Lublin: Nie wyrzucaj, podziel się. Dziś Światowy Dzień Żywności - każdy kęs ma znaczenie
Geneza i znaczenie Światowego Dnia Żywności
Światowy Dzień Żywności obchodzony jest co roku 16 października - w rocznicę powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), która została założona w 1945 roku. Jego celem jest zwiększanie świadomości na temat globalnych problemów głodu, niedożywienia i marnowania żywności.
W 2025 roku święto to ma wymiar szczególny - FAO obchodzi swoje 80-lecie, a motto tegorocznych obchodów brzmi:
"Ramię w ramię dla lepszej żywności i lepszej przyszłości."
To wezwanie do współpracy - między krajami, firmami, instytucjami i zwykłymi ludźmi - w budowaniu bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego systemu żywnościowego.
Paradoks świata: głód i marnotrawstwo
Z jednej strony - około 673 miliony ludzi na świecie cierpi z powodu chronicznego głodu. Z drugiej - co roku marnuje się blisko 1/3 całej produkowanej żywności.
W Unii Europejskiej to aż 59 milionów ton jedzenia rocznie, z czego niemal połowa pochodzi z gospodarstw domowych. W Polsce szacuje się, że rocznie wyrzucamy ponad 4,8 miliona ton żywności, co oznacza, że każdego dnia z naszych domów trafia do śmieci kilkaset ton chleba, warzyw, owoców i gotowych potraw.
To nie tylko kwestia etyczna. Produkcja żywności pochłania zasoby naturalne, wodę, energię i przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych. Każdy zmarnowany bochenek chleba to więc także zmarnowana woda, praca i energia.
Rola Polski - statystyki, wyzwania i inicjatywy
W Polsce aż 56 procent osób przyznaje, że zdarza im się wyrzucać jedzenie. Najczęściej są to produkty, które "straciły ważność" lub zostały kupione w nadmiarze.
Na szczęście coraz więcej organizacji i inicjatyw działa na rzecz ograniczenia tego zjawiska:
- Aplikacja Foodsi pozwala restauracjom i sklepom sprzedawać nadwyżki jedzenia po obniżonych cenach.
- Banki Żywności współpracują z sieciami handlowymi i producentami, odbierając niesprzedane produkty i przekazując je potrzebującym.
- Kampanie edukacyjne prowadzone przez szkoły, samorządy i media uczą, jak planować zakupy i ograniczać marnotrawstwo.
Co możemy zrobić lokalnie - w Lublinie i okolicach
W Lublinie temat niemarnowania żywności zyskuje coraz większe znaczenie. W Światowy Dzień Żywności przypominają o tym lokalne media, organizacje społeczne i wolontariusze.
Jeśli masz nadwyżki jedzenia - produkty suche, konserwy, warzywa, owoce czy gotowe potrawy - możesz przekazać je tam, gdzie zostaną naprawdę wykorzystane:
- do lubelskiego Banku Żywności, który regularnie wspiera osoby potrzebujące,
- do domów opieki i placówek pomocy społecznej,
- do Kuchni św. Brata Alberta, gdzie codziennie wydawane są posiłki osobom bezdomnym i ubogim.
Takie gesty mają realną wartość - to nie tylko pomoc drugiemu człowiekowi, ale też sposób na ograniczenie marnowania zasobów.
Warto też działać we własnym domu: planować posiłki, kupować tyle, ile naprawdę potrzebujemy, wykorzystywać resztki do przygotowywania nowych potraw, zamrażać jedzenie, zamiast je wyrzucać.
Współpraca globalna jako fundament zmiany
FAO przypomina, że lepsza przyszłość zależy od czterech filarów:
- Lepszej produkcji - zrównoważonych metod upraw i hodowli,
- Lepszego odżywiania - dostępu do zdrowej, różnorodnej żywności,
- Lepszego środowiska - ochrony gleb, wody i klimatu,
- Lepszego życia - sprawiedliwego dostępu i godności dla wszystkich.
Zmiana zaczyna się od drobnych działań - w sklepach, szkołach, kuchniach i społecznościach lokalnych. Każdy może w niej uczestniczyć, a 16 października to doskonały moment, by zrobić pierwszy krok.
Światowy Dzień Żywności to nie tylko święto, ale przypomnienie, że jedzenie to coś więcej niż codzienny posiłek - to odpowiedzialność i solidarność.
W Lublinie, tak jak na całym świecie, możemy działać lokalnie: pomagać, dzielić się i zmieniać nawyki. Bo każda kromka, którą ocalimy, ma swoją wartość - i może stać się początkiem dobra, które wraca.