisu do rejestru.

Do właściciela budynku dawnego hotelu Forum wraz z nieruchomością, na której się znajduje, zwróciliśmy się z zapytaniem, jakie konsekwencje może rodzić wpisanie obiektu do rejestru zabytków.

- Wiadomym jest, że ewentualny wpis do rejestru zabytków uniemożliwi jakikolwiek pozytywne zmiany dla tego terenu. Wpis do rejestru zabytków będzie skutkował istnieniem obecnego stanu i obecnego sposobu gospodarowania budynkiem na następne co najmniej kilkadziesiąt lat, trwale negatywnie wpływając na interesy i wizerunek miasta Krakowa - informował nas Dominik Koza, prezes zarządu Amathus Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Hotel Forum wzniesiono na zakolu Wisły, na terenie dzielnicy Ludwinów, na terenie dawnego stadionu klubu Garbarnia, w bezpośrednim sąsiedztwie ul. Konopnickiej. Budowa hotelu Forum na podstawie projektu Janusza Ingardena rozpoczęła się w 1978 roku i trwała ponad 10 lat. Oficjalne otwarcie nastąpiło 15 maja 1988 r.

Hotel miał cztery gwiazdki, posiadał 278 pokoi, w tym 19 jednoosobowych i 15 apartamentów, był w pełni klimatyzowany. Wewnątrz działały 2 restauracje, grill bar oraz drink bar.

Na terenie hotelu znajdował się dwupoziomowy parking, na którego dolne piętro zjechać można było bezpośrednio windą.

Hotel posiadał m.in. drzwi na fotokomórkę, automatyczne spłukiwanie wody w WC, a także elektroniczny zegar zewnętrzny wraz z termometrem i kalendarzem. W hotelu znajdowały się także: basen, sauna, solarium, studio odnowy biologicznej, korty tenisowe, minigolf, sklep Pewex, butik, sklep z pamiątkami, fryzjer, biuro podróży, pralnia, kwiaciarnia, kantor, kiosk, perfumeria, punkt opieki nad dziećmi oraz kasyno.

Budynek posiadał 6 sal konferencyjnych mogących pomieścić do 600 osób. W salach tych poza spotkaniami i konferencjami odbywały się także okolicznościowe imprezy, np. studniówki.

1 stycznia 2001 r. Orbis włączył swój czterogwiazdkowy hotel do marki Sofitel sieci Accor (inwestora strategicznego Orbis S.A.), z której szyldem funkcjonował aż do zamknięcia 10 listopada 2002 r. Jako przyczynę zamknięcia podano wówczas wady konstrukcyjne wynikające z nasiąkania fundamentów i zalewania piwnic przez wody płynącej obok Wisły.

W 2004 r. firma Wawel-Imos kupiła od Orbisu za ok. 40 mln zł działkę o powierzchni ponad 4 ha, na której stoi dawny hotel.

Firma Wawel-Imos przed laty miała plan, aby wyburzyć hotel i wybudować tam zespół apartamentowców, z częścią usługowo-hotelowo-biurową. Uwagi do koncepcji zgłosił jednak konserwator zabytków, podkreślając, że proponowane budynki są za wysokie i za duże jest również zagęszczenie zabudowy.

Później inwestor wyjaśniał, że jakiekolwiek zamierzenia jakie mógłby brać pod uwagę uniemożliwia uchwalony w 2013 r. przez władze miasta plan zagospodarowania terenu dla bulwarów wiślanych.

Przez lata budynek służył więc jako najdłuższy w Polsce billboard (wzdłuż całej elewacji rozwijane były ogromne reklamy).

Od 2013 roku w parterowej części budynku rozpoczęła działalność klubokawiarnia. W kolejnych latach na tej kondygnacji pojawiały się kolejne funkcje. Jest też nowy właściciel obiektu.

Obecnie w Forum dominuje gastronomia. W zeszłym roku na dachu budynku otwarto restaurację.

Użytkowanie budynku jako hotelu nie jest możliwe z uwagi na przepisy budowlane, które wymagają, aby pomieszczenia miały wysokość co najmniej 2,70 m, a budynek Forum nie spełnia tych norm.