Podkarpacie: Ziemniaczana klęska urodzaju. Rolnicy załamani, plony rekordowe, ceny poniżej kosztów produkcji

Jeszcze rok temu cena ziemniaka na Podkarpaciu sięgała 1,20-1,50 zł za kilogram, a średnia wydajność wynosiła 23-25 ton z hektara. Wtedy wielu rolników zdecydowało się powiększyć areał upraw. Teraz to właśnie ta decyzja doprowadziła ich do dramatycznej sytuacji.

- W ubiegłym roku sadzili po 1,5-2 hektary, w tym roku nawet pięć. I dziś mamy efekt nadprodukcję nie tylko na Podkarpaciu, ale w całej Polsce -mówi Zbigniew Micał, dyrektor Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Boguchwale.

Jak dodaje, problem pogłębiają zmieniające się nawyki żywieniowe Polaków. -Ziemniak wypierany jest przez makarony i kasze. Konsumpcja spada, a rynek nie nadąża za zmianami - podkreśla.

W Jastrząbce Starej, zwanej przez miejscowych "Krainą kwitnącego badyla" ziemniak to podstawowe źródło utrzymania wielu rodzin. W tym roku jednak praca całego sezonu może pójść na marne.

- Z 20 hektarów zebrałem około 800 ton ziemniaków. Umowę z przetwórnią mam tylko na 600 ton. Zostało mi ponad 200 ton, z którymi nie wiem, co zrobić. Nie ma chętnych, nie ma magazynów. Część po prostu zostanie w polu - mówi Wojciech Chudy, rolnik z Jastrząbki Starej, który gospodarzy od 16 lat.

Jak wylicza, z hektara w tym roku zbiera średnio 40-45 ton ziemniaków kiedy to w poprzednich lata wynosiło 30-35 ton. Przy obecnych cenach to się kompletnie nie spina. Nawet nie opłaca się ich kopać i zbierać - dodaje zrezygnowany.

"To już się nie opłaca. Jestem na minusie ponad 30 tysięcy złotych"

23-letni Jakub Juszczyk próbuje utrzymać gospodarstwo, które przejął po dziadkach. W tym roku posadził 5 hektarów ziemniaka w przekonaniu, że to najbardziej opłacalny kierunek.

- Zebrałem około 200 ton. Wszystko leży w przechowalni i czeka na kupca. Rok temu sprzedawałem po złotówce za kilo, teraz oferują 20 groszy. To się po prostu nie kalkuluje. Wychodzi, że z jednego hektara jestem około 6 tysięcy złotych w plecy. W sumie ponad 30 tysięcy na minusie - mówi młody rolnik.

Koszty produkcji są nieubłagane. Na jeden hektar trzeba wydać ok. 15 tysięcy złotych - to materiał sadzeniakowy (3,5 tys. zł za tonę), nawozy i środki ochrony roślin. Tymczasem przy obecnych cenach z hektara rolnik nic nie zarabia ale jest nawet stratny 6 tysięcy złotych.

- Rolnictwo to moja pasja. Od dziecka razem z dziadkiem pracowałem w polu. Skończyłem szkołę rolniczą i chciałem rozwijać gospodarstwo. Ale dziś coraz częściej myślę, żeby dać sobie spokój. To nie ma sensu - dodaje Jakub.

Rolnicy apelują do rządu o interwencyjny skup ziemniaków lub dopłaty do przechowywania. Ich zdaniem, część problemu to także niekontrolowany napływ tanich ziemniaków z Zachodu.

- Zachodnie ziemniaki zalewają nasz rynek i blokują sprzedaż krajowej produkcji. Potrzebne są regulacje, które ochronią polskich rolników - mówi Wojciech Chudy.

Według wstępnych danych GUS, tegoroczna produkcja ziemniaków w Polsce wzrosła o 15 procent w porównaniu z ubiegłym rokiem, przekraczając 6,8 miliona ton. Polska pozostaje czwartym producentem ziemniaków w Unii Europejskiej - po Niemczech, Francji i Holandii.

- Podkarpacki ziemniak to produkt najwyższej jakości. Warto kupować go bezpośrednio od rolników, na bazarkach. To realna pomoc dla lokalnych gospodarstw - apeluje dyrektor Micał z PODR w Boguchwale.