Kraków: Suknia haute couture gwiazdą nowej wawelskiej Zbrojowni

- W ciągu trzynastu miesięcy przeobraziliśmy i rozszerzyliśmy ekspozycję Zbrojowni nie tylko na nowo ją aranżując, przygotowując nowoczesną scenografię. Przygotowaliśmy wystawę, która nie pokazuje wyłącznie militariów, ale również obrazy, tkaniny. Prezentujemy ponad 30 procent. nowych, kompletnie nieznanych obiektów - mówi Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.

Wystawa w wawelskiej Zbrojowni, jak podkreślają kuratorzy, prezentuje cywilizacyjny i kulturowy wymiar kolekcji militariów.

- Nowa Zbrojownia nie jest opowieścią o wojnie, o tym jak raniono i zabijanie . Mówimy o pewnej kulturze, gdzie zbroja, element militarny w postaci szabli był fragmentem kostiumu. Mówimy o obiektach militarnych jako wyróżniku pewnej dystynkcji i statusu. Pokazujemy także obiekty, które były przedmiotami kolekcjonerskimi. Dlatego zestawiamy naszą kolekcję z suknią Balenciagi - wyjaśnia Andrzej Betlej.

Jak wyjaśniają kuratorzy, ci, którzy znają "starą" Zbrojownię będą zaskoczeni przedmiotami, które uzupełniają dziś dawną wystawę.

Na wystawie znalazły się m.in. broń z epoki późnego średniowiecza i wczesnej nowożytności, w tym wielkie dwuręczne miecze, norymberska zbroja turniejowa z Dworu Artusa w Gdańsku oraz wykonana w Innsbrucku młodzieńcza zbroja Zygmunta Augusta.

- Na uwagę zasługuje zespół różnego rodzaju hełmów, wśród których znalazła się mediolańska salada oraz starożytny hełm greckich hoplitów - mówi Rafał Ochęduszko, kurator wystawy.

W najniższej kondygnacji Zbrojowni tzw. Kurzej Nodze prezentowane są, m.in. lufy dział, armat, haubic i moździerzy z XVII i XVIII wieku, a także zespół nowożytnej broni drzewcowej, głównie halabard. Tu znalazły się także rekonstrukcje chorągwi krzyżackich i wojsk wspomagających zakon, zdobyte pod Grunwaldem i złożone przez Władysława Jagiełłę przy ołtarzu św. Stanisława w katedrze wawelskiej.

- Najcenniejszą częścią wawelskiej kolekcji dział stanowią lufy zrabowane podczas zaborów przez Rosję i rewindykowane po 1921 roku na mocy traktatu ryskiego kończącego wojnę polsko-bolszewicką - zwraca uwagą Krzysztof J. Czyżewski, kurator ekspozycji.

Suknia -zbroja pochodzi z kolekcji Balenciaga Haute Couture jesień/zima 2023-2024.

- Suknia jest współczesną wersją zbroi maksymiliańskiej z początku XVI wieku, przekształcającej historyczny pancerz w dzieło haute couture - wyjaśnia Bogumiła Wiśniewska, kuratorka sztuki współczesnej w Zamku Królewskim na Wawelu.

Suknia naśladuje kształt renesansowej zbroi. Sztywne, metaliczne fałdy podkreślają sylwetkę, modelując ją niczym pancerz.

Suknia nie jest jedynym współczesnym akcentem na wawelskiej wystawie poświęconej broni - otwiera ją współczesny obraz Łukasza Stokłosy, którego prace wielokrotnie już gościły w królewskiej rezydencji w Krakowie.

- Ważnym elementem ekspozycji jest udostępnienie najstarszych pozostałości rezydencji na wzgórzu wawelskim - zaznacza Andrzej Betlej.

Podziemia Wieży Duńskiej dotąd były niedostępne dla zwiedzających. Znajdują się tu, m.in. relikty dawnej wieży obronnej - stołpu datowanego na XII wiek. W XIV wieku na miejscu stołpu wzniesiono wieżę gotycką zwaną Duńską.

Pozostałości budowli zostały odkryte podczas prac prowadzonych na Wawelu po tym, jak przestał pełnić funkcję austriackich koszar. Nigdy jednak nie został udostępniony zwiedzającym.

Podczas prac archeologicznych wawelski archeolog Jerzy Trzebiński odnalazł tu złoty pierścień sprzed tysiąca lat, który można zobaczyć w podziemiach Wieży Duńskiej.