Po ile rzepak na koniec roku? USDA prognozuje wzrosty
Zgodnie z prognozą USDA z 12 maja 2025 r., w nadchodzącym sezonie 2025/26 światowa produkcja nasion i owoców najważniejszych roślin oleistych wzrośnie do 692,1 mln ton, czyli o 2,2 proc. więcej niż w sezonie 2024/25 (677,2 mln ton). Głównymi motorami tego wzrostu będą: soja, rzepak oraz słonecznik.
Brazylia umacnia pozycję lidera w produkcji soi
Produkcja soi, która stanowi aż 62 proc. globalnej produkcji roślin oleistych, wzrośnie o 1,4 proc., głównie za sprawą większej powierzchni zasiewów i wyższych plonów w Brazylii. Tamtejsze zbiory mają wzrosnąć o 3,6 proc., co umocni pozycję Brazylii jako największego producenta soi na świecie.
Rzepak: solidny wzrost zbiorów w UE, Rosji i Kanadzie
USDA szacuje, że światowa produkcja rzepaku w sezonie 2025/26 sięgnie 89,6 mln ton, w porównaniu do 85,1 mln ton w poprzednim sezonie (+5,2 proc.). Wzrost ten będzie napędzany przez wyraźnie lepsze zbiory w:
- Unii Europejskiej (+13,6 proc.),
- Rosji (+14,0 proc.),
- Kanadzie (+3,7 proc.).
We wszystkich trzech przypadkach będzie to efekt większego areału upraw i lepszych warunków plonowania.
Zużycie roślin oleistych również w górę
Globalne zużycie nasion i owoców roślin oleistych ma wzrosnąć o 2,9 proc., z 668,4 mln ton w sezonie 2024/25 do 687,7 mln ton w sezonie 2025/26. Wzrost ten napędzany będzie przez:
- relatywnie niskie ceny roślin oleistych,
- większą dostępność surowca.
Negatywnym czynnikiem dla rynku pozostają jednak niskie ceny ropy naftowej, które ograniczają popyt na rośliny oleiste w produkcji biopaliw.
Zapasy: niewielki wzrost, ale relatywnie niższy poziom bezpieczeństwa
Choć nadwyżka produkcji nad zużyciem spowoduje wzrost światowych zapasów roślin oleistych do 143,2 mln ton (+1,4 proc.), to wskaźnik zapasy końcowe/zużycie spadnie z 21,1 proc. do 20,8 proc. – najniższego poziomu od sezonu 2022/23.
W przypadku soi wskaźnik ten wyniesie 29,3 proc. (wobec 30,0 proc. rok wcześniej), co również będzie najniższą wartością od dwóch sezonów.
Rzepak: stabilizacja zapasów, ale potencjał wzrostu cen
Zużycie rzepaku wzrośnie do 89,2 mln ton (+2,1 proc.), niemal zrównując się z prognozowaną produkcją. W rezultacie światowe zapasy rzepaku pozostaną na poziomie 9,2 mln ton, a wskaźnik zapasy/zużycie spadnie nieznacznie – z 10,5 proc. do 10,4 proc. To nie sugeruje gwałtownych zmian w dostępności rzepaku, jednak jego relatywna dostępność będzie niższa, co może otwierać drogę do wzrostu cen.
Prognozy cen rzepaku: 2500 zł/t na koniec 2025 r.
Uwzględniając globalne tendencje i krajowe uwarunkowania, przewiduje się wzrost ceny skupu rzepaku w Polsce:
- do ok. 2500 zł/t na koniec 2025 r.,
- do ok. 2600 zł/t na koniec 2026 r..
Ryzyka dla prognoz
Na ceny i dostępność roślin oleistych wpływ mogą mieć:
- warunki agrometeorologiczne w krajach produkujących i eksportujących,
- kolejne szacunki USDA dotyczące zbiorów,
- rozwój sytuacji geopolitycznej (w tym globalnych napięć handlowych i energetycznych).
Podsumowanie: Sezon 2025/26 może być okresem umiarkowanego wzrostu podaży i popytu na rynku roślin oleistych, z istotną rolą Brazylii i Unii Europejskiej. Nieznacznie zmniejszająca się relacja zapasów do zużycia tworzy przestrzeń do wzrostu cen – szczególnie w przypadku rzepaku, którego znaczenie na europejskim rynku rośnie.
