Jest drożej o 230 proc., a i tak będziemy kupować więcej

Tabliczka czekolady, która jeszcze niedawno kosztowała 4 zł, dziś ma cenę co najmniej 2 razy wyższą. Winne jest temu przede wszystkim drożejące kakao. Mimo tego prognozy wskazują na wzrost spożycia produktów czekoladowych.

Na podstawie prognoz Euromonitora, firma Wedel przewiduje, że globalna wartość rynku słodyczy czekoladowych przekroczy 124 miliardy euro już w 2025 roku. W ciągu kolejnych czterech lat ma ona wzrosnąć o niemal jedną piątą (19,9%). Obecnie na świecie najpopularniejsze są tabliczki czekolady, wyprzedzając batony i wafle, a następnie praliny.

Mimo obiecującego wzrostu, rynek czekolady boryka się z dużą nieprzewidywalnością kosztową. Ceny kakao od 2023 roku podniosły się o około 230%. Choć spadły one z rekordowych 10 tys. do 4-5 tys. funtów za tonę, wciąż pozostają na bardzo wysokim poziomie.

Wedel wskazuje kilka przyczyn tego wzrostu:

• Zmiany klimatyczne i niekorzystna pogoda w Afryce Zachodniej (odpowiedzialnej za 60% światowej produkcji), co negatywnie wpłynęło na zbiory przez ostatnie trzy lata.
• Spekulacje giełdowe.
• Podniesienie cen skupu ziaren kakaowca przez WKS i Ghanę.

Ponadto, rekordowo wysokie są także ceny surowców jajecznych, które w 2025 roku były o niemal 30% wyższe niż rok wcześniej. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na koszty jest brak przewidywalności cen energii i mediów. Choć koszty energii elektrycznej w Polsce spadły w porównaniu z 2022 rokiem, nie oczekuje się powrotu do poziomów sprzed lat.

"Wyzwaniem pozostają także uwarunkowania geopolityczne. Handel międzynarodowy narażony jest na niepewność związaną z opłatami celnymi, a zmienność warunków handlowych dotycząca eksportu może prowadzić nie tylko do wzrostu kosztów operacyjnych, ale także być przyczyną opóźnień w procesach realizowanych w łańcuchach dostaw. Nie bez znaczenia są występujące globalnie konflikty zbrojne, wpływające nie tylko na nastroje społeczne, ale także na dostępność surowców, takich jak cukier czy pszenica, co prowadzi do wzrostu kosztów produkcji (oraz docelowo cen detalicznych)" - podkreślili autorzy.

Wedel jest firmą wytwarzającą wyroby czekoladowe. Od 2010 jej właścicielem jest japońsko-koreański koncern Lotte Group. W Polsce firma zatrudnia ok. 1,3 tys. osób.

Zakup czekolady i słodyczy czekoladowych wynika z połączenia czynników emocjonalnych, smakowych, kulturowych oraz behawioralnych.

Poprawa nastroju i nagroda (czynniki emocjonalne). To jeden z najsilniejszych motywatorów. Ludzie często kupują czekoladę, aby:

• Czekoladka ma poprawić humor i zredukować stres. Czekolada zawiera związki chemiczne, takie jak tryptofan (prekursor serotoniny, tzw. "hormonu szczęścia") oraz fenyletylamina ("związek miłości"), które mogą realnie wpływać na ośrodek nagrody w mózgu, wywołując uczucie przyjemności i euforii. Ponad połowa badanych traktuje czekoladę jako sposób na poprawę humoru.
• Głównym powodem zakupu jest po prostu silna ochota na coś słodkiego i zaspokojenie potrzeby przyjemności.

Impuls i wygoda, zatem czynniki behawioralne. Wiele zakupów słodyczy, zwłaszcza batonów i małych przekąsek, jest impulsywnych i nieplanowanych.

• Codzienne, małe sprawunki: Małe, codzienne wizyty w sklepie są najczęstszą okazją do spontanicznego nabycia słodyczy. Jest to szczególnie widoczne u młodszych konsumentów (do 31. roku życia).
• Dobra ekspozycja i dostępność: Produkty czekoladowe są łatwo dostępne, mają niską cenę jednostkową, a ich dobra ekspozycja w sklepie (np. przy kasach) sprzyja decyzjom impulsywnym.
• Brak magnezu lub potrzeba energii: Niektórzy konsumenci kupują czekoladę z poczucia niedoboru magnezu lub jako szybki posiłek energetyczny (np. batony w podróży).

Okazje i prezenty, czyli czynnik kulturowy

Czekolada jest głęboko zakorzeniona w kulturze jako symbol i uniwersalny prezent. Czekolada jest nieodłącznym elementem Bożego Narodzenia i Wielkanocy (np. figurki, bombonierki), a jej sprzedaż gwałtownie rośnie w grudniu. W Polsce zwyczaj wręczania słodyczy w prezentach jest bardzo silny.

To uniwersalny upominek. Czekoladki, praliny i elegancko zapakowane słodycze są popularnym i niezobowiązującym prezentem na dowolną okazję (urodziny, imieniny, wyrażenie wdzięczności, a nawet w relacjach biznesowych).

Doznania sensoryczne

Wyjątkowe doznania sensoryczne, jakie oferuje czekolada, są kluczowe. Połączenie nut kakaowych, słodyczy i tłuszczu jest ewolucyjnie pociągające. Czekolada, dzięki masłu kakaowemu i emulgatorom, rozpływa się w ustach, co jest niezwykle przyjemnym doznaniem. Do tego szeroki wybór smaków, dodatków (orzechy, owoce, karmel) i formatów (tabliczki, batony, praliny, wafle) pozwala zaspokoić różne, nawet bardzo wysublimowane, gusta.