Malbork: darmowa komunikacja tylko dla mieszkańców, co pozostałymi pasażerami?

Na sześciu miejskich przystankach autobusowych w Malborku pasażerowie mogą sprawdzać godzinę przyjazdu autobusów, zerkając na elektroniczne tablice. Zakupione decyzją mieszkańców, bo w ramach projektu, który zajął 2 miejscu w głosowaniu na Malborski Budżet Obywatelski 2024. Dostawa „tabliczek e-papierowych systemu informacji pasażerskiej w czasie rzeczywistym z zasilaniem bateryjnym” kosztowała 183 147 zł brutto.

Rozkłady są zintegrowane z używanym przez MZK systemem dynamicznej informacji pasażerskiej KiedyPrzyjedzie.pl, z którego pobierają dane dotyczące linii autobusowej. Zgodnie z wymogami przetargu, to sprzęt, który ma działać nieprzerwanie co najmniej 36 miesięcy bez konieczności wymiany baterii, w temperaturze od -20 stopni C do 70 stopni C i wilgotności od 10 do 100 proc. Przyciski tabliczek muszą wytrzymać co najmniej 1 milion naciśnięć. Podczas ostatniej sesji Rady Miasta przed wakacjami radny Tomasz Klonowski pytał o możliwość zakupu i zainstalowania e-rozkładów także na innych przystankach.

Małgorzata Zemlik, prezes MZK Malbork, odpowiada, że kolejne tabliczki są właściwie pewne jako element projektu „Elektryfikacja komunikacji miejskiej w Malborku”, który miejska spółka chce zrealizować w ramach Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Malbork-Sztum. 29 kwietnia br. przedsiębiorstwo złożyło wniosek o dofinansowanie do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.

W ramach projektu planowany jest zakup 4 autobusów elektrycznych, 2 ładowarek do autobusów (dwa złącza o mocy minimum 80 kW każde), system informacji pasażerskiej oraz 13 tablic elektronicznych. W przypadku otrzymania dofinansowania, szacunkowo w czwartym kwartale 2025 r., zostanie ogłoszony przetarg na zakup 13 nowych tablic przystankowych, które powinny zostać zawieszone na przystankach w sześć miesięcy od momentu podpisania umowy z wykonawcą – informuje Małgorzata Zemlik.

Już wiadomo, że tabliczki elektroniczne zostaną zamontowane na przystankach: Wielbark-cmentarz, szpital, Kotarbińskiego-osiedle (2 sztuki), policja (2), Sikorskiego, Grudziądzka, apteka na Piaskach, Dąbrowskiego, Koszykowa, dworzec PKP, Konopnickiej-kościół.

Niektórzy chcieliby, żeby e-rozkładów było jak najwięcej, najlepiej na wszystkich przystankach, ale tak się nie da, bo jest ich 94 (wiaty i postoje).

Radny Tomasz Klonowski, co wielokrotnie podkreślał, jest orędownikiem darmowej komunikacji miejskiej w Malborku. Niektórzy samorządowcy nazywają ją „bezbiletową”, bo darmowa nie jest, skoro finansuje się ją z budżetu miasta, na który składają się mieszkańcy. Dlatego co jakiś czas pojawiają się pomysły, by ograniczyć darmowe przejazdy tylko do malborczyków. Przejazdy na Kartę Mieszkańca sugerował wcześniej radny Zbigniew Kowalski, a ostatnio, podczas czerwcowej sesji, przypomniał się w tym wątku radny Adam Ilarz.

Z bezbiletowej komunikacji miejskiej oprócz mieszkańców korzystają też turyści oraz osoby dojeżdżające przez Malbork do pracy z okolicznych gmin i miast. Czy nasze miasto stać na takie sponsorowanie przejazdów dla osób spoza naszego miasta? Czy może pan podjąć działania w tym temacie? – złożył interpelację do burmistrza Adam Ilarz.

Radny pytał pana, ale odpowiada pani - prezes spółki.

- W związku z wnioskami radnych miasta Malborka w sprawie odpłatności w przejazdach komunikacjach miejską osób niebędących mieszkańcami miasta Malborka, w czwartym kwartale 2025 roku zostaną przeprowadzone badania struktury popytu według miejsca zamieszkania we wszystkich autobusach MZK. Wyniki tych badań będą podstawą do ewentualnego podjęcia dalszych kroków w zakresie biletowania przejazdów – odpowiada Małgorzata Zemlik.

To nie spółka, tylko władze Malborka są władne, by wprowadzać zmiany w tym zakresie funkcjonowania darmowej-bezbiletowej miejskiej komunikacji autobusowej. Natomiast MZK jako operator przewozów wyjaśnia, że wprowadzenie biletów dla pasażerów spoza Malborka wiązałoby się z kosztami po stronie firmy, bo wymaga zainwestowania w system biletowy, czyli zakup kasowników obsługujących bilet papierowy i karty bankowe, sprawdzarek kontrolerskich, serwera w chmurze oraz portalu pasażerskiego.

Koszt zakupu systemu dla całej floty szacuje się na kwotę 1 mln zł – odpowiada Małgorzata Zemlik.

Jak można przeczytać w „Raporcie o stanie miasta w 2024 roku”, MZK posiada 14 autobusów niskopodłogowych oraz 2 minibusy wysokopodłogowe. W ubiegłym roku przewiozły około 1,8 miliona pasażerów, wykonując 646 193 wozokilometrów.

Radni często poświęcają uwagę MZK. Niedawno Marta Dorobek, przewodnicząca Komisji Finansów i Rozwoju Miasta, poprosiła mieszkańców, by podzielili się z nią opiniami na temat komunikacji miejskiej, następnie przekazała 28 pytań, na które odpowiedzi przygotowała prezes Małgorzata Zemlik.

Analizując pytania mieszkańców można wyciągnąć następujące konkluzje: zbyt mała liczba kursów na liniach 3, 4, 7; potrzeba utworzenia dodatkowej linii niezbędnej do funkcjonowania żłobka przy ul. Hadyny; brak połączeń z gminami ościennymi – podsumowała Małgorzata Zemlik.

Szefowa spółki przypomina, że „umowa wykonawcza nr 1/2016 o świadczenie usług przewozowych w ramach publicznego transportu zbiorowego – komunikacji miasta w Malborku zawarta 31 grudnia 2016 r. stanowi, iż MZK rocznie powinno wykonać 606 km”. W 2024 roku ten limit został przekroczony:

• linia nr 1 – 240 759 km,
• linia nr 3 – 107 350 km,
• linia nr 4 – 21 643 km,
• linia nr 5 – 24 380 km,
• linia nr 6 – 223 797 km,
• linia nr 7 – 7362 km,
• linia nr 8 – 6651 km.

Jak widać, „jedynka” i „szóstka” jeżdżą zdecydowanie najwięcej, ale nie można zmniejszyć liczby kursów i „dołożyć” na innych liniach.

- Kilometry linii nr 1 i 6 nie mogą zostać zmniejszone do momentu zakończenia trwałości projektu z Centrum Unijnych Projektów Transportowych, z którego MZK otrzymał dofinansowanie zakupu autobusów elektrycznych wraz z infrastruktura do ich ładowania. Okres trwałości projektu kończy się w kwietniu 2027 r. – wyjaśnia Małgorzata Zemlik. - Na pozostałych liniach liczba kursów autobusów dopasowana jest do potrzeb pasażerów - osób dojeżdżających do pracy zarówno w Malborku, jak i poza granicami miasta oraz młodzieży szkolnej.

Prezes MZK wyjaśnia, że na tę chwilę jedyną możliwością wprowadzenia dodatkowych kursów jest korekta umowy wykonawczej z 2016 r.

Na tę chwilę MZK posiada tabor autobusowy mogą zagwarantować realizację potrzeb mieszkańców miasta Malborka, brakuje natomiast środków finansowych na realizację tych zadań. W przypadku zapewnienia w budżecie miasta środków niezbędnych na pokrycie kosztów funkcjonowania dodatkowych kursów, spółka natychmiast rozbuduje siatkę połączeń na liniach miejskich – odpowiada prezes radnej Marcie Dorobek.

Koszt obsługi komunikacji miejskiej podawany jest co roku w raportach o stanie miasta. W ostatnich latach, zgodnie z danymi z tych dokumentów, kształtował się następująco:

• 2024 r. – 7 332 720,57 zł,
• 2023 r. – 6 578 028,06 zł,
• 2022 r. – 6 mln 933 tys. zł (1 lipca zaczęła funkcjonować bezpłatna komunikacja),
• 2021 r. - 5 mln 409 tys. zł (przejazdy płatne).