Klucz do zdrowego starzenia się - odpowiednia dieta i... witamina D. Lekarze, naukowcy, studenci jednym głosem

W Wojewódzkim Szpitalu dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu odbyła się konferencja naukowo-szkoleniowa pod hasłem: "Witamina D i żywienie w opiece nad seniorem - fundament zdrowego starzenia się". Wydarzenie zgromadziło specjalistów z dziedziny medycyny, dietetyki, psychologii oraz studentów nauk medycznych. Tematem przewodnim spotkania była rola prawidłowego żywienia oraz suplementacji - ze szczególnym uwzględnieniem witaminy D - w kontekście jakości życia osób starszych i pomyślnego starzenia się.

Cykl wystąpień rozpoczął lek. Bartłomiej Czyżniewski z Instytutu Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Zielonogórskiego. W wykładzie pt. "Mózg seniora lubi słońce - witamina D jako wsparcie dla pamięci, równowagi i nastroju" omówił wielowymiarową rolę witaminy D w organizmie osób starszych. Zwrócił uwagę na powszechność jej niedoborów - zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym - i ich wpływ na zdrowie psychiczne, metabolizm oraz funkcje poznawcze.

Jak zaznaczył prelegent, suplementacja witaminy D3 może pozytywnie wpływać na nastrój osób po 60. roku życia, szczególnie u tych, u których stwierdza się niedobory. Witamina ta poprawia również gospodarkę wapniową, wspiera funkcje immunologiczne, a w niektórych przypadkach - jak u pacjentów z cukrzycą typu 2 - poprawia parametry metaboliczne.

Czyżniewski podkreślił, że w Polsce zaleca się stosowanie codziennych dawek 1000-2000 IU u osób powyżej 65. roku życia w okresie jesienno-zimowym, a przy niskiej ekspozycji na słońce nawet przez cały rok. Wskazał również sytuacje kliniczne, w których konieczna jest suplementacja lecznicza w wyższych dawkach, zgodnie z zaleceniami towarzystw naukowych.

Głos zabrała też m.in. Izabela Sumińska, konsultant wojewódzki w dziedzinie psychologii klinicznej. W prelekcji pt. "Psychologiczne aspekty diety seniora" zwróciła uwagę na mniej oczywiste, lecz niezwykle ważne czynniki wpływające na sposób żywienia i stan odżywienia osób starszych, w tym stan emocjonalny, przyzwyczajenia kulturowe czy jakość relacji społecznych.

Jak wskazała Sumińska, wspólne spożywanie posiłków, rytuały towarzyszące jedzeniu oraz poczucie sprawczości w zakresie decyzji żywieniowych mają ogromne znaczenie dla zachowania apetytu, motywacji i ogólnego dobrostanu psychicznego seniorów. Dieta powinna być więc nie tylko zdrowa, ale również dopasowana do indywidualnych potrzeb i preferencji seniora.

Dr hab. med. prof. UZ Magdalena Gibas-Dorna zaprezentowała wyniki badań prowadzonych w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym przy Szpitalu w Ciborzu. W prezentacji pt. "Od talerza po zdrowie - żywienie i niedobory żywieniowe u seniorów ZOL w Ciborzu" przedstawiła analizę sposobu odżywiania pensjonariuszy oraz ocenę ich stanu odżywienia.

Prof. Gibas-Dorna podkreśliła, że właściwe żywienie pozwala nie tylko zapobiegać chorobom przewlekłym i ich powikłaniom, ale również wspiera utrzymanie sprawności fizycznej i funkcji poznawczych, co przekłada się na większą samodzielność oraz lepszą jakość życia osób starszych.

W kontekście specyfiki populacji seniorów zamieszkujących placówki opiekuńcze, zwrócono uwagę na potrzeby dostosowania kaloryczności oraz odpowiedniej podaży białka w diecie, a także na konieczność suplementacji witaminy D, która wynika m.in. z niewystarczającej ekspozycji na słońce oraz ograniczonej podaży w produktach żywnościowych.

Dr med. Zuzanna Chęcińska-Maciejewska z Uniwersytetu Kaliskiego w wystąpieniu pt. "Prawidłowe żywienie w opiece senioralnej - wyzwania i rekomendacje" podsumowała najnowsze zalecenia dietetyczne w opiece nad osobami starszymi. Odniosła się do modelu Talerza Zdrowego Żywienia i wskazała, jak ważne są proporcje warzyw, produktów zbożowych oraz białkowych w codziennej diecie.

Podkreśliła znaczenie stosowania diety bogatej w błonnik, antyoksydanty, kwasy omega-3 i witaminy z grupy B. Jednocześnie zwróciła uwagę na konieczność ograniczania tłuszczów nasyconych, przetworzonych produktów mięsnych, nadmiaru soli i cukru. Wskazała także na potrzebę edukacji zarówno seniorów, jak i personelu opiekuńczego w zakresie zdrowych nawyków żywieniowych.

Zwieńczeniem części naukowej było wystąpienie studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego - Barbary Wróbel (studentki kierunku lekarskiego) oraz Mikołaja Mazura (studenta pielęgniarstwa). Ich prezentacja pt. "Opieka nad osobą starszą z punktu widzenia studentów kierunków medycznych - ujęcie interdyscyplinarne" przedstawiła spojrzenie młodego pokolenia na wyzwania związane z geriatrią w Polsce.

Studenci wskazali na rosnące potrzeby w opiece geriatrycznej, niedobory kadrowe w geriatrii oraz istotną lukę między zaleceniami, a rzeczywistym stanem systemu ochrony zdrowia w kontekście opieki nad seniorami w Polsce. Podkreślili również konieczność współpracy wielu specjalistów - lekarzy, pielęgniarek, dietetyków i psychologów w procesie opieki nad seniorami.

Uroczystym zakończeniem wydarzenia był występ artystyczny pt. "Zaczarowany kwiat paproci" w wykonaniu grupy teatralnej złożonej z pacjentów i terapeutów szpitala w Ciborzu. Przedstawienie spotkało się z ogromnym uznaniem uczestników konferencji, stając się wymownym przykładem tego jak twórczość artystyczna może pełnić funkcję terapeutyczną i integracyjną.

Konferencja w Ciborzu była doskonałym przykładem integracji środowiska naukowego, klinicznego i edukacyjnego. Wysoki poziom merytoryczny wystąpień, aktualność poruszanych tematów oraz praktyczne podejście do opieki senioralnej sprawiają, że wydarzenie to na długo pozostanie w pamięci uczestników.

Zainteresowanie tematyką przerosło oczekiwania organizatorów - sala konferencyjna wypełniła się po brzegi, a w wydarzeniu wzięło udział ponad 100 osób. To wyraźny sygnał, że problematyka zdrowego starzenia się, żywienia i suplementacji w populacji osób starszych budzi ogromne zainteresowanie zarówno w środowisku medycznym, jak i wśród praktyków codziennej opieki nad seniorami.

Wspólnym przesłaniem konferencji była jednoznaczna teza: prawidłowe żywienie, suplementacja i holistyczne podejście do osoby starszej to fundament zdrowego i godnego starzenia się.

Współorganizatorami konferencji byli członkowie komitetu organizacyjnego, reprezentujący zarówno Uniwersytet Zielonogórski, jak i Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu. W skład komitetu weszli doświadczeni przedstawiciele środowiska akademickiego oraz medycznego:

• dr hab. n. o zdr. Jolanta Chmielowiec, prof. UZ - dziekan Wydziału Lekarskiego i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Zielonogórskiego,
• dr hab. med. Krzysztof Chmielowiec, prof. UZ - zastępca dyrektora Instytutu Nauk o Zdrowiu UZ,
• dr hab. med. Magdalena Gibas-Dorna, prof. UZ - Instytut Nauk o Zdrowiu UZ,
• lek. med. Bartłomiej Czyżniewski - Instytut Nauk o Zdrowiu UZ,
• mgr Jolanta Keklak - Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu,
• mgr Maja Olbrich - Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu,
• inż. Mariola Olender - Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu,
• mgr A. Lubańska-Chwiedzewicz - Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu,
• Mariusz Kuźmicz - Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Ciborzu.

Na szczególne uznanie zasługuje zespół szpitala w Ciborzu, który pod kierunkiem dyrektora mgr. inż. Tomasza Kowalskiego zapewnił wzorową organizację wydarzenia, zarówno pod względem logistyki, jak i obsługi technicznej. Dzięki ich zaangażowaniu konferencja przebiegła sprawnie i na wysokim poziomie.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele władz rektorskich i kanclerskich UZ - Pani prof. Barbara Literska - Prorektor ds. Studenckich i Jakości Kształcenia oraz Pani dr Katarzyna Łasińska - Kanclerz Uniwersytetu Zielonogórskiego, a także przedstawiciele Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Zielonej Górze oraz wielu Szpitali z regionu województwa lubuskiego i dolnośląskiego.