Ćwiczenia mogą osłabiać efekty jedzenia junk food i poprawiają nastrój

Na University College Cork odkryto mechanizmy metaboliczne, które wyjaśniają, w jaki sposób ćwiczenia fizyczne mogą przeciwdziałać negatywnym skutkom zachowań wywołanych przez zachodnią dietę typu "cafeteria", bogatą w tłuszcze i cukry. Wyniki pokazują, że dobrowolny wysiłek fizyczny może zmniejszać objawy depresyjne spowodowane niezdrowym odżywianiem, a w proces ten zaangażowane są zarówno hormony krążące we krwi, jak i metabolity wytwarzane w jelitach.

fot. Dominic Winkel z Pixabay

6 listopada 2025, 13:03

Do badań wykorzystano dorosłe samce szczurów, które przez siedem i pół tygodnia były karmione albo standardową dietą laboratoryjną, albo rotacyjną dietą "cafeteria". Połowa zwierząt w każdej grupie miała dostęp do kołowrotka, co pozwoliło naukowcom odróżnić wpływ jakości diety od efektów aktywności fizycznej.

Jak ustalono, bieganie miało działanie przeciwdepresyjne nawet wtedy, gdy szczury jadły niezdrowo. Analiza metabolomiczna zawartości jelita ślepego ujawniła, że dieta "cafeteria" silnie zaburzała metabolizm jelitowy - z 175 analizowanych metabolitów aż 100 uległo istotnym zmianom. Ćwiczenia przywracały równowagę części z nich, w tym trzech związków związanych z regulacją nastroju: anseryny, indol-3-karboksylanu i deoksyinozyny.

"To skandal". Nagrała to co działo się przed paczkomatem. Mamy komentarz Inpostu

Testy behawioralne dotyczące uczenia się, pamięci i emocji wykazały, że dieta "cafeteria" nieznacznie pogarszała wyniki w zadaniach poznawczych, natomiast aktywność fizyczna poprawiała orientację przestrzenną i zmniejszała poziom lęku niezależnie od sposobu odżywiania.

Analizy hormonalne ujawniły, że nieaktywne szczury na diecie "cafeteria" miały znacznie podwyższone poziomy insuliny i leptyny, co normalizowało się dzięki ćwiczeniom. Ponadto wysiłek fizyczny zwiększał poziom hormonu GLP-1 u zwierząt na zdrowej diecie, lecz efekt ten był osłabiony u tych karmionych niezdrowo. Co ciekawe, u szczurów na diecie "cafeteria" ćwiczenia podnosiły poziom peptydu YY (PYY), co sugeruje istnienie mechanizmów kompensacyjnych w regulacji metabolizmu.

Badanie pokazało także, że niezdrowa dieta blokowała typowy dla ćwiczeń wzrost neurogenezy w hipokampie - proces tworzenia nowych neuronów, kluczowy dla pamięci i emocji. U szczurów na zdrowej diecie aktywność fizyczna znacząco zwiększała liczbę nowych komórek nerwowych, co wskazuje, że jakość diety może warunkować zdolność mózgu do reagowania na ruch na poziomie komórkowym.

Dodatkowe analizy wykazały korelacje między konkretnymi metabolitami jelitowymi a zachowaniem. Związki takie jak kwas aminoadypinowy i 5-hydroksyindol-3-octowy miały negatywny związek z wynikami poznawczymi, niezależnie od diety czy aktywności. Eksperci zwrócili uwagę, że badanie dostarcza biologicznego wyjaśnienia, dlaczego ćwiczenia poprawiają nastrój nawet w sytuacji, gdy trudno zmienić nawyki żywieniowe.

Autorzy podkreślają, że choć ćwiczenia mogą przynosić korzyści psychiczne niezależnie od diety, pełne efekty neuroplastyczne wymagają zdrowego odżywiania. W każdym razie poczyniliśmy krok w zrozumieniu złożonych zależności między dietą, ruchem i zdrowiem psychicznym, odkrywając, że aktywność fizyczna może łagodzić skutki niezdrowego odżywiania, choć nie zawsze całkowicie je kompensuje, mówią eksperci.

Na podstawie:

Running fixes what junk food breaks in the brain