Przedsiębiorcy z niepokojem patrzą w przyszłość. Spadł ważny wskaźnik

Majowy MIK spadł poniżej poziomu neutralnego, co oznacza, że nastroje przedsiębiorców stały się bardziej pesymistyczne. Wartość 98,6 punktu to wynik niższy o 2,6 punktu w porównaniu do ubiegłorocznego odczytu majowego, ale jednocześnie wyższy o 1,8 punktu niż najniższy odczyt od 2024 roku, który zanotowano w lipcu.

Spadek nastrojów wśród przedsiębiorców wynika głównie z negatywnych ocen pięciu spośród siedmiu badanych komponentów: wartości sprzedaży, nowych zamówień, zatrudnienia, mocy produkcyjnych i inwestycji. Szczególnie dotknięte zostały małe i średnie firmy, gdzie nastroje są zdecydowanie bardziej pesymistyczne.

W majowym pomiarze MIK, negatywne nastroje przeważały wśród małych (89 punktów), mikro- (90,8 punktu) oraz średnich przedsiębiorstw (93,6 punktu). Tylko duże firmy odnotowały wynik powyżej poziomu neutralnego (111,0 punktu), co oznacza przewagę nastrojów pozytywnych.

Największy spadek wartości MIK odnotowano wśród średnich firm, gdzie wynik spadł o 9,7 punktu. Głównym powodem tego spadku jest niski poziom inwestycji oraz znaczny spadek wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień. W przypadku małych firm, najniższy poziom MIK od początku 2025 roku wynika z niskiej aktywności inwestycyjnej oraz przewagi przedsiębiorstw ze spadkiem liczby nowych zamówień.

– Po pięciu miesiącach względnie dobrych wyników, majowy odczyt Miesięcznego Indeksu Koniunktury zaskoczył spadkiem poniżej poziomu neutralnego, co sygnalizuje pogorszenie ocen koniunktury gospodarczej wśród przedsiębiorców. Jednak obraz nie jest jednoznacznie negatywny i różni się w zależności od branży i wielkości firm. Sektor produkcyjny oraz usługi nadal utrzymują się w relatywnie dobrej kondycji, natomiast wyraźne osłabienie widzimy w firmach transportowych, budowlanych i handlowych– skomentowała dr Katarzyna Dębkowska, kierowniczka zespołu foresightu gospodarczego

– Spadek nastrojów jest szczególnie widoczny w segmencie małych i średnich przedsiębiorstw, podczas gdy duże firmy nie raportują istotnych zmian względem poprzedniego miesiąca. Pogorszenie majowego wyniku warto interpretować w kontekście wysokiego odczytu w kwietniu, bowiem mamy do czynienia z efektem wysokiej bazy – dodała.

Na początku maja ponad połowa firm (54 proc.) uważała, że ich sytuacja gospodarcza w najbliższych trzech miesiącach ani się nie poprawi, ani nie pogorszy. Polepszenia spodziewa się 23 proc. przedsiębiorstw, co stanowi spadek o 8 punktów procentowych w porównaniu z poprzednim miesiącem. Z kolei 17 proc. firm przewiduje pogorszenie, co oznacza wzrost o 3 punkty procentowe.

Jeśli chodzi o sytuację gospodarczą kraju, więcej firm przewiduje jej pogorszenie (25 proc.) niż polepszenie (18 proc.). W porównaniu z kwietniem, odsetek firm przewidujących pogorszenie sytuacji gospodarczej kraju spadł, co może być oznaką stabilizacji nastrojów.

Spadek MIK może być wynikiem narastającej niepewności gospodarczej oraz napiętej sytuacji geopolitycznej. W drugim kwartale 2025 roku obserwujemy międzynarodowe turbulencje, w tym napięcia handlowe między USA a Chinami oraz Unią Europejską, związane z wprowadzeniem amerykańskich ceł. Dodatkowo, załamanie rozmów na linii USA-Rosja-Ukraina dotyczących zakończenia wojny w Ukrainie mogło negatywnie wpłynąć na percepcję stabilności i skłonność do podejmowania decyzji inwestycyjnych.

– Spadek MIK może być wynikiem narastającej niepewności gospodarczej oraz napiętej sytuacji geopolitycznej. W II kwartale br. obserwujemy turbulencje międzynarodowe o dużej skali, w tym napięcia handlowe między USA a Chinami i Unią Europejską, związane m.in. z wprowadzeniem amerykańskich ceł, a także załamanie rozmów na linii USA-Rosja-Ukraina dotyczących zakończenia wojny w Ukrainie. Te czynniki mogły negatywnie wpłynąć na percepcję stabilności i skłonność do podejmowania decyzji inwestycyjnych – podsumowuje dr Dębkowska.

Podsumowując, majowy spadek MIK wskazuje na pogorszenie nastrojów wśród przedsiębiorców, szczególnie wśród małych i średnich firm. Choć sytuacja nie jest jednoznacznie negatywna, a niektóre sektory gospodarki wciąż radzą sobie dobrze, to jednak narastająca niepewność gospodarcza i geopolityczna mogą wpływać na przyszłe decyzje inwestycyjne i prognozy gospodarcze.

Miesięczny Indeks Koniunktury

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem badającym nastroje gospodarcze przedsiębiorstw w Polsce opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny. MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.