Czerwony ślad po łańcuszku lub pierścionku? To może być alergia. Jak objawia się uczulenie na nikiel?
Zaczerwienienie skóry, świąd i wysypka to najczęstsze objawy uczulenia na nikiel. Z kolei najczęściej występują one na rękach, szyi, brzuchu i innych częściach ciała, które mają bezpośredni kontakt z alergenem.
W tym artykule:
Jak się objawia uczulenie na nikiel? Nie tylko czerwone ślady i świąd
Uczulenie na nikiel jest jedną z najczęstszych alergii kontaktowych. Rozwija się, gdy układ odpornościowy organizmu zaczyna traktować nikiel jako szkodliwą substancję i reaguje na jego obecność. Nikiel (Ni) to pierwiastek chemiczny, należący do grupy metali przejściowych. Jest to srebrzystobiały metal z delikatnym złotym odcieniem, charakteryzujący się wysokim połyskiem, dlatego jest stosowany m.in. do wyrobu biżuterii. Jednak jest on silnie alergizujący, a raz rozwinięta alergia na nikiel zazwyczaj utrzymuje się przez całe życie.
Alkohol po nocnej zmianie? Psycholog mówi, czemu to pułapka
Najczęstszym objawem uczulenia na nikiel jest kontaktowe zapalenie skóry, które pojawia się w miejscu bezpośredniego kontaktu skóry z przedmiotem zawierającym nikiel. Objawy zazwyczaj występują w ciągu 12 do 72 godzin po ekspozycji i mogą utrzymywać się od 2 do 4 tygodni, jeśli kontakt z alergenem nie zostanie przerwany.
Typowe objawy alergii na nikiel to:
- zaczerwienienie skóry – w miejscu kontaktu z niklem pojawia się rumień,
- świąd – zmianom skórnym towarzyszy intensywne swędzenie, które może być bardzo dokuczliwe,
- wysypka lub grudki – mogą pojawić się drobne, czerwone krostki lub grudki,
- pęcherzyki – w bardziej zaawansowanych przypadkach mogą tworzyć się małe pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, które mogą pękać, pozostawiając sączące się ranki,
- łuszczenie i suchość skóry – skóra w miejscu reakcji może stać się sucha, szorstka, łuszcząca się, a nawet popękana,
- obrzęk – czasem w miejscu kontaktu może wystąpić niewielki obrzęk,
- przebarwienia – w przypadku przewlekłego kontaktu skóra może stać się ciemniejsza i bardziej zgrubiała.
W rzadkich przypadkach, zwłaszcza u osób z bardzo silną nadwrażliwością lub po spożyciu pokarmów bogatych w nikiel (tzw. zespół uogólnionej alergii na nikiel), mogą wystąpić objawy ogólnoustrojowe, takie jak:
- bóle głowy,
- zmęczenie,
- biegunka, bóle brzucha,
- wypryski w innych miejscach ciała, nie tylko w miejscu kontaktu,
- zapalenie spojówek, nieżyt nosa, a nawet objawy astmy.
W czym jest nikiel? Gdzie widać objawy alergii na nikiel?
Nikiel jest powszechnym metalem, który występuje w wielu przedmiotach codziennego użytku, co sprawia, że unikanie go może być trudne. Znajduje się w:
- biżuterii – kolczyki, naszyjniki, bransoletki, pierścionki (zwłaszcza sztuczna biżuteria, ale także niektóre stopy złota, np. białe złoto),
- elementach odzieży – metalowe guziki (np. w jeansach), zamki błyskawiczne, klamry pasków, ozdoby,
- przedmiotach codziennego użytku – monety, klucze, oprawki okularów, telefony komórkowe, laptopy, sztućce, naczynia kuchenne (zwłaszcza ze stali nierdzewnej), narzędzia,
- protezach medycznych – w niektórych implantach stomatologicznych, ortopedycznych czy ortodontycznych,
- kosmetykach i farbach,
- żywności – występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych, takich jak czekolada, kakao, kawa, herbata, niektóre orzechy (np. orzechy nerkowca), nasiona roślin strączkowych (np. soczewica), szpinak, brokuły, owoce morza.
Z tego względu objawy uczulenia na nikiel występują w charakterystycznych miejscach na ciele takich jak:
- uszy – często pojawia się po noszeniu kolczyków z niklem,
- szyja – w reakcji na naszyjniki lub łańcuszki,
- nadgarstki – od zegarków lub bransoletek,
- okolice pępka – od metalowych guzików w spodniach,
- dłonie – w wyniku kontaktu z monetami, kluczami, pierścionkami, narzędziami, klamrami torebek,
- twarz – od oprawek okularów.
Jak rozpoznać i leczyć alergię na nikiel?
Nie ma lekarstwa na alergię na nikiel – raz rozwinięta, jest zazwyczaj trwała. Leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów i unikaniu kontaktu z alergenem.
Unikanie niklu to najskuteczniejsza metoda. Należy unikać noszenia biżuterii zawierającej nikiel, wybierać ubrania z plastikowymi lub powlekanymi guzikami, a także być świadomym obecności niklu w przedmiotach codziennego użytku.
W przypadku wystąpienia zmian skórnych stosuje się kremy lub maści z kortykosteroidami, które redukują stan zapalny i świąd. Mogą być również stosowane emolienty, które nawilżają i regenerują skórę. Natomiast leki przeciwhistaminowe mogą pomóc w zmniejszeniu świądu. Jeśli dojdzie do zakażenia bakteryjnego zmian skórnych (np. w wyniku drapania), konieczne może być zastosowanie antybiotyków.
W przypadku nasilonych objawów lub podejrzenia alergii pokarmowej na nikiel, lekarz lub dietetyk może zalecić dietę eliminacyjną, w której ogranicza się spożycie produktów bogatych w ten pierwiastek.
W przypadku podejrzenia uczulenia na nikiel warto skonsultować się z lekarzem dermatologiem lub alergologiem. Diagnoza jest często stawiana na podstawie wywiadu i charakterystycznych objawów, a potwierdzana za pomocą testów płatkowych (tzw. testy naskórkowe lub „patch testy”).
