Zamach wyprzedzający wojnę. Frankfurter: „Strzeliłem, bo jestem Żydem”

4 lutego 1936 roku David Frankfurter, chorwacki Żyd i student medycyny, zastrzelił w Davos Wilhelma Gustloffa – przywódcę szwajcarskiego oddziału NSDAP. Gustloff aktywnie szerzył antysemicką propagandę i publikował „Protokoły Mędrców Syjonu”. Frankfurter działał sam. Wszedł do domu Gustloffa, poczekał, aż ten wejdzie do gabinetu – i oddał pięć strzałów. Potem sam zgłosił się na policję, mówiąc tylko: „Strzeliłem, bo jestem Żydem.”
Fot. LicencjodawcaFot. Licencjodawca
Łukasz Szymański

Samotny zamachowiec, który wyprzedził wojnę

Proces był głośny. Szwajcarskie władze chcąc zachować neutralność, potraktowały go surowo. Skazano Frankfurtera na 18 lat więzienia i dożywotnie wydalenie z kraju. W tym czasie naziści wykorzystywali zamach do celów propagandowych. Sam Hitler wstrzymał odwet wobec Żydów tylko dlatego, że nie chciał zrujnować wizerunku Niemiec przed zbliżającymi się igrzyskami olimpijskimi.

Frankfurter tymczasem siedział w celi – nawet wtedy, gdy jego ojciec, rabin z Chorwacji, został publicznie poniżony i w końcu zamordowany przez Ustaszy w obozie Jasenovac.

Zamachowiec, który został bohaterem

Po wojnie, w 1945 roku, Frankfurter został ułaskawiony. Gdy wychodził z więzienia, witano go jak bohatera. Wiwatujące tłumy skandowały: „Niech Bóg cię błogosławi!” Wyjechał do Palestyny, gdzie później pracował w izraelskim Ministerstwie Obrony i służył w armii. Napisał dwie książki wspomnieniowe, a po jego śmierci w 1982 roku parki i ulice w Izraelu nazwano jego imieniem.

Czy był mścicielem, ostrzeżeniem, samotnym bojownikiem? Niezależnie od odpowiedzi – jego czyn na długo zapisał się w historii.

Ciekawostka na koniec

Wilhelm Gustloff, którego zastrzelił Frankfurter, stał się po śmierci męczennikiem nazistowskiej propagandy. Na jego cześć nazwano luksusowy niemiecki statek pasażerski – „MV Wilhelm Gustloff”. Ironią losu, w 1945 roku został on zatopiony przez radziecki okręt podwodny, co doprowadziło do jednej z największych katastrof morskich w historii – zginęło ponad 9 tysięcy osób, głównie niemieckich cywilów i żołnierzy.

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Celinów: Błąkał się po całym świecie, aż zatrzymał się w gminie Skulsk
Celinów: Błąkał się po całym świecie, aż zatrzymał się w gminie Skulsk
Anielin: Festiwal Pieroga w Anielinie i 10-lecie KGW
Anielin: Festiwal Pieroga w Anielinie i 10-lecie KGW
Huta Józefów: S19 zablokowana po wypadku. Wezwano śmigłowiec LPR
Huta Józefów: S19 zablokowana po wypadku. Wezwano śmigłowiec LPR
Rytwiany: Strażacy uratowali psa uwięzionego w wyschniętej studni
Rytwiany: Strażacy uratowali psa uwięzionego w wyschniętej studni
Poznań: Korek na autostradzie A2. Sparaliżowany ruch w stronę Berlina
Poznań: Korek na autostradzie A2. Sparaliżowany ruch w stronę Berlina
Warszawa: Miejsce o którym nie każdy wie. Z piaskiem i zielenią
Warszawa: Miejsce o którym nie każdy wie. Z piaskiem i zielenią
Nochowo: Świetna atmosfera. Nie tylko konkurs jedzenia hamburgerów
Nochowo: Świetna atmosfera. Nie tylko konkurs jedzenia hamburgerów
Jest symbolem Krakowa. Anna Dymna świętuje urodziny
Jest symbolem Krakowa. Anna Dymna świętuje urodziny
Wilkowice: Łuszcząca się farba i zabite okna na zamkniętym dworcu
Wilkowice: Łuszcząca się farba i zabite okna na zamkniętym dworcu
Zielona Góra: Ogłoszono wina Winobrania
Zielona Góra: Ogłoszono wina Winobrania
IMGW ostrzega: Burze na północnym wschodzie i upał na zachodzie kraju
IMGW ostrzega: Burze na północnym wschodzie i upał na zachodzie kraju
Pow. tarnogórski: Mężczyzna z nastoletnim synem ulegli wypadkowi
Pow. tarnogórski: Mężczyzna z nastoletnim synem ulegli wypadkowi