Pierwsze objawy choroby Parkinsona wyglądają niewinnie. Czujność muszą zachować mieszkańcy wsi
Najważniejszym czynnikiem ryzyka pozostaje wiek - większość przypadków rozpoznaje się u osób po 60. roku życia
Choroba Parkinsona to jedna z najczęstszych chorób neurodegeneracyjnych, która dotyka coraz więcej osób, w tym również w województwie kujawsko-pomorskim. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia zmaga się z nią już ponad 8,5 miliona osób na świecie, a w Polsce choruje około 100 tysięcy pacjentów.
Objawy, które nie zawsze kojarzą się z chorobą Parkinsona
Najbardziej znanym objawem choroby Parkinsona jest drżenie rąk, ale ten symptom pojawia się w stosunkowo późnym stadium. Znacznie wcześniej rozwijają się tzw. objawy niemotoryczne, które często bywają lekceważone:
- utrata lub znaczne osłabienie węchu
- przewlekłe zaparcia
- zaburzenia snu
- zmiany nastroju - obniżenie motywacji, apatia czy depresja.
Neurolodzy podkreślają, że te dolegliwości mogą poprzedzać te ruchowe nawet o kilkanaście lat. Dopiero w późniejszym stadium pojawiają się charakterystyczne trudności ruchowe, takie jak spowolnienie ruchów, sztywność mięśni i szurający chód. U niektórych pacjentów pojawia się również maskowata twarz, która sprawia wrażenie, jakby chory przestał okazywać emocje.
Czynniki ryzyka: wiek, płeć i geny, ale również miejsce zamieszkania
Najważniejszym czynnikiem ryzyka pozostaje wiek - większość przypadków rozpoznaje się u osób po 60. roku życia. Zauważono również, że częściej chorują mężczyźni niż kobiety. Choć tylko niewielki odsetek przypadków jest dziedziczny, to mutacje genów mogą zwiększać podatność na rozwój choroby.
Mieszkańcy wsi w grupie podwyższonego ryzyka
W ostatnich latach wiele badań naukowych potwierdziło, że ryzyko zachorowania rośnie u osób, które przez długi czas mają kontakt z toksycznymi substancjami. Szczególnie narażeni są rolnicy ze względu na kontakt z pestycydami i herbicydami, które mogą uszkadzać neurony w mózgu odpowiedzialne za produkcję dopaminy. Substancja ta jest kluczowa dla prawidłowej kontroli ruchu.
Niebezpieczeństwo dotyczy nie tylko osób pracujących bezpośrednio przy opryskach, ponieważ większą zachorowalność notuje się również w społecznościach wiejskich, gdzie chemikalia są stosowane na szeroką skalę. Dlatego lekarze zalecają stosowanie odzieży ochronnej oraz unikanie długotrwałego kontaktu z toksynami.
Przemysł chemiczny i urazy głowy
Podobne zagrożenie dotyczy osób pracujących w przemyśle chemicznym, lakierniczym czy drukarskim, gdzie przez lata można mieć kontakt z rozpuszczalnikami organicznymi. Na większe ryzyko narażone są również osoby, które w przeszłości doznały urazów głowy, zwłaszcza powtarzających się wstrząśnień mózgu.
Dieta i niezdrowy styl życia - przyczyny Parkinsona
Coraz więcej dowodów naukowych wskazuje, że na rozwój choroby Parkinsona ma wpływ także dieta i codzienne nawyki.
Nadmierne spożywanie tłuszczów nasyconych i przetworzonej żywności sprzyja procesom zapalnym i może osłabiać układ nerwowy.
Natomiast dieta śródziemnomorska, bogata w warzywa, owoce, ryby morskie i orzechy, uznawana jest za jeden z czynników chroniących przed rozwojem chorób neurodegeneracyjnych. Regularna aktywność fizyczna również odgrywa ważną rolę, ponieważ może opóźniać pogarszanie się objawów.
Im szybciej się zbadasz, tym lepiej dla ciebie
Mimo że wciąż nie ma leku, który mógłby całkowicie zatrzymać postęp choroby Parkinsona, to dostępne terapie pomagają kontrolować objawy i poprawiają jakość życia. Neurolodzy podkreślają, że wczesne rozpoznanie choroby daje największe szanse na skuteczne leczenie i zachowanie sprawności przez wiele lat. Dlatego, jeśli zauważymy u siebie lub bliskich nietypowe objawy, takie jak utrata węchu, problemy ze snem, nagłe pogorszenie nastroju czy trudności z poruszaniem, nie wolno ich lekceważyć. Konsultacja z neurologiem może okazać się bardzo ważna, bo w chorobie Parkinsona czas odgrywa szczególnie ważną rolę.
