Słupsk: Pisarz Jakub Walicki zaprasza do wejrzenia w głąb siebie

Głównym bohaterem jest teatralny reżyser Caden Cotard, który odniósł sukces dzięki inscenizacji "Śmierci komiwojażera". Dostaje duży grant na zrealizowanie realistycznej sztuki. Tworząc ją latami, coraz bardziej zatraca poczucie, gdzie kończy się fikcja, a zaczyna realne życie.

W "Synekdosze" mamy do czynienia z wodospadem smutku i nostalgii, z wiecznie wybrzmiewającym przeczuciem niespełnienia i na próżno przepracowywaną utratą. Filmowa rzeczywistość została utkana z lęków, obsesji, refleksji i żalu. W tym świecie nic niczemu nie odpowiada, poszczególne nitki w labiryncie spotykają się ze sobą na chwilę, żeby odbiec w przeciwległe korytarze - czytamy w recenzji filmu autorstwa Agnieszki Jakimiak na portalu kulturalnym dwutygodnik.com.

Czym natomiast jest tytułowa synekdocha? To zabieg stylistyczny, w którym całość reprezentowana jest przez część (np. głowa jako określenia człowieka) albo, odwrotnie, nazwa całości zastępuje nazwę części (wojsko - żołnierze). W przypadku filmu chodzi, mówiąc w uproszczeniu, o pragnienie i niemożność perfekcyjnego opisania świata.

Na okładce książki Jakub Walicki zacytował rozmowę z filmu, wymianę zdań o przygotowywanej sztuce między aktorem a reżyserem:

- To nie jest sztuka o randkach, lecz o śmierci.

- Nie musi się wydzierać. To jest sztuka o randkach, nie tylko o śmierci. Sztuka o wszystkim. Randkach, narodzinach, śmierci, życiu, rodzinie i tak dalej.

- Gdy jeden z aktorów na planie reżyserowanej przez Cadena Cotarda sztuki teatralnej wypowiada swoją opinię o jej znaczeniu, bohater filmu Charliego Kaufmana szybko ją koryguje. Idąc tym tropem, "Skażone światło miłości i żalu" nie jest po prostu książką o filmie - tłumacz Jakub Walicki. - Film jest tu pretekstem do refleksji o miłości, śmierci, rozumieniu sztuki i duchowości. W tym ujęciu moja próba rozplątania gęstej sieci znaczeń, z której składa się film "Synekdocha. Nowy Jork", jednocześnie pozostaje kreacją autorską. Starając się zrozumieć doświadczenia Cotarda, odwołuję się do własnych przeżyć, nie rekonstruując obiektywnego sensu filmu Kaufmana, lecz spotykając się z reżyserem w nieokreślonej hermeneutycznej przestrzeni. Liczę na to, że podobne spotkanie - tym razem ze mną - stanie się udziałem Czytelnika.

Książkę wydało wydawnictwo Universitas i za pośrednictwem jego strony najłatwiej ją kupić.

W podjęciu decyzji o lekturze może pomóc dodatkowy jej opis:

"Skażone światło miłości i żalu" to próba filozoficznej interpretacji i rozjaśnienia przesłania filmu "Synekdocha. Nowy Jork". Autor stara się w niej rozplątać gąszcz znaczeń tkwiących w filmie Charliego Kaufmana, zastanawiając się między innymi nad tym, jak lęk zakrzywia postrzeganie rzeczywistości oraz w jakim stopniu doświadczenia Cadena Cotarda można odczytywać jako formę buddyjskiego oświecenia. Refleksja nad miłosną tułaczką bohatera staje się natomiast punktem wyjścia do rozważań o naturze relacji, przemijania i poszukiwania sensu życia.

Książka rozwija również hermeneutyczną koncepcję sztuki jako przestrzeni porozumienia pomiędzy ludźmi - idei, którą w szczególny sposób ucieleśnia sam film Kaufmana. Autor odwołuje się przy tym do myśli m. in. Martina Heideggera, Louisa Althussera, Rolanda Barthesa, Mircei Eliadego i Martina Bubera, łącząc analizę filozoficzną z osobistymi doświadczeniami.

Zwieńczeniem książki jest rozmowa z reżyserem Pawłem Kuczyńskim, poświęcona twórczości Charliego Kaufmana i jej znaczeniu dla współczesnej kultury. "Skażone światło" Jakuba Walickiego to nie tylko książka o filmie, lecz przede wszystkim próba zrozumienia, jak poprzez sztukę można dotknąć najważniejszych elementów ludzkiej egzystencji.

Może pomocna okaże się także informacja, że na popularnym portalu Lubimyczytać.pl poprzednie książki Jakuba Walickiego czytelnicy chwalili za przystępny styl i język, których używa, by przybliżyć zagadnienia filozoficzne.

Jakub Walicki (ur. 1991) - doktor filozofii, adiunkt w Instytucie Zarządzania Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku. Zajmuje się kreatywnym pisaniem, retoryką w reklamie oraz interpretacją komunikatów marketingowych. Pasjonuje się kinem, prowadzi podcast "Przemyślane Kadry" i wykorzystuje narzędzia filozoficzne do analizowania filmów. Zanim opublikował "Skażone światło miłości i żalu", na rynku ukazały się jego trzy inne książki: "Ogród na szczycie wulkanu. Sceptyczne rozważania o szczęściu" (2022), "Zmięte kartki papieru" (2023) oraz - napisana wspólnie z dr. Jackiem Sobotą z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie - "Jerzego i Andrzeja Żuławskich ekspedycja w kierunku prawdy". Więcej informacji na temat autora można znaleźć na stronie jakubwalicki.pl.