Lek na cholesterol może zrewolucjonizować leczenie raka wątroby

Zespół badawczy z Uniwersytetu Hongkońskiego (HKUMed) dokonał przełomowego odkrycia, które może zmienić podejście do leczenia raka wątroby.

Naukowcy wykazali, że atorwastatyna, powszechnie stosowany lek obniżający poziom cholesterolu, może wykorzystywać ukryte słabości komórek nowotworowych i skutecznie wspomagać istniejące terapie. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie medycznym Journal of Hepatology.

Rak wątroby należy do najbardziej agresywnych nowotworów i często bywa wykrywany w zaawansowanym stadium, kiedy zabieg chirurgiczny nie jest już możliwy. Obecnie stosowane terapie, w tym leki celowane czy immunoterapia, oferują ograniczone korzyści i zazwyczaj przynoszą jedynie krótkotrwałą poprawę u części pacjentów.

Sytuacja jest szczególnie trudna w przypadku osób z zaawansowanym rakiem wątroby związanym z metabolicznie uwarunkowaną stłuszczeniową chorobą wątroby (MASLD, dawniej NAFLD), wywołaną dietą wysokotłuszczową.

W tej grupie pacjentów dostępne opcje leczenia są niewystarczające, a prognozy pozostają niekorzystne. Dlatego opracowanie skuteczniejszych metod terapeutycznych stało się obecnie jednym z kluczowych celów badań onkologicznych.

Zespół badawczy po raz pierwszy wykazał, że atorwastatyna może bezpośrednio atakować komórki raka wątroby, blokując tzw. "szlak mewalonianowy" - proces metaboliczny niezbędny do przeżycia komórek nowotworowych.

Szlak ten jest szczególnie aktywny w nowotworach wątroby powiązanych z chorobą stłuszczeniową wątroby, co sprawia, że odkrycie jest istotne dla rosnącej grupy pacjentów.

- Komórki raka wątroby są niezwykle wytrwałe i potrafią wykorzystywać różne mechanizmy, by przetrwać. Okazało się, że nowotwory polegają na szlaku mewalonianowym, aby chronić się przed naturalnym procesem śmierci komórki. Blokując go atorwastatyną, możemy skutecznie usunąć jedną z ich głównych metod obrony. - tłumaczy profesor Carmen Wong Chak-Lui, kierująca badaniem.

Co więcej, badacze odkryli, że stosowanie atorwastatyny razem z obecnymi terapiami raka wątroby, takimi jak lek celowany lenwatinib czy immunoterapia oparta na przeciwciałach anty-PD-1, znacząco zwiększa ich skuteczność, również w przypadku nowotworów związanych z MASLD (MASLD-HCC).

Badania laboratoryjne pokazały, że samodzielne stosowanie atorwastatyny ograniczało wzrost guza o około 33 proc. Jeszcze bardziej obiecujące były wyniki połączeń terapii: w kombinacji z immunoterapią anty-PD-1 masa guza zmniejszyła się prawie o połowę (45 proc), a w połączeniu z lenwatinibem - o ponad połowę (58 proc.).

Naukowcy planują teraz sprawdzenie tych obiecujących wyników w badaniach klinicznych.