Przerwa na papierosa kosztuje miliardy. Firmy między zdrowiem a równością

Z danych Gi Group Holding wynika, że aż 60 proc. pracowników nie zgadza się, by pracodawcy ingerowali w ich nawyki związane z paleniem. 58 proc. nie oczekuje też żadnego wsparcia ze strony firmy w walce z uzależnieniem. Mimo to skutki palenia są odczuwalne – zarówno dla zdrowia, jak i dla budżetów przedsiębiorstw.

Z analiz Biura Analiz Sejmowych wynika z kolei, że statystyczny palacz spędza na przerwach na papierosa nawet 4 godziny tygodniowo, co przekłada się na 22 dni robocze rocznie. Do tego dochodzą dłuższe absencje chorobowe – średnio 2,7 dnia więcej niż osoby niepalące.

Choć Kodeks pracy nie odnosi się bezpośrednio do palenia w miejscu pracy, daje pracodawcom narzędzia do regulowania tej kwestii. Mogą oni wprowadzać zakazy palenia w budynkach i na terenie firmy – także w czasie przerw. Takie działania są zgodne z przepisami BHP oraz kodeksem pracy (art. 207). Zatrudnieni, którzy łamią zasady, mogą ponieść konsekwencje – od nagany po zwolnienie dyscyplinarne.

– Aby uniknąć nieporozumień, pracodawcy powinni jasno komunikować swoje zasady dotyczące palenia. Dobrym rozwiązaniem są np. widoczne tabliczki informacyjne – komentuje Grzegorz Gojny, dyrektor regionalny Gi Group.

Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, co czwarty Polak pali w pracy. Leczenie chorób spowodowanych paleniem kosztuje państwo ok. 50 mld zł rocznie. Pracodawcy z kolei – w związku z przerwami i absencjami – tracą nawet 42 mld zł rocznie.

Palenie wpływa też negatywnie na efektywność – brak nikotyny może powodować dekoncentrację, rozdrażnienie, obniżenie jakości pracy i większą rotację w zespołach.

– Temat palenia w pracy jest niewygodny. Często prowadzi do napięć – osoby niepalące czują się niesprawiedliwie traktowane, gdy ich koledzy regularnie wychodzą na dymka. To realne wyzwanie dla menedżerów – ocenia Piotr Cieśliński, Principal w Wyser Executive Search.

Coraz więcej firm inwestuje w programy prozdrowotne – kampanie antynikotynowe, zajęcia wspierające rzucenie palenia czy działania w ramach CSR. Przykładem może być inicjatywa „Firma bez dymu”, stworzona przez Klinikę i Ośrodek Badań nad Nikotynizmem Free Forever.

– Troska o zdrowie zespołu to nie tylko odpowiedzialność społeczna. To też inwestycja w efektywność i dobrą atmosferę – podkreśla Danuta Protasewicz, Regional Manager w Grafton Recruitment.

Ale nie wszyscy są entuzjastycznie nastawieni. Z ankiety Grafton wynika, że 58 proc. pracowników nie chce, by pracodawcy angażowali się w walkę z ich nałogiem. Tylko 42 proc. popiera takie działania.

Coraz częściej pojawiają się głosy, że restrykcyjne podejście do palenia może prowadzić do pośredniej dyskryminacji. Palący pracownicy skarżą się na poczucie wykluczenia, brak zrozumienia i napięcia w zespołach.

– Polityki ograniczające palenie powinny być wprowadzane z wyczuciem i zgodnie z zasadą równego traktowania. Tylko jasne regulaminy, oparte na przepisach prawa, pozwalają uniknąć nieporozumień – mówi Grzegorz Gojny z Gi Group.

Przerwa na papierosa to nie tylko kwestia osobistego wyboru – to także wyzwanie systemowe. Firmy muszą dziś szukać równowagi między troską o zdrowie a szacunkiem dla różnorodności. Otwarta komunikacja, edukacja i elastyczne podejście mogą pomóc uniknąć podziałów i zbudować bardziej spójną kulturę pracy.