Opóźniony lub odwołany lot? Sprawdź, kiedy możesz się ubiegać o odszkodowanie

W ramach Unii Europejskiej pasażerowie mają prawo do odszkodowania, gdy ich lot został odwołany lub opóźniony o co najmniej trzy godziny względem planowanego czasu przylotu do miejsca docelowego. Podstawą do ubiegania się o rekompensatę są przepisy rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

Dla przewoźników z UE prawo do odszkodowania przysługuje, gdy lot odbywa się wewnątrz UE lub zaczyna się bądź kończy na jej terytorium. W przypadku linii spoza UE odszkodowanie przysługuje tylko wtedy, gdy lot rozpoczyna się na terenie UE.

Oznacza to, że jeśli lot linii spoza UE z Polski na Bliski Wschód zostanie odwołany lub opóźniony, pasażerowie mogą ubiegać się o odszkodowanie. Jednak w przypadku lotu powrotnego na tej samej trasie, takie prawo już nie obowiązuje.

Wysokość odszkodowania zależy od długości trasy lotu. Pasażerowie mogą otrzymać:

• 250 euro za loty do 1500 km,
• 400 euro za loty do 3500 km,
• 600 euro za loty powyżej 3500 km.

Cena biletu nie ma wpływu na wysokość odszkodowania, a pasażerowie mają prawo do rekompensaty niezależnie od tego, czy bilet został zakupiony prywatnie, czy przez pracodawcę.

Linie lotnicze mogą nie być zobowiązane do wypłaty odszkodowania, jeśli opóźnienie lub odwołanie lotu wynikało z nadzwyczajnych okoliczności, które są poza ich kontrolą. Brak precyzyjnych definicji takich sytuacji prowadzi do licznych sporów prawnych.

Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 składa się z 19 artykułów i 7 stron tekstu, co pozostawia szerokie pole do interpretacji. Od momentu jego wprowadzenia, zapadło ponad 200 wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczących jego interpretacji, co wskazuje na złożoność problemu.

Przykładem nadzwyczajnych okoliczności mogą być warunki atmosferyczne. Jednak różne sądy mogą różnie interpretować te same sytuacje, co prowadzi do nierównego traktowania pasażerów. Przykładem są dwa różne wyroki dotyczące tego samego opóźnionego lotu, które zapadły w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy.

• W pierwszym przypadku sąd uznał, że przyczyną opóźnienia rejsu był błąd pozwanego (przewoźnika lotniczego) polegający na niedostosowaniu masy samolotu do prognozowanej pogody (silny wiatr czołowy) i zasądził na rzecz powoda odszkodowanie w wysokości 600 euro.
• W drugim przypadku sąd w innym składzie uznał, że opóźnienie wynikające z potrzeby dodatkowego tankowania samolotu i jego częściowego rozładunku, które wpłynęły na opóźnienie lotu i w konsekwencji na utratę przez powoda (pasażera) następującego po nim połączenia, były konieczne dla bezpiecznego wykonania lotu w takich warunkach pogodowych. Powództwo sąd oddalił w całości.

Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 przyznaje pasażerom nie tylko prawo do odszkodowania, ale także do:

• informacji o przysługujących im prawach,
• zwrotu kosztów biletu lub zapewnienia alternatywnego lotu, jeśli opóźnienie przekracza 5 godzin,
• opieki, w tym zapewnienia posiłków, napojów, zakwaterowania w hotelu oraz transportu między lotniskiem a hotelem.

Prawo do opieki przysługuje pasażerom, gdy czas opóźnienia wynosi co najmniej 2 godziny dla lotów do 1500 km, 3 godziny dla lotów wewnątrz UE powyżej 1500 km i innych lotów 1500-3500 km, oraz 4 godziny dla lotów powyżej 3500 km.

Mimo istnienia rozporządzenia EU 261/2004 jego interpretacja często prowadzi do sporów sądowych i nierównego traktowania pasażerów. Firmy pośredniczące w uzyskiwaniu odszkodowań wskazują, że jedynie 55% uprawnionych pasażerów składa wniosek o odszkodowanie, mimo że mają do tego pełne prawo.