Uwięziony cesarz i porwana narzeczona. Historia Maksymiliana I
Maksymilian I stworzył podwaliny pod europejskie imperium, które przez kolejne stulecia miało kształtować losy kontynentu. Bystry polityk, reformator, patron sztuki, ale też ambitny strateg, który częściej wygrywał dzięki małżeństwom niż bitwom. Co wiemy na jego temat?
Maksymilian I Habsburg – kim był?
Był synem cesarza Fryderyka III Habsburga i Eleonory Avis. Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Maria Burgundzka. Obdarzyła go dwójką dzieci, synem Filipem I Pięknym i córką Małgorzatą Habsburg.
Pożycie małżeńskie układało się bardzo dobrze, aż do feralnego polowania na czaplę w 1482 roku. Wtedy Maria Burgundzka przeskakując rów, spadła z konia i doznała poważnych obrażeń, w wyniku których zmarła.
Po śmierci Marii Burgundzkiej Maksymilian I Habsburg pogrążył się w smutku. Minęło sporo czasu, zanim był gotowy do ponownego ożenku. Pierwsza żona na łożu śmierci wyznaczyła Maksymiliana regentem w imieniu syna Filipa. Regencja miała być sprawowana do uzyskania przez Filipa pełnoletności. W dodatku Maria Burgundzka uczyniła spadkobiercami swoje dzieci. Chciała, aby potwierdzono to testamentem, jednak odstąpiono od tego pomysłu.
Ponieważ Maksymilian I Habsburg był cudzoziemcem z Austrii, utworzono front przeciwko niemu. Król Francji Karol VIII Walezjusz zawarł z Niderlandami sojusz, który upokorzył cesarza. Dwuletnia Małgorzata Habsburg miała wyjść za mąż za następcę francuskiego tronu. Natychmiast wysłano ją nad Sekwanę, a w posagu wnosiła... Burgundię! Filip natomiast trafił pod opiekę mieszkańców Gandawy.
Bezwzględna odpowiedź Habsburga
Maksymilian I Habsburg postanowił się zemścić. Bezlitośnie zwalczał przeciwników, niszczył miasta i rabował chłopom bydło. Nie wahał się przed niczym. Wszyscy organizatorzy spisku przeciwko Maksymilianowi byli surowo karani, a burmistrz Antwerpii został stracony!
W końcu przyszły cesarz Maksymilian I Habsburg ujrzał z powrotem syna. Postanowił, że winni krzywd, które doznała jego rodzina, poniosą surową karę! Gandawa musiała zapłacić wysokie represje wojenne.
Francuski odwet
Maksymilian I Habsburg wygrał bitwę, ale nie wojnę. Wkrótce Francuzi postanowili się odegrać. Obywatele Brugii pojmali Maksymiliana i więzili go przez 4 miesiące! Było to bardzo upokarzające dla przyszłego cesarza. Papież zagroził ekskomuniką wszystkim tym, którzy brali udział w uwięzieniu Maksymiliana I Habsburga.
W końcu wypuszczono Maksymiliana z niewoli, a ten zawarł pokój z Francją, jednak cały spór o burgundzki spadek (po pierwszej żonie przyszłego cesarza) zakończył się dopiero po 15 latach. Kluczową rolę odegrał tu Albrecht Saksoński – rzecznik Maksymiliana I Habsburga.
Aby utrzeć nosa Francuzom, w 1490 roku Maksymilian I Habsburg zaaranżował swoje małżeństwo per procura z Anną Bretońską. Król Francji Karol VIII Walezjusz nie dopuścił jednak do tego. Sam poślubił Annę Bretońską, zrywając jednocześnie zaręczyny z córką Maksymiliana I Habsburga – Małgorzatą, po czym odesłał ją jej ojcu.
Cesarz wpadł w szał! Uznał, że król Francji "porwał" mu narzeczoną. Chciał nawet wyzwać Karola VIII Walezjusza na pojedynek, jednak do tego nie doszło. Ostatecznie zimą 1492/93 Maksymilian I Habsburg zawarł ostateczny pokój z Francuzami. W wyniku układu z Senlis, zawartego w 1493 roku, to w końcu Habsburg odziedziczył Burgundię.
Małżeństwo z Bianką Marią Sforzą
Po zakończeniu starań o odziedziczenie Burgundii Maksymilian I Habsburg zwrócił oczy ku Włochom. Tutaj również musiał konkurować z Francuzami. Chciał poślubić córkę Galeazzo Marii Sforzy i Bony Sabaudzkiej – Biankę Marię Sforzę. Nie przeszkadzał mu nawet fakt, że w tamtym czasie Sforzowie dopiero rozpoczynali swoją karierę w polityce.
Liczyło się dla niego tylko to, że ten włoski ród, z którego przecież pochodziła polska królowa Bona Sforza, był bogaty. Wraz z poślubieniem Bianki, mógłby dostać wysoki posag i lojalnego sojusznika.
Jednak małżeństwo Maksymiliana i Bianki nie było szczęśliwe. Maksymilian oczekiwał, że druga żona obdarzy go potomstwem, lecz tak się nie stało. Bianka Maria Sforza zmarła 31 grudnia 1510 roku. Cesarz Maksymilian nie przyszedł nawet na jej pogrzeb drugiej żony. Co więcej, żałował pieniędzy na płytę nagrobną dla niej.
Bibliografia:
· Friedrich Weissensteiner, Habsburgowie, Warszawa 2011.