Zamknęła się w psychiatryku. Ujawniła przerażającą prawdę
Świat znał ją jako bezkompromisową dziennikarkę, odważną podróżniczkę i kobietę, która nie bała się żadnego wyzwania. Nellie Bly, czyli Elizabeth Cochran Seaman, zapisała się w historii jako symbol walki o prawa kobiet i przełamywania społecznych tabu.
Inteligentna dziewczynka
Wczesne lata dzieciństwa Elisabeth upływały w dostatku, jednak śmierć jej ojca, gdy miała zaledwie sześć lat, zmieniła wszystko. Brak testamentu sprawił, że rodzina popadła w trudności finansowe, a matka, Mary Jane Kennedy, zmuszona była ponownie wyjść za mąż, tym razem niestety za człowieka o skłonnościach do przemocy.
W młodości Elizabeth wyróżniała się nie tylko inteligencją, ale i odwagą. Już jako nastolatka wyrażała swoje zdanie, nie bojąc się konfrontacji z dorosłymi.
W wieku 15 lat rozpoczęła naukę w Indiana Normal School, jednak z powodu braku środków finansowych musiała ją przerwać. Marzenia o karierze nauczycielki porzuciła na rzecz innych życiowych dróg, które miały przynieść jej światową sławę.
Początki kariery dziennikarskiej
Pierwszym krokiem Elizabeth w świat mediów była odważna reakcja na seksistowski artykuł "W czym są dobre dziewczęta" opublikowany w "Pittsburgh Dispatch". Pod pseudonimem "samotna sierota" napisała list do redakcji, w którym stanowczo sprzeciwiła się stereotypom dotyczącym kobiet.
Jej talent literacki został natychmiast zauważony przez redaktora naczelnego, który zaproponował jej pracę. Przyjęła pseudonim "Nellie Bly", inspirowany popularną wówczas piosenką.
W "Pittsburgh Dispatch" Bly szybko zasłynęła jako autorka reportaży o trudnych warunkach pracy kobiet w fabrykach. Jej teksty były ostre, bezkompromisowe i niejednokrotnie skutkowały realnymi zmianami społecznymi.
Pracodawcy, których krytykowała, naciskali na redakcję, by przeniosła ją do działu kobiecego, gdzie miała zajmować się modą i ogrodnictwem. Dla ambitnej Nellie było to nie do przyjęcia. Postanowiła więc opuścić Pittsburgh i szukać szczęścia w Nowym Jorku.
Nowy Jork i przełomowe śledztwo
Przeprowadzka do Nowego Jorku w 1886 roku była dla Bly początkiem nowego rozdziału. Początkowo borykała się z trudnościami – redakcje niechętnie zatrudniały kobiety na stanowiskach reporterskich.
Przełom nastąpił, gdy trafiła do "New York World" Josepha Pulitzera. Redaktor powierzył jej zadanie, które miało na zawsze zmienić jej życie i historię dziennikarstwa: miała przeniknąć do szpitala psychiatrycznego na Blackwell’s Island, udając osobę chorą psychicznie.
Bly przez dziesięć dni przebywała wśród pacjentek, doświadczając na własnej skórze nieludzkich warunków, głodu, przemocy i braku opieki medycznej. Po ujawnieniu swojego śledztwa w reportażu "Ten Days in a Mad-House" wywołała ogólnonarodową debatę i doprowadziła do wprowadzenia reform w opiece psychiatrycznej.
Podróż dookoła świata
W 1889 roku redakcja "New York World" postanowiła zorganizować reportaż inspirowany powieścią Juliusza Verne’a "W 80 dni dookoła świata". Nellie Bly podjęła wyzwanie i 14 listopada 1889 roku wyruszyła w samotną podróż o długości ponad 40 tysięcy kilometrów. Trasa wiodła przez Anglię, Francję (gdzie spotkała się z Juliuszem Verne’em), Włochy, Egipt, Cejlon, Singapur, Hongkong i Japonię.
Po 72 dniach, 6 godzinach, 11 minutach i 14 sekundach, 25 stycznia 1890 roku, Bly powróciła do Jersey City, bijąc rekord świata w okrążeniu Ziemi. Była pierwszą kobietą, która samotnie dokonała tego wyczynu, a jej powrót śledziły tłumy czytelników i dziennikarzy. "Powiedziałam, że mogę i to zrobię. I zrobiłam" – te słowa stały się jej mottem.
Jej rywalką była Elizabeth Bisland Wetmore, która również wyruszyła w podróż, ale w przeciwnym kierunku. Ostatecznie to Bly dotarła na metę jako pierwsza, zdobywając uznanie i sympatię opinii publicznej na całym świecie. Rekord Bly został pobity kilka miesięcy później przez George’a Francisa Traina, który okrążył świat w 67 dni.
Działalność społeczna i walka o prawa kobiet
Nellie Bly była nie tylko dziennikarką, ale również aktywną sufrażystką. W 1913 roku relacjonowała zjazd sufrażystek, a jej teksty przyczyniły się do popularyzacji idei równouprawnienia kobiet. Przewidziała, że kobiety w USA uzyskają prawa wyborcze w 1920 roku – i miała rację.
Podczas I wojny światowej Bly została jedną z pierwszych kobiet-korespondentek wojennych. Pracując dla "New York Evening Journal", relacjonowała wydarzenia z frontu wschodniego, narażając życie i zdrowie. Została nawet aresztowana pod zarzutem szpiegostwa, jednak dzięki interwencji redakcji szybko odzyskała wolność.
Bizneswoman i wynalazczyni
W 1895 roku, mając 31 lat, Bly wyszła za mąż za Roberta Seamana, bogatego przemysłowca starszego od niej o 42 lata. Po jego śmierci w 1904 roku przejęła zarządzanie firmą Iron Clad Manufacturing Co., specjalizującą się w produkcji metalowych pojemników. Choć nie miała doświadczenia w biznesie, wprowadziła liczne udogodnienia socjalne dla pracowników, takie jak stołówki czy opieka lekarska.
Bly była również wynalazczynią – opatentowała nowoczesną bańkę na mleko oraz funkcjonalny śmietnik na odpady. Niestety, brak doświadczenia w prowadzeniu przedsiębiorstwa doprowadził do bankructwa firmy, jednak jej innowacyjność i troska o ludzi zostały docenione przez pracowników.
Po śmierci Nellie Bly 27 stycznia 1922 roku w Nowym Jorku, świat dziennikarstwa stracił jedną z najodważniejszych i najbardziej wpływowych postaci. Jej osiągnięcia zostały pośmiertnie docenione – w 1998 roku trafiła do National Women’s Hall of Fame, a w 2002 roku jej wizerunek znalazł się na znaczku pocztowym USA w serii "Women in Journalism".