Niechciana wojna. Krwawa karta rzymskiego podboju Hiszpanii
W wyniku drugiej wojny punickiej republika rzymska opanował Iberię (dzisiejsza Hiszpania), która była kartagińską prowincją. Ludy tubylcze początkowo witały Rzymian z radością, widząc w nich wyzwolicieli spod dominacji Kartaginy. Gdy zrozumieli, że nic się nie zmieniło oprócz władców, chwycili za broń.
Ilustracja poglądowa
Niechciana wojna
Senat rzymski chciał zatrzymać podbite terytorium, gdyż występowały tam liczne kopalnie złota i srebra, ziemie były niezwykle urodzajne. Od 194 r. p.n.e. Rzym rozpoczął podbój półwyspu.
Wieści o krwawych walkach, wielkiej liczbie poległych, sprawiały że wojna iberyjska stawała się niepopularna w społeczeństwie rzymskim.. Nikt nie miał ochoty ruszać w dalekie strony na wieloletnią wojnę.
Służba w odległej Hiszpanii, w przeciwieństwie do kampanii prowadzonych np. w Grecji, nie dawała zbyt wielu możliwości wzbogacenia się. Chłopi uchylali się od poboru lub uciekali pod opiekę trybunów ludowych.
Kierunek: Interkacja
Wiosną 151 r. rozpoczęto kampanię przeciwko Wakceeom, którzy zamieszkiwali tereny nad środkowym dorzeczem rzeki Duero. Wojska rzymskie liczące 25 tys. żołnierzy, prowadził konsul Lucjusz Licyniusz Lukullus. Idąc przez ziemię tego ludu, Lukullus dokonywał rzeczy straszliwych: w miejscowości Kauka dokonał rzezi zdanych na jego łaskę mieszkańców.
Po kilku dniach marszu armia dotarła do umocnionej osady Interkacja. Wakceowie śledzili ruchy armii rzymskiej. Zgromadzili w osadzie znaczne siły. Appian z Aleksandrii szacował je, zapewne z wielką przesadą, na 20 tys. piechoty i 2 tys. jazdy.
Po odrzuceniu wezwania do poddania się, Rzymianie przystąpili do blokady Interkacji, wznosząc wokół niej umocnienia polowe. Zamierzeniem wodza było odciąć obleganych od posiłków i dostaw z zewnątrz.
Lukullus raz po raz wzywał mieszkańców do stoczenia bitwy. Ci przezornie, nie chcieli ryzykować otwartego starcia, ograniczając sie do drobnych utarczek.
Szturm i jego konsekwencje
Jeśli wierzyć Appianowi, przed frontem armii rzymskiej pojawił się tubylczy wojownik, który wyzywał Rzymian na pojedynek. Chcąc sprowokować utarczkę obrażał ich słownie. Kalumnie rzucane pod adresem legionistów, miały zbudzić gniew młodego trybuna Publiusza Korneliusza Scypiona Emilianusa, który postanowił zmierzyć się z rywalem.
Obaj śmiałkowie walczyli konno. Losy pojedynku długo się ważyły. O mały włos nie zakończył się on tragicznie dla trybuna. Potężny cios Wakcea powalił jego konia. Bój trwał jeszcze kilka chwil, lecz ostatecznie Rzymianin pokonał śmiałka.
Nie mogąc zmusić tubylców do rozstrzygającej batalii, legioniści rozpoczęli sypanie rampy oblężniczej. Obwałowania osady były na tyle wysokie, iż użycie drabin było niemożliwe. Ukończywszy rampę, Rzymianie wtoczyli na nią wieżę oblężniczą zaopatrzoną w taran. Przy jego pomocy udało się zrobić spory wyłom w umocnieniach.
Legioniści wdarli się do osady. Tubylcy gwałtownie uderzyli na Rzymian i po zaciekłej walce wyparli ich poza obwałowania. Cofając się w popłochu, wielu żołnierzy wpadło do pobliskiego zbiornika wodnego, gdzie wielu utonęło. W nocy obrońcy odbudowali zniszczoną część umocnień.
Według Cycerona, w czasie tego dramatycznego odwrotu, Scypion miał uratować życie niejakiemu Markowi Alienusowi Pelignusowi.
Po dwóch miesiącach oblężenia obu stronom zaczął doskwierać głód. Wielu Rzymian pomarło wskutek chorób, złej diety, przemęczenia. Konsul zaproponował mieszkańcom Intekacji zawarcie traktatu pokojowego. Pośrednikiem w negocjacjach został Scypion, który podobno ujął mieszkańców męstwem i pogardą dla śmierci, jakie wykazał w trakcie pojedynku.
Jeśli wierzyć Appianowi, Lukullusowi przekazano dziesięć tysięcy płaszczów wojskowych (sagum), pewną ilość bydła oraz pięćdziesięciu zakładników. Otrzymawszy to konsul zwinął oblężenie i pomaszerował w kierunku Pallancji, stolicy Wakceów.
Wojny z tym plemieniem trwały jeszcze wiele lat. Ostatecznie Wakceowie zostali podbici dopiero po serii kampanii między 73 a 56 r. p.n.e..
Bibliografia:
Żródła
- Appian, Historia rzymska, tłum. Ludwik Piotrowicz, t.1-2, Warszawa 1957
- Cyceron, Pisma filozoficzne, tłum. E. Rykaczewski, Poznań 1873
Opracowania
- Astin A. E., Scipio Emilianus, Oxford 1967
- Małowist T., Machcewicz P., Historia Hiszpanii, Wrocław 1998
- Wattenberg, F.,La Región Vaccea. Celtiberismo y romanización en la cuenca media del Duero, Bibliotheca Praehistorica Hispana, vol. II, Madrid, 1959.
