Mąż ją zdradził, a ojciec zamknął. Historia Joanny Szalonej

Sojusz z Habsburgami

Królowie Katoliccy zawarli sojusz z Habsburgami, a konkretnie z cesarzem Maksymilianem I Habsburgiem. Miał on ze swoją pierwszą żoną – Marią Burgundzką dwoje dzieci: Filipa I Pięknego i Małgorzatę Habsburg. Syn Maksymiliana I Habsburga ożenił się z córką Królów Katolickich – Joanną Szaloną. Natomiast córka wyżej wspomnianego cesarza – Małgorzata Habsburg wyszła za syna Ferdynanda i Izabeli – Jana z Asturii.

Królowie Katoliccy mieli nadzieję, że następcą hiszpańskiego tronu będzie ich syn – Jan z Asturii. Jednak zmarł on niespodziewanie w 1497 roku, pozostawiając brzemienną żonę, która urodziła jednak martwe dziecko. Taki rozwój wypadków przesądził o tym, że to Habsburgowie nabyli prawo do dziedziczenia hiszpańskiego tronu.

Izabela Katolicka jeszcze za swojego życia obserwowała u swojej córki symptomy choroby psychicznej. Obawiała się, że wraz ze swoim mężem – Filipem I Habsburgiem (Pięknym), który trzymał z wrogimi Hiszpanii Francuzami, zaprzepaszczą całe dzieło zjednoczenia Królestwa Hiszpanii, na które Ferdynand i Izabela pracowali całe życie!

W związku z tym po śmierci pierwszej żony Ferdynand II Katolicki – ojciec Joanny Szalonej, robił wszystko, żeby odsunąć córkę od rządów. Działania teścia odpowiadały niewiernemu mężowi Joanny Szalonej – Filipowi I Pięknemu, który wykorzystywał obsesyjną wręcz miłość żony do siebie i zbierał na nią haki.

A było łatwo, bo córka Królów Katolickich była typem zazdrośnicy. Robiła mężowi karczemne awantury o jego kochanki. Pewnego razu jednej z nich (pięknej niderlandzkiej blondynce o bujnych włosach) obcięła włosy, gdy dowiedziała się, że mąż ją z nią zdradza. Dodatkowo Joanna pobiła tę kobietę. Filip I Piękny zbierał żółte papiery na swoją żonę, by później przedstawić je swojemu teściowi – Ferdynandowi II Katolickiemu, który był także regentem w imieniu Joanny. Dowody zebrane przez zdradzieckiego męża spowodowały uwięzienie Joanny.

Filip I Piękny zmarł już w 1506 roku. Ferdynand II Katolicki po śmierci pierwszej żony – Izabeli Katolickiej, ożenił się z Germaine de Foix, która była niedoszłą królową Polski. Miała zostać żoną króla Polski – syna Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Bośniaczki. Jednak Jan Olbracht nie chciał się ożenić. Ferdynand II Katolicki chciał spłodzić z Germaine kolejnego syna (Jan z Asturii zmarł w 1497 roku, nie pozostawiając potomstwa). Jednak to się nie udało. Ferdynand II Katolicki zmarł w 1516 roku, a królem Hiszpanii został jego wnuk, a syn Joanny Szalonej – Karol V Habsburg. Kontynuował on więzienie matki aż do jej śmierci, która nastąpiła w 1555 roku. Rok później Karol abdykował z hiszpańskiego tronu na rzecz swojego syna – Filipa II Habsburga. Zmarł w 1558 roku. Kolejnym cesarzem został jego rodzony brat – Ferdynand Habsburg.

Ferdynand Habsburg – przodek polskich królów i królowych

W 1515 roku w Wiedniu doszło do zawarcia układu pomiędzy Habsburgami (Maksymilian I Habsburg) a Jagiellonami (Władysław II Jagiellończyk i Zygmunt Stary). W myśl tej umowy potomkowie jednej dynastii mieli poślubiać potomków drugiej.

W ten sposób Ferdynand I Habsburg (wnuk Maksymiliana I) miał poślubić Annę Jagiellonkę, córkę Władysława II Jagiellończyka. Natomiast jego syn – Ludwik II Jagiellończyk ożenił się z siostrą Ferdynanda I Habsburga – Marią Habsburżanką. Wnuk Kazimierza IV Jagiellończyka zginął w bitwie pod Mohaczem – 29 sierpnia 1526 roku i nie pozostawił legalnego męskiego potomka. Ferdynand Habsburg jako szwagier zmarłego króla Czech i Węgier rościł sobie prawo do tych tronów. W końcu je uzyskał.

Z Anną Jagiellonką, Ferdynand Habsburg doczekał się między innymi dwóch córek: Elżbiety i Katarzyny Habsburżanek, które później zostały żonami króla Polski – Zygmunta Augusta, syna królowej Bony Sforzy i Zygmunta Starego. Te małżeństwa nie doczekały się jednak potomstwa.

Inaczej było w przypadku wnuczek Ferdynanda Habsburga. Jego syn – Karol Styryjski, ożenił się ze swoją siostrzenicą (!) - Marią Anną Bawarską. Mieli oni między innymi dwie córki: Annę Habsburżankę i Konstancję Habsburżankę. Obie te ich córki zostały kolejno żonami króla Polski – Zygmunta III Wazy, który prowadził politykę prohabsburską. Z tych małżeństw urodzili się m.in. dwaj przyszli polscy królowie. Mowa tu o Władysławie IV Wazie i jego przyrodnim bracie – Janie Kazimierzu Wazie.

Z małżeństwa Karola Styryjskiego z Marią Anną Bawarską urodził się jeszcze m.in. syn – Ferdynand II Habsburg. Był on ojcem Cecylii Renaty Habsburżanki, która została pierwszą żoną króla Polski – Władysława IV Wazy.

Władysław IV Waza i Cecylia Renata Habsburżanka doczekali się syna – Zygmunta Kazimierza Wazy. Królewicz urodził się w 1640 roku, ale z uwagi na bliskie pokrewieństwo rodziców, był chorowity i zmarł w 1647 roku. Przeżył zaledwie 7 lat!

Bratem Cecylii Renaty Habsburżanki był Ferdynand III Habsburg, który ożenił się z Eleonorą Gonzagą. Ich córką była między innymi Eleonora Habsburżanka, która została żoną króla Polski – Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Ta Habsburżanka będąc w ciąży bawiła się na weselu swojej dwórki – panny Zanowiczówny. Królowa potknęła się w tańcu i upadła. Później, w drodze do karety, również potknęła się i upadła. Kilka dni później poroniła syna.

Eleonora Habsburżanka miała jeszcze małego braciszka, który niestety zmarł w tragicznych okolicznościach. Mowa o Ferdynandzie Józefie Alojzym. Pewnego dnia w komnacie, w której stała kołyska z dzieckiem w środku, wybuchł pożar. Służący, niewiele myśląc, chwycił kołyskę, w której spał synek cesarza i przeniósł ją do komnaty, w której znajdował się Ferdynand III Habsburg. Niestety postawił kołyskę na podłodze z taką siłą, że dziecko z niej wypadło. Gdy cesarz się o tym dowiedział, dostał zawału serca i zmarł.

Z Hiszpanii nad Wisłę

Koligacje międzydynastyczne są bardzo ciekawe. Można z nich się dowiedzieć wielu ciekawych rzeczy. Tym razem udowodniliśmy, że polscy królowie i polskie królowe mieli swoich przodków na Półwyspie Iberyjskim.

Bibliografia:

·      Manuel Fernandez Alvarez, Izabela Katolicka, Warszawa 2003.

·      Johan Brouver, Joanna Szalona, Warszawa 1991.

·      Edward Rudzki, Polskie królowe. Żony królów elekcyjnych, Warszawa 1990.