Połowa Polaków uważa, że ma zdrowe jelita. To może być złudne
Stan jelit Polaków 2025. Optymizm nie zawsze idzie w parze ze zdrowiem
Ponad połowa badanych Polaków (57 proc.) ocenia stan swoich jelit jako dobry lub bardzo dobry, szczególnie osoby młodsze - w wieku 25-34 lat. Seniorzy są bardziej sceptyczni wobec kondycji swojego układu trawiennego. Wyniki raportu "Stan jelit Polaków" pokazują wyraźny związek między ogólnym samopoczuciem a zdrowiem jelit: im lepsza samoocena zdrowia, tym lepsza opinia o "drugim mózgu".
Jednak co dziesiąty Polak ma zdiagnozowaną przewlekłą chorobę jelit, a kolejne 10 proc. nie potrafi powiedzieć, czy kiedykolwiek ją zdiagnozowano. W dodatku nawet wśród osób przekonanych, że ich jelita funkcjonują prawidłowo, 22 proc. doświadcza dolegliwości trawiennych co najmniej raz w miesiącu. Co jeszcze znalazło się w raporcie?
Komentarz po słowach Doroty Kani. "Nie jest w smak wielu osobom"
Bagatelizowanie objawów i opóźniona diagnoza
Eksperci ostrzegają, że optymizm Polaków może być złudny.
- Aż 22 proc. osób oceniających swoje jelita jako zdrowe doświadcza dolegliwości co najmniej raz w miesiącu, co grozi bagatelizowaniem objawów i opóźnioną diagnozą - mówi dr Anna Tutowska, gastroenterolog.
Lekarka podkreśla, że szczególną uwagę należy zwrócić na objawy alarmowe, takie jak utrata masy ciała, krew w stolcu, gorączka, niedokrwistość czy nocne dolegliwości czy niedokrwistość - wszystkie wymagają pilnej konsultacji z lekarzem.
Dr Tutowska zwraca również uwagę na związek między stylem życia a ryzykiem raka jelita grubego:
- 9 na 10 zachorowań na raka jelita grubego jest związanych z trybem życia. Nieodpowiednia dieta, bogata w tłuszcze (zwłaszcza tłuszcze nasycone) i cholesterol, dieta wysokokaloryczna, spożywanie czerwonego mięsa (wołowiny, wieprzowiny, cielęciny, dziczyzny, jagnięciny) - wymienia ekspertka. - Podczas trawienia mięsa czerwonego powstają związki, które mogą inicjować rozwój raka jelita grubego oraz wpływają na zmianę składu bakteryjnego flory jelitowej. Dodatkowo uszkadzająco na błonę śluzową działa alkohol oraz palenie papierosów - dym tytoniowy uszkadza DNA.
Co 10. Polak żyje z chorobą jelit - często nieświadomie
Dane z raportu "Stan jelit Polaków" są niepokojące, na co wskazuje Iga Rawicka, prezes Fundacji EuropaColon Polska.
- Raport dostarcza informację, iż co 10. Polak ma zdiagnozowaną przewlekłą chorobę jelit. A to oznacza, że mówimy o 3, 74 milionach Polaków, którzy zmagają się z przewlekłymi chorobami jelit, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zespół jelita drażliwego, choroba uchyłkowa czy celiakia - zaznacza.
Jak podkreśla, objawy jelitowe są często bagatelizowane - nawet co piąta osoba uważa swoje jelita za zdrowe, regularnie doświadczając różnych dolegliwości.
Rawicka apeluje o większą czujność i świadomość - długotrwałe problemy trawienne, wzdęcia, bóle brzucha czy zmiany rytmu wypróżnień powinny skłonić do wizyty u specjalisty.
Stres, dieta i tempo życia - najwięksi wrogowie jelit
Z raportu wynika, że najczęściej zgłaszane dolegliwości to gazy (57 proc.), wzdęcia (55 proc.), bóle brzucha (44 proc.) oraz biegunki (37 proc.). Kobiety częściej niż mężczyźni skarżą się na zaparcia i nieregularne wypróżnienia, natomiast panowie częściej doświadczają biegunek.
Polacy wiedzą, że styl życia ma znaczenie - 85 proc. deklaruje, że wpływa on na kondycję jelit, jednak niemal połowa przyznaje, że sięga po wysoko przetworzoną żywność przynajmniej raz w tygodniu. Badania naukowe nie pozostawiają złudzeń: każde dodatkowe 10 proc. udziału żywności ultraprzetworzonej w diecie zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci o 3-10 proc.
Świadomość rośnie, ale wiedzy wciąż brakuje
Choć większość Polaków deklaruje, że wie, jak ważne są jelita, tylko 37 proc. zna pojęcie "bariery jelitowej", a 16 proc. uważa, że dieta nie wpływa na ich kondycję. Co trzeci badany przyznaje też, że problemy jelitowe to dla niego wstydliwy temat.
Eksperci podkreślają, że edukacja zdrowotna i profilaktyka mają kluczowe znaczenie. Regularne posiłki, ograniczenie stresu, lepszy sen i wsparcie mikrobioty jelitowej - np. poprzez naturalne produkty jak colostrum - mogą przynieść realną poprawę.
Bo, jak podkreślają autorzy raportu: "zdrowe jelita to zdrowy człowiek - ciało i umysł w pełnej formie!".