Potas na zdrowe serce. Taki poziom jest optymalny

Nowe badania sugerują, że utrzymywanie wysokiego, prawidłowego poziomu potasu może zmniejszać ryzyko arytmii i innych zdarzeń sercowo-naczyniowych u osób z wysokim ryzykiem chorób serca. Chociaż wyniki duńskiego badania są obiecujące, eksperci podkreślają, że monitorowanie poziomu potasu jest kluczowe, a samodzielna suplementacja może być niebezpieczna.

Badanie POTCAST objęło pacjentów z wysokim ryzykiem chorób serca, którym wszczepiono kardiowertery-defibrylatory (ICD) - urządzenia wysyłające sygnał elektryczny przywracający prawidłowe tętno. Średni poziom potasu u uczestników na początku badania wynosił 4,01 mmol/l, więc był on w normie, która mieści się w przedziale 3,5-5,0 mmol/l.

W badaniu wzięło udział 1200 osób. Uczestników podzielono na dwie grupy: jedną, której poziom potasu utrzymywano w wysokim, prawidłowym zakresie (4,5-5,0 mmol/l) za pomocą antagonistów receptora mineralokortykoidowego, suplementów oraz zaleceń dietetycznych, oraz grupę kontrolną.

Wyniki, zaprezentowane na Kongresie Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, były interesujące:

• Po ponad 3 latach badania zaledwie 22,7 proc. uczestników z wysokim poziomem potasu doświadczyło poważnego zdarzenia sercowo-naczyniowego, w porównaniu z 29,2 proc. osób w grupie nieleczonej.
• Incydenty częstoskurczu komorowego lub konieczność terapii ICD wystąpiły u 15,3 proc. osób z grupy docelowej, w porównaniu z 20,3 proc. w grupie kontrolnej.

Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami w zakresie częstości hospitalizacji z powodu hiperkaliemii (zbyt wysokiego stężenia potasu) lub hipokaliemii (zbyt niskiego stężenia potasu). Oznacza to, że zarówno zbyt niski poziom potasu, jak i zbyt wysoki były równie niebezpieczne.

Okazuje się więc, że dla osób z chorobami serca lub po incydencie sercowo-naczyniowym wskazany i optymalny poziom potasu powinien wynosić 4,5-5,0 mmol/l (milimoli na litr).

Potas jest kluczowym składnikiem mineralnym i elektrolitem, który reguluje prawidłowy rytm serca. Bierze udział w przewodnictwie impulsów elektrycznych, niezbędnych do skurczu i rozkurczu mięśnia sercowego.

- Normalny poziom potasu w surowicy ma kluczowe znaczenie dla utrzymania stabilności elektrycznej serca. W rzeczywistości zarówno niski, jak i wysoki poziom potasu może powodować niestabilny rytm serca - powiedział w wywiadzie dla Medical News Today dr Roy Ziegelstein.

Dr Jayne Morgan wyjaśniła, że mechanizm działania potasu jest związany z potencjałami czynnościowymi serca, które "zależą od gradientu potasu między wnętrzem a zewnętrzem komórek mięśnia sercowego. To kontroluje repolaryzację". Z tego powodu osoby z osłabionym układem elektrycznym serca, jak uczestnicy badania, są szczególnie wrażliwe na zmiany stężenia potasu.

Eksperci ostrzegają, że chociaż wyższy poziom potasu może być korzystny, zbyt duża jego ilość jest równie, a nawet bardziej, niebezpieczna.

- Najpoważniejszym ryzykiem jest to, czego próbuje się uniknąć, zwiększając zakres potasu, czyli arytmie w tym migotanie komór i asystolia [zatrzymanie czynności serca] - ostrzega Morgan.

Zbyt wysokie stężenie potasu, czyli hiperkaliemia, może prowadzić do osłabienia mięśni, a nawet zatrzymania krążenia.

Morgan i Ziegelstein podkreślili, że monitorowanie jest niezwykle istotne. W badaniu uczestnicy mieli pobieraną krew co dwa tygodnie, co w praktyce klinicznej jest trudne do osiągnięcia.

- Musimy to brać pod uwagę, zalecając pacjentom suplementy potasu lub lecząc ich innymi lekami, które mogą zwiększać poziom potasu w surowicy - powiedział Ziegelstein.

Podsumowując, choć wyniki badania są obiecujące, eksperci apelują o ostrożność. Osoby z chorobami serca powinny konsultować się z kardiologiem i nie podejmować prób samodzielnego zwiększania poziomu potasu bez nadzoru medycznego, biorąc pod uwagę potencjalne ryzyko.

Źródło: Increasing the Potassium Level in Patients at High Risk for Ventricular Arrhythmias New England Journal of Medicine