Rekiny mogą stracić zęby. Winne rosnące zakwaszenie oceanów

Rekiny słyną z tego, że potrafią wymieniać swoje zęby - nowe rosną na bieżąco, gdy zużywa się obecny komplet. Ponieważ te jedne z najgroźniejszych drapieżników oceanów polegają na zębach podczas polowań, mechanizm ten jest kluczowy dla ich przetrwania - przypominają naukowcy z Uniwersytetu Heinricha Heinego w Düsseldorfie.

Jednak - jak wynika z przeprowadzonego przez ten zespół badania - niezwykła zdolność rekinów może im nie wystarczyć.

Eksperci sprawdzili zachowanie zębów rekinów w różnych scenariuszach zakwaszenia oceanów i wykazali, że bardziej kwaśne wody powodują, iż zęby stają się kruche i słabsze.

- Zęby rekinów, mimo że są zbudowane z wysoko zmineralizowanych fosforanów, wciąż są podatne na korozję w warunkach zakwaszenia oceanów - alarmuje Maximilian Baum, autor artykułu opublikowanego w piśmie "Frontiers in Marine Science". - To wysoko rozwinięte narzędzia stworzone do cięcia mięsa, a nie do opierania się działaniu kwasów oceanicznych. Nasze wyniki pokazują, jak podatna na zniszczenia może być nawet ta najostrzejsza broń natury.

Badacze zwracają uwagę na zakwaszenie oceanów - proces, w którym wartość pH wód oceanicznych stopniowo spada. W dużej mierze jest to spowodowane emisją wytwarzanego przez człowieka dwutlenku węgla. Obecnie średnie pH oceanów na świecie wynosi 8,1, a szacuje się, że do roku 2300 spadnie do 7,3, co oznacza, że wody będą niemal 10 razy bardziej kwaśne niż obecnie - alarmują naukowcy. W swoim projekcie wykorzystali oni dwie wartości pH, aby sprawdzić wpływ mniej i bardziej kwaśnej wody na zęby żarłaczy czarnopłetwych.

Nurkowie zebrali zęby z akwarium, w którym rekiny przebywały. W porównaniu z zębami inkubowanymi w wodzie o pH 8,1, zęby wystawione na działanie bardziej kwaśnej wody stawały się znacznie bardziej uszkodzone. - Zaobserwowaliśmy widoczne uszkodzenia powierzchni, takie jak pęknięcia i ubytki, zwiększoną korozję korzeni oraz degradację struktury - mówi Fraune. Przy wyższym pH, czyli mniejszej kwasowości, większy był też obwód zębów.

Naukowcy przyznają, że być może u żywych rekinów zęby mogą się ewentualnie naprawiać, ale nawet jeśli tak się dzieje, wymaga to pewnego wydatku energetycznego ze strony zwierząt.

Badane żarłacze muszą pływać otwartymi przez cały czas pyskami, aby móc oddychać, więc ich zęby są stale wystawione na kontakt z wodą. - Nawet umiarkowany spadek pH może wpływać na bardziej wrażliwe gatunki o wolnym cyklu wymiany zębów lub powodować skumulowane szkody w czasie. Utrzymanie pH oceanów w pobliżu obecnej średniej 8,1 może być kluczowe dla zachowania fizycznej sprawności podstawowych narzędzi drapieżników - zauważa Baum. - To przypomnienie, że skutki zmian klimatu rozprzestrzeniają się kaskadowo w całych sieciach pokarmowych i ekosystemach - podkreśla.

W przyszłych analizach naukowcy chcą przyjrzeć się zmianom w zębach żywych rekinów, w tym sprawdzić wytrzymałość mechaniczną i skład chemiczny.