Lubuskie: Mieszkańcy tyją na potęgę. Najgorzej w powiecie sulęcińskim
Otyłość to choroba przewlekła, z tendencją do nawrotów i trzeba się na nią leczyć do końca życia. Najlepiej pod okiem zespołu specjalistów: lekarza, dietetyka, fizjoterapeuty, psychologa
- Pacjenci, którzy korzystają z porad lekarza POZ, powinni mieć wykonywany pomiar wzrostui masy ciała. Taki obowiązek istnieje od 2020 roku - mówi rzecznik lubuskiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia Joanna Branicka. - Te dane trafiają do NFZ. W ten sposób od stycznia do końca lipca sprawdzono 13,4 mln osób w kraju, w tym w Lubuskiem - 363 285 osób.
W jakich powiatach jest najwięcej otyłych osób?
Dzięki tym informacjom możemy obliczyć BMI. Wskaźnik pokazuje ryzyko nadwagi i otyłości.
Co to jest BMI? Body Mass Index to stosunek masy ciała do wzrostu podniesionego do kwadratu. Prawidłowy zakres wynosi od 18,5 do 25,0. Wyższe wartości wiążą się ze zwiększonym ryzykiem dla zdrowia i życia. W województwie lubuskim prawidłową wagę ma 33,1 procent pacjentów POZ (121 560 osób).
W Gorzowie Wielkopolskim odnotowano aż 64 proc. osób z otyłością i nadwagą, w Zielonej Górze 60,4 proc. Najwięcej otyłych i z nadwagą jest w powiatach: sulęcińskim (67,52 proc.), gorzowskim (67,13 proc.) i żagańskim (67,11 proc), a najmniej w krośnieńskim (62,3 proc.).
W całym regionie z nadwagą zmaga się 134 834 osób (BMI 25,0-30,0), z otyłością 100 449 pacjentów (BMI 30,0 - ≥ 40,0). Prawidłową wagę ma 121 560, a u 6 442 osób wykazano niedowagę.
Dlaczego zbieranie informacji o wzroście i wadze jest ważne?
- Obowiązek zbierania danych o masie ciała i wzroście pacjentów w ramach POZ nie jest tylko biurokratycznym wymogiem. Dzięki tym informacjom zyskujemy narzędzie do walki z otyłością i jej skutkami - podkreśla Joanna Branicka.
Agnieszka Biskup, specjalista medycyny rodzinnej, certyfikowany lekarz ( I i II stopnia PTBO- Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością) w zakresie umiejętności profesjonalnego leczenia nadwagi i otyłości podkreśla, że otyłość to choroba, dająca ponad 200 powikłań. Choćby nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, udar mózgu, zawał serca, niewydolność serca, czyli choroby kardiologiczne, ale też np. gastrologiczne jak choroba refluskowa. Inne powikłania to np. przewlekła choroba nerek, obturacyjny bezdech senny, choroby układu ruchu, choroba stłuszczeniowa wątroby, depresja, zespół policystycznych jajników... Często pacjentki myślą: - Mam zespół policystyczny jajników, to dlatego jestem otyła. Wręcz odwrotnie - należy pamiętać, że otyłość predysponuje m.in. do tej choroby. Jeszcze innym powikłaniem jest niepłodność. A najbardziej klasycznym przykładem powikłań jest cukrzyca typu 2. U osób otyłych ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 o wiele częściej wzrasta niż przy innych chorobach. Jeśli pacjent ma wskaźnik BMI (stosunek masy ciała do wzrostu) 35 i wzwyż to 90-krotnie wzrasta ryzyko wystąpienia tej cukrzycy u osób dorosłych. W ostatnich latach wzrasta występowanie cukrzycy typu 2 u otyłych dzieci i młodzieży, a której rozpoznanie zarezerwowane było dla osób dorosłych. No i pamiętajmy o powikłaniu , jakim są choroby nowotworowe ( np. rak jelita grubego, piersi, nerki, trzustki, przełyku). Coraz więcej chorób ma udokumentowane, że wyjściowym czynnikiem je powodującym jest właśnie otyłość.
Niewłaściwa dieta i styl życia
Jak zaznacza doktor Włodzimierz Janiszewski, najbardziej powszechna przyczyna nadwagi i otyłości to niewłaściwa dieta i styl życia - brak ruchu. Jeśli chodzi o jedzenie to możemy tu mówić o przejadaniu się (za duże porcje), niekorzystnej strukturze spożycia żywności (wysoka zawartość węglowodanów, tłuszczów, cukrów), niewłaściwej liczbie posiłków (najlepiej pięć dziennie), nieodpowiednim sposobie konsumowania (w pośpiechu, na stojąco, w biegu), spożywaniu tanich, przetworzonych produktów. Otyłości sprzyja też siedzący charakter pracy, brak aktywności fizycznej, spędzanie wolnego czasu przed telewizorem lub komputerem, niedobór snu (nie krótszy niż 7 godzin), częste picie alkoholu, palenie papierosów.
Coraz bardziej poznawane jest podłoże psychologiczne występowania otyłości. Gromadzeniu zbędnych kalorii sprzyjają różnego rodzaju problemy emocjonalne takie jak: przewlekły stres, obniżona samoocena, depresja, zaburzenia psychiczne związane z brakiem kontroli nad spożywanymi posiłkami, zespół kompulsywnego jedzenia, zespół nocnego jedzenia, uzależnienie od jedzenia.
Jednym z czynników, które mają duży wpływ na powstawanie nadwagi i otyłości są predyspozycje genetyczne. Badania naukowe wykazały, że gdy jedno z rodziców jest otyłe, występuje aż 40 procentowe ryzyko, że dziecko też może takie być. A gdy oboje rodziców chorują na otyłość, ryzyko osiąga aż 80 procent. Ale oczywiście pamiętań musimy, że przyczyną mogą być przejęte od rodziców nawyki żywieniowe, tryb życia itd. Dziecko jest najlepszym obserwatorem i naśladuje zachowania mamy i taty czy też starszego rodzeństwa.
Leczenie otyłości to nie odchudzanie
Pamiętajmy, że leczenie otyłości to nie odchudzanie. Najpierw trzeba chorobę dobrze zdiagnozować, ustalić stopień zaawansowania, potencjalne powikłania czy dodatkowe czynniki, które mogą mieć wpływ na zdrowie danej osoby oraz wybrać najlepsze sposoby leczenia. I dodaje, że w procesie tym bardzo ważna jest też poprawa psychiki pacjenta. - Sukcesem leczenia nie jest liczba utraconych kilogramów, ale ubytych tłuszczów.
Najbardziej skuteczna jest terapia kompleksowa, dopasowana indywidualnie do danej osoby. Mówimy tu o leczeniu niefarmakologicznym, farmakologicznym (kiedy nie można już czekać, bo występują już powikłania otyłości), zabiegach chirurgicznych (poprzedzone leczeniem zachowawczym z wykorzystaniem diety i farmakoterapią).
Duże znaczenie w leczeniu otyłości, które oczywiście prowadzi lekarz, ma też wsparcie psychologiczne. Nie bójmy się zatem wizyt u psychologa. Możliwa jest też współpraca lekarza z dietetykiem, fizjoterapeutą.
Diety NFZ - plany żywieniowe dla każdego
Aby korzystać z portalu, wystarczy wpisać adres: https://diety.nfz.gov.pl/, by przenieść się do świata propozycji kulinarnych przygotowanych przez dietetyków. Bezpłatny dostęp do serwisu Narodowego Funduszu Zdrowia proponuje zbilansowane plany żywieniowe szyte na miarę każdego. Promuje zdrowie wspierając jednocześnie w chorobie. Warto założyć konto, by uzyskać dostęp do bezpłatnych jadłospisów (nawet na 28 dni), poznawać przepisy na zdrowei proste posiłki czy pobrać listę zakupów odznaczając te, które mamy już w domu.
Przygotowanych 19 planów żywieniowych na stronie to celowane przepisy: classic, nadwagai otyłość, wege, cukrzyca, hashimoto, depresja, zaparcia, nadciśnienie, wege, senior (dedykowana seniorom), rodzina (przepisy dla całej rodziny), PCOS (jeśli zdiagnozowano zespół policystycznych jajników), osteoporoza, dna moczanowa, kamica żółciowa, nadczynność tarczycy, odporność, sport, celiakia i ekspres.
Portal Diety NFZ zawiera nie tylko bezpłatne plany żywieniowe. Są tam również darmowe porady, e-booki do pobrania, quizy i filmy, z których warto skorzystać.
