Poznań oddaje hołd bohaterom Czerwca ’56. Kwiaty przed bramą Fabryki Pojazdów Szynowych
W sobotni poranek, punktualnie o godzinie szóstej, przed bramą Fabryki Pojazdów Szynowych w Poznaniu złożono kwiaty upamiętniające 69. rocznicę wybuchu robotniczego zrywu z 28 czerwca 1956 roku. To właśnie w tym miejscu – wówczas Zakładach Przemysłu Metalowego im. Stalina – rozpoczął się strajk, który przerodził się w masowy protest krwawo stłumiony przez komunistyczne władze.
Podczas porannych uroczystości głos zabrał prezes FPS Grzegorz Kucia, który przypomniał o przemysłowym i historycznym znaczeniu fabryki:– Nie tylko przez pryzmat wydarzeń czerwcowych z 1956 roku, ale ta firma ma w nazwie H. Cegielski – Hipolit Cegielski Fabryka Pojazdów Szynowych Poznań – to jest historia polskiego przemysłu, historia polskiej przedsiębiorczości.
Związkowcy przypomnieli, że najważniejszym wyrazem pamięci i szacunku wobec robotników Czerwca ’56 jest dziś troska o przyszłość fabryki i zapewnienie jej dalszego rozwoju.
Wśród obecnych na uroczystości znaleźli się także poznaniacy, którzy pamiętają wydarzenia sprzed niemal siedmiu dekad, choć – jak sami podkreślają – nie wszyscy mogli wówczas otwarcie mówić o tym, co się działo.– Tak się stało, że wtedy miałem urlop i koniec. Nie brałem żadnego udziału. Może byli niektórzy, ale ja ich nie znałem. Wtedy się nikt nawet nie odważył na ten temat rozmawiać. Takie były czasy – wspominał jeden z uczestników sobotnich obchodów.
Wybuch protestu był odpowiedzią na pogarszające się warunki życia i brak swobód obywatelskich. W tłumienie demonstracji zaangażowano blisko 10 tysięcy żołnierzy i 400 czołgów. Z danych IPN wynika, że w wyniku brutalnej pacyfikacji zginęło 58 osób.
Wśród robotników, którzy w czerwcu 1956 roku wyszli na ulice, byli również pracownicy MPK. Ich udział upamiętniono dziś podczas uroczystości przy dawnej zajezdni tramwajowej przy ul. Gajowej.– Tramwajarki przecież były poszkodowanymi, mamy słynne zdjęcia, kiedy niosą biało-czerwony sztandar. Można powiedzieć, że udział pracowników MPK w tym zrywie pokazywał powszechność tego zrywu – mówił wiceprezydent Poznania Mariusz Wiśniewski.
Po przemarszu uczestników uroczystości z ul. Gajowej na skwer Trzech Tramwajarek, złożono tam kwiaty pod tablicą upamiętniającą Marię Kapturską, Helenę Przybyłek i Stanisławę Sobańską – trzy młode kobiety uchwycone na zdjęciu niosącym zakrwawiony sztandar. Przybyłek miała wówczas 20 lat i pracowała jako tramwajarka od zaledwie pół roku. Została postrzelona w nogi z karabinu maszynowego.– Po ostrzale cały sztandar się skrwawił – wspominała po latach.
Na dalszy ciąg obchodów zaplanowano jeszcze szereg uroczystości w miejscach związanych z wydarzeniami Czerwca ’56 – m.in. przy gmachu Politechniki Poznańskiej, przy tablicach pamiątkowych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego, a także przy Pomniku Poległych w Powstaniu Poznańskim.Główna uroczystość rocznicowa odbędzie się dziś o godzinie 18:30 przy pomniku Poznańskiego Czerwca 1956 na placu Adama Mickiewicza.
PROGRAM UROCZYSTOŚCI – 28 CZERWCA 2025:
- 6:00 – złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową przy bramie Fabryki Pojazdów Szynowych (ul. 28 Czerwca 1956 nr 223/229)
- 8:15 – hołd studentom poległym w 1956 roku (gmach Rektoratu Politechniki Poznańskiej, pl. M. Skłodowskiej-Curie 5)
- 8:50 – tablica ZNTK S.A. (ul. Robocza 4)
- 10:00 – tablica przy dawnej zajezdni MPK (ul. Gajowa) i przemarsz na skwer Trzech Tramwajarek
- 10:45 – tablica na skwerze Trzech Tramwajarek
- 11:00 – Pomnik Poległych w Powstaniu Poznańskim (ul. J. Kochanowskiego 5)
- 11:45 – tablica pamiątkowa na budynku Komendy Wojewódzkiej Policji (ul. J. Kochanowskiego 2A)
- 14:15 – uroczystość przy głównej bramie H. Cegielski-Poznań S.A.
- 18:30 – uroczystość główna przy pomniku Poznańskiego Czerwca 1956 (pl. A. Mickiewicza)
