Komary to przy niej anioły. Pojawia się znikąd i atakuje z zaskoczenia
Lato w lesie? Brzmi jak relaksująca wyprawa - śpiew ptaków, słońce przebijające się przez liście i ten charakterystyczny zapach żywicy. Ale jeśli wybierzesz się do boru, zwłaszcza w wilgotne i ciepłe dni, możesz spotkać... ją. Cichą, niepozorną, a jednak wyjątkowo nieprzyjemną. Przy niej komary to słodkie pudelki. Mowa o jusznicy deszczowej.
Co to jest jusznica deszczowa?
Jusznica deszczowa (Haematopota pluvialis), choć brzmi jak nazwa magicznego zaklęcia z Harry’ego Pottera, to w rzeczywistości krwiopijczy owad - mucha końska. Występuje szczególnie w wilgotnych borach, przy torfowiskach, mokradłach i na obrzeżach łąk.
Jeśli myślisz, że komary są uciążliwe, poczekaj, aż spotkasz jusznicę.
Jak działa jusznica? Subtelnie i z pełną mocą
- To, co czyni jusznicę wyjątkowo podstępną, to jej sposób działania - wyjaśnia leśnik Zdobysław Czarnowski na swoim facebookowym profilu "Zdobek w borze". - Latają cicho, bez upierdliwego komarzego bzyczenia. Nie są aż tak natrętne jak muchy, aby latać koło głowy. Pojawiają się znikąd.
Jusznica ląduje na skórze jak delikatny puch. Ale to tylko pozory. Gdy wbija swoją krótką, ale mocną kłujkę ból jest nagły i intensywny. Ukąszenie porównywane jest do użądlenia, a potem… zaczyna się swędzenie, które potrafi trwać kilka dni. Objawy widoczne gołym okiem to przede wszystkim rumień i opuchlizna. Z miejsca, w którym skóra została przecięta, może sączyć się krew, do czego prowadzą substancje spowalniające jej krzepliwość, zawarte w ślinie owada. Wokół małego śladu po ugryzieniu pojawia się odczyn, który niekiedy obejmuje sporą partię ciała.
Dlaczego jusznica gryzie?
Okres aktywności muchy końskiej przypada na czerwiec-sierpień, kiedy wilgotność powietrza i temperatura są najwyższe. Obecność much końskich można zauważyć głównie w godzinach południowych i popołudniowych. Nie wszystkie jusznice są tak krwiożercze - gryzą samice, które potrzebują białka z krwi, by złożyć jaja. Ich ofiarą mogą paść nie tylko ludzie, ale też dzikie i domowe zwierzęta. Krew to dla nich swoisty „napój energetyczny”. Jusznica jest większa od muchy domowej, jest brunatna, a jej ciało ma bardziej wydłużony kształt. Podłużne skrzydła są pokryte jasnymi cętkami. Pojedyncza para skrzydeł zapewnia jej dużą zwrotność i szybkość, dzięki czemu trudno ją złapać.
Gdzie i kiedy można ją spotkać?
Zwykle jusznice występują:
- w lasach iglastych (borach), zwłaszcza tam, gdzie jest wilgotno,
- latem, gdy jest ciepło i parno - szczególnie po opadach,
- od czerwca do sierpnia, czasem nawet do września.
Jak się chronić przed jusznicą?
Choć nie jest łatwa do zauważenia, da się ją pokonać lub przynajmniej zniechęcić. Oto kilka sposobów:
- Ubierz się w jasne ubrania, ponieważ jusznice częściej atakują ciemne kolory.
- Zakryj ciało, w lesie długie rękawy i nogawki to najlepsza bariera.
- Użyj repelentów - przyda się też na inne owady.Czy jusznica deszczowa może być groźna?
Na ogół nie. Jej ukąszenia są jednak bolesne, mogą wywołać reakcje alergiczne lub miejscowe zakażenia. W skrajnych przypadkach dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, który jest stanem zagrożenie życia. Takie objawy jak obrzęk w okolicach przełyku, pokrzywka, duszności są więc podstawą do natychmiastowego wezwania pomocy medycznej. Jusznica, gryząc, wprowadza pod skórę żywiciela swoją ślinę, a wraz z nią rozmaite patogeny. Jej ugryzienie powoduje niekiedy rozwój groźnych dla człowieka chorób, jak chorobę Heinego-Medina, polio, wąglika czy boreliozy.
