Zabierz je 15 sierpnia do kościoła. Święcą nie tylko rolnicy
W tym artykule:
Dlaczego 15 sierpnia w kościołach święci się barwne bukiety?
Święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, znane w Polsce jako Matki Boskiej Zielnej, to czas poświęcony płodom ziemi. Chociaż dziś jest to święto katolickie, jego korzenie sięgają znacznie dalej, do wierzeń słowiańskich, kiedy to nasi przodkowie składali ofiary z pierwszych plonów bóstwom rolnym. Katolickie obchody tego święta zaczęły się w V wieku.
Charakterystycznym elementem obchodów jest święcenie w kościołach bukietów złożonych z ziół, zbóż, kwiatów, warzyw i owoców. Bukiet ten, nazywany różnie w zależności od regionu (np. zielem, rózgą czy ograbką), w dawnych czasach miał w sobie siedem, a czasem nawet siedemdziesiąt siedem różnych roślin. Liczba siedem miała symbolizować doskonałość. Współczesne bukiety są zazwyczaj skromniejsze, ale nadal stanowią ważny symbol obfitości i wdzięczności za dary natury.
Parafia Ducha Świętego we Włocławku przypomina:
Powszechnie wierzono, że bukiet poświęcony w kościele nabierał niezwykłych właściwości zabezpieczających i leczniczych. Zioła z niego wykorzystywano w leczeniu ludzi i zwierząt gospodarskich, okadzano nimi izbę i obejście dla ochrony przed burzą, pożarem i epidemią lub po to, by "diabeł nie kusił". Poświęcone wiązanki przechowywano za świętymi obrazami, obok wianków z Bożego Ciała nad drzwiami wejściowymi, czy na ścianie frontowej, na strychu, w oborach koło okna, w sąsiekach stodoły. Zatknięte na polu ochraniały przed piorunami i robakami, umieszczone w stodołach przed myszami.
Jakie zioła święcimy na Matki Boskiej Zielnej? W bukiecie mogą być też zboża i kwiaty
W kościołach, w tym szczególnym dniu, tradycyjnie święci się dary ziemi, takie jak dojrzałe zboża, zioła, kwiaty, a także owoce i warzywa. Wszystkie te elementy są formowane w bukiet, który w zależności od regionu Polski, bywa nazywany
- zielem,
- ograbką,
- rózgą,
- kępką
lub po prostu bukietem.
Zgodnie z dawnymi zwyczajami, bukiety te składały się z siedmiu lub siedemdziesięciu siedmiu różnych roślin, co nawiązywało do symboliki liczby siedem, postrzeganej już w Starym Testamencie jako znak doskonałości. Obecnie, choć skład bukietu jest skromniejszy i ma przede wszystkim znaczenie symboliczne, nadal zawiera on zboża, zioła oraz kwiaty, przypomina Wielkopolska Izba Rolnicza
Samorząd rolniczy wspomina, że dawniej do bukietu wkładano zioła o właściwościach leczniczych:
- bylicę,
- macierzankę,
- miętę,
- piołun,
- chaber,
- kopytnik,
- krwawnik;
kwiaty polne i ogrodowe, kłosy zbóż, len, makówki i konopie, warzywa i owoce: marchew, jabłko, gałązkę z późnymi wiśniami, gałązki leszczynowe z orzechami.
W bukiecie nie mogło zabraknąć również kopru, stosowanego w lecznictwie ludowym przede wszystkim na dolegliwości trawienne. Jego owoce działają rozkurczająco na przewód pokarmowy, drogi żółciowe i moczowe. Napar na bazie kopru podawano w dolegliwościach brzusznym nawet niemowlętom, opisuje WIR.
Co zrobić z bukietem ziół po poświęceniu?
W dawnych wiejskich domach, poświęcone zioła często przechowywano w widocznych miejscach, na przykład pod sufitem, na parapecie okna czy za świętymi obrazami, ponieważ wierzono w ich właściwości lecznicze i ochronne.
Używano ich do zaparzania herbatek oraz przygotowywania wywarów, które miały pomagać chorym ludziom i zwierzętom. Ludzie wierzyli, że poświęcone bukiety są w stanie uleczyć z gruźlicy, a także chronić przed groźnymi epidemiami.
Skład tych bukietów był bardzo zróżnicowany i zależał od tego, co akurat było dostępne w danym regionie, na polu, łące czy w ogrodzie. Często zawierały one dalie, floksy, aksamitki, miętę, koper, a także kłosy zbóż, warzywa i owoce.
Zioła te nie były wyrzucane po zwiędnięciu; suszono je, by wciąż mogły chronić domostwo i jego mieszkańców. Zgodnie z tradycją, zużyte rośliny mogły być zniszczone jedynie przez spalenie.
