Pijesz kawę każdego dnia? Kofeina może osłabiać działanie antybiotyków

Związki obecne w naszej codziennej diecie, w tym kofeina, mogą oddziaływać na to, jak bakterie reagują na antybiotyki. Do takiego wniosku doszli naukowcy uniwersytetów w Tybindze i Würzburgu.

Badacze wykazali, że bakterie, takie jak Escherichia coli (E. coli), wykorzystują złożone sieci regulacyjne do wykrywania sygnałów chemicznych z otoczenia, a reakcje te mogą zmieniać skuteczność leków przeciwbakteryjnych.

Aby zbadać to zjawisko, zbadano badanie 94 substancje, w tym antybiotyki, leki na receptę i składniki diety. Naukowcy sprawdzali, jak związki te wpływają na aktywność kluczowych regulatorów genetycznych i białek transportowych w E. coli - bakterii, która może wywoływać choroby.

Białka transportowe działają jak kanały i pompy w błonie bakteryjnej, kontrolując przepływ substancji do wnętrza i na zewnątrz komórki. Ponieważ przetrwanie bakterii zależy od utrzymania precyzyjnej równowagi w tych systemach transportowych, zmiany w regulacji mogą mieć poważne konsekwencje.

- Nasze dane pokazują, że kilka substancji może subtelnie, ale systematycznie wpływać na regulację genów u bakterii - mówi Christoph Binsfeld, współautor badań. Odkrycia sugerują, że nawet codzienne substancje pozbawione bezpośredniego działania przeciwbakteryjnego - np. napoje z kofeiną - mogą oddziaływać na pewne regulatory genów kontrolujące białka transportowe, a tym samym zmieniać to, co wnika do bakterii i co ją opuszcza.

- Kofeina uruchamia kaskadę zdarzeń, zaczynając od regulatora genów Rob, a kończąc na zmianie kilku białek transportowych w E. coli - co z kolei prowadzi do zmniejszonego pobierania antybiotyków, takich jak cyprofloksacyna - wyjaśnia Ana Rita Brochado, współautorka analiz.

W rezultacie kofeina osłabia działanie tego antybiotyku. Naukowcy określają to zjawisko jako "interakcję antagonistyczną".

Co ciekawe, efekt osłabienia działania antybiotyku nie został zaobserwowany u Salmonella enterica, blisko spokrewnionej z E. coli. Wskazuje to, że nawet pokrewne gatunki bakterii mogą reagować odmiennie na te same sygnały środowiskowe - prawdopodobnie z powodu różnic w szlakach transportowych lub ich roli w pobieraniu leków.

Okazuje się, że oporność na antybiotyki nie wynika z klasycznych genów oporności, lecz z regulacji i adaptacji środowiskowej. Może to mieć znaczenie dla przyszłych terapii - w tym dla tego, co się je podczas leczenia, w jakiej ilości oraz czy inny lek lub składnik diety powinien być brany pod większą uwagę.

Na podstawie:

Warning: Common Food Ingredients, Including Caffeine, Weaken Antibiotics