Napoje dietetyczne bez cukru też znacząco szkodzą wątrobie

Badania wykazało, że zarówno napoje słodzone cukrem (SSB - sugar-sweetened beverages), jak i napoje słodzone substytutami cukru lub o niskiej zawartości cukru (LNSSB - low-/non-sugar-sweetened beverages) są powiązane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju stłuszczeniowej choroby wątroby związanej z zaburzeniami metabolicznymi (MASLD - metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease).

Badanie objęło dane niemal 124 tysięcy uczestników, którzy nie mieli wcześniej rozpoznanej choroby wątroby. Uczestnicy zgłaszali swoje spożycie napojów w kilku 24-godzinnych kwestionariuszach żywieniowych, co pozwoliło ocenić, jak częstość spożywania SSB i LNSSB wiąże się z prawdopodobieństwem rozwoju MASLD, gromadzeniem tłuszczu w wątrobie oraz zgonami z przyczyn wątrobowych.

Wyniki pokazały, że osoby spożywające ponad 250 gramów któregokolwiek z tych napojów dziennie miały znacznie wyższe ryzyko rozwoju MASLD - o 60 proc. dla LNSSB i o 50 proc. dla SSB. Jak ustalono w ciągu średnio ponad dekady monitorowania zdrowia uczestników, choć napoje słodzone cukrem nie były istotnie powiązane ze śmiercią z powodu chorób wątroby, w przypadku napojów niskokalorycznych odnotowano wyraźny związek. Oba typy napojów korelowały także z wyższym poziomem tłuszczu w wątrobie.

MASLD, wcześniej znana jako niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, występuje, gdy w wątrobie gromadzi się nadmiar tłuszczu. Z czasem może to prowadzić do stanu zapalnego (hepatitis) i objawów takich jak zmęczenie, ból brzucha czy utrata apetytu. Choroba ta stała się poważnym problemem zdrowia publicznego i jest obecnie uznawana za najpowszechniejszą przewlekłą chorobę wątroby. Szacuje się, że dotyka ponad 30 proc. populacji światowej, a jej częstość gwałtownie rośnie, czyniąc ją jednym z głównych czynników zgonów z przyczyn wątrobowych.

- Napoje słodzone cukrem od dawna są pod lupą, podczas gdy ich ‘dietetyczne' odpowiedniki często uważa się za zdrowszy wybór. Jednak oba typy są powszechnie spożywane, a ich wpływ na zdrowie wątroby nie był dotąd dobrze poznany - mówi Lihe Liu, autor badań.

- Nasze badanie pokazuje, że LNSSB były faktycznie powiązane z wyższym ryzykiem MASLD, nawet przy umiarkowanym piciu tych napojów, takim jak jedna puszka dziennie. Wyniki te podważają powszechne przekonanie, że takie napoje są nieszkodliwe, i wskazują na potrzebę ponownego rozważenia ich roli w diecie i zdrowiu wątroby:s zwłaszcza w kontekście rosnącego zagrożenia MASLD na świecie - dodaje.

Liu zwrócił uwagę na możliwe mechanizmy stojące za zaobserwowanymi zależnościami:

• wysoka zawartość cukru w SSB powoduje gwałtowne skoki glukozy i insuliny, sprzyja przybieraniu na wadze i zwiększa poziom kwasu moczowego, co razem prowadzi do odkładania się tłuszczu w wątrobie,
• LNSSB mogą wpływać na wątrobę poprzez zmiany mikrobiomu jelitowego, zaburzanie uczucia sytości, wzmacnianie apetytu na słodkie produkty, a nawet stymulowanie wydzielania insuliny.

Jak uważają eksperci, wyniki te wspierają zalecenie ograniczania zarówno napojów słodzonych cukrem, jak i tych z substytutami cukru, w ramach strategii profilaktyki nie tylko chorób wątroby, ale również chorób sercowo-naczyniowych, nerkowych i metabolicznych.

Zastąpienie któregokolwiek z tych napojów wodą znacząco zmniejszało ryzyko MASLD - o 12,8 proc. w przypadku SSB i o 15,2 proc. w przypadku LNSSB. Natomiast zamiana jednego typu napoju na drugi nie dawała żadnego efektu ochronnego.

- Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest ograniczenie zarówno napojów słodzonych cukrem, jak i sztucznie słodzonych. Woda pozostaje najlepszym wyborem - odciąża metabolizm, zapobiega odkładaniu tłuszczu w wątrobie i jednocześnie nawadnia organizm - podsumowuje Liu.

Na podstawie:

That "Diet" Drink Isn't As Safe As You Think: New Study Links It to Severe Liver Disease