Zwierzyniec: O tragicznych losach Dzieci Zamojszczyzny i Aniele Dobroci. Od dzisiaj SP będzie nosić Ich imię

Warto przypomnieć o tych niezwykłych Patronach. Obóz w Zwierzyńcu został założony w 1940 r. Od grudnia 1942 r. działał już jako przejściowy. Trafili tam mieszkańcy Zamojszczyzny wysiedleni ze swoich wiosek w ramach wielkiej, niemieckiej akcji przesiedleńczo-pacyfikacyjnej. Były to całe rodziny, w tym tysiące dzieci. Mieszkańcy Zwierzyńca za wszelką cenę próbowali więźniom pomóc. To było trudne. Do osób, które np. próbowały przerzucić żywność przez druty strzelali niemieccy strażnicy.

O udzielenie pomocy więźniom starał się także Polski Komitet Opiekuńczy. Uzyskał on pozwolenie na pomoc żywnościową. Dzięki temu dwa razy dziennie dostarczano do obozu wojskowy kocioł z zupą. Taka pomoc była bezcenna.

Tylko w ciągu sześciu letnich tygodni 1943 r. wydano więźniom aż 95 tys. porcji zupy, 12,5 tys. kg chleba oraz 6 tysięcy litrów mleka dla dzieci. W kuchni PolKO ofiarnie pracowały kobiety zatrudnione przez ordynację m.in. Anna Radzik, Maria Zajączkowska i Janina Wandycz. O zaopatrzenie dbała głównie rodzina Zamoyskich.

Róża i Jan Zamoyscy próbowali także wyrwać dzieci z obozu. Ordynat zaapelował do niemieckiego gubernatora Hansa Franka oraz m.in. do wysokich oficerów SS o utworzenie przedszkola dla najmłodszych więźniów. Domagał się także umieszczenia części z nich w zwierzynieckim szpitalu. Rozmawiał w tej sprawie także z Odilo Globocnikiem, szefem SS i policji w dystrykcie lubelskim. Negocjacje nie były łatwe, a Zamoyski wiele w nich ryzykował. Nawet życie. Jakimś cudem udało mu się jednak butnego Globocnika przekonać.

W lipcu i sierpniu 1943 r. wydostano z obozu 273 dzieci. Ogółem udało się ich uratować ok. 480! Trafiły one do szpitala w Zwierzyńcu (44 z nich tam zmarło). Część dzieci umieszczono natomiast w ordynackiej ochronce.

O tym poświęceniu i tragicznych losach Dzieci Zamojszczyzny nigdy nie zapomniano. W 2022 roku zamojscy radni miejscy podjęli decyzję o nazwaniu ronda przy zbiegu miejscowych ulic: Peowiaków, Sadowej i Piłsudskiego imieniem Róży i Jana Zamoyskich. W zamojskiej Alei Sław (przy ul. Grodzkiej) przybyła także kolejna tablica pamiątkowa. Została ona poświęcona Róży i Janowi Zamoyskiemu, ostatniemu ordynatowi Ordynacji Zamojskiej.

Dzisiaj kolejne upamiętnienie zaplanowano w Zwierzyńcu.

Uroczystości rozpoczną się o godz. 11 w miejscowym Kościele Parafialnym pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Polski. Zaplanowano także poświęcenie pomnika i sztandaru szkoły. Następnie odbędzie się przemarsz do tej placówki.

Tam zaplanowano m.in. przemówienia historyczne, złożenie kwiatów w Kąciku Patrona oraz część artystyczną w wykonaniu uczniów.