Wielka kompromitacja Rosjan. Spóźnili się na igrzyska aż 13 dni

Kalendarz juliański został wprowadzony przez Juliusza Cezara w 45 roku p.n.e. i przez wieki służył całej Europie. Jego podstawą był rok słoneczny, który według obliczeń miał trwać 365,25 dnia.

W praktyce jednak rok zwrotnikowy jest krótszy o około 11 minut, co sprawiało, że kalendarz juliański "spóźniał się" o jeden dzień co 128 lat względem rzeczywistego obiegu Ziemi wokół Słońca.

W XVI wieku różnica ta wynosiła już 10 dni. Przesunięcie dat miało poważne konsekwencje – święta religijne, rolnicze i astronomiczne przestawały pokrywać się z rzeczywistością. Równonoc wiosenna, która powinna przypadać 21 marca, przesunęła się na 11 marca, co wywołało zamieszanie w całym chrześcijańskim świecie.

W 1582 roku papież Grzegorz XIII zdecydował się na radykalny krok. Wprowadził kalendarz gregoriański, który miał naprawić błędy poprzednika. Najważniejsze zmiany to:

• natychmiastowe "skrócenie" kalendarza o 10 dni (po 4 października 1582 roku nastąpił od razu 15 października),
• zmiana zasad wyznaczania lat przestępnych: lata podzielne przez 100 nie są przestępne, chyba że są podzielne przez 400,
• lepsze dopasowanie do roku słonecznego – kalendarz gregoriański "spóźnia się" o jeden dzień dopiero co 3322 lata

Kraje katolickie przyjęły reformę niemal natychmiast, protestanckie i prawosławne – znacznie później. W Europie przez stulecia funkcjonowały więc dwa systemy datowania, co prowadziło do licznych nieporozumień.

Imperium Rosyjskie pozostało przy kalendarzu juliańskim aż do XX wieku. Różnica między kalendarzami rosła: w XIX wieku wynosiła już 12 dni, a od 1900 roku – 13 dni. W praktyce oznaczało to, że wydarzenia w Rosji były datowane według "starego stylu", a w Europie Zachodniej – według "nowego stylu".

Rosjanie byli przyzwyczajeni do tej różnicy, ale w kontaktach międzynarodowych często dochodziło do zamieszania. W oficjalnych dokumentach stosowano podwójną datację, np. 24 grudnia/6 stycznia. Jednak w codziennym życiu i organizacji wydarzeń sportowych czy politycznych, różnica ta potrafiła zaskoczyć nawet urzędników i sportowców.

IV Letnie Igrzyska Olimpijskie odbyły się w Londynie w dniach 27 kwietnia – 31 października 1908 roku. Były to pierwsze igrzyska zorganizowane na tak wielką skalę: udział wzięło 2035 zawodników z 22 krajów, rozegrano 110 konkurencji w 24 dyscyplinach. Stadion White City mógł pomieścić 80 tysięcy widzów, a zawody trwały aż pół roku.

Rosja wysłała do Londynu oficjalną reprezentację – 6 sportowców w 3 dyscyplinach. Największy sukces odniósł Nikołaj Panin, zdobywając pierwszy w historii złoty medal olimpijski dla Imperium Rosyjskiego w łyżwiarstwie figurowym.

Mimo kalendarzowego zamieszania, rosyjscy sportowcy zdobyli w Londynie 3 medale: złoto w łyżwiarstwie oraz dwa srebra w zapasach (Nikołaj Orłow i Aleksander Pietrow). Ich udział był jednak symboliczny – w porównaniu z 56 złotymi medalami Wielkiej Brytanii czy 23 złotymi USA, Rosja wypadła blado.

Warto dodać, że w 1908 roku Polska nie istniała na mapie, ale Polak Jerzy Gajdzik zdobył brązowy medal w skokach do wody, startując w barwach USA.