„Dotykam, Wygrywam”. Brafitterka i onkolog uczą, jak dbać o piersi

Portal LM włączył się w obchody Różowego Października, organizując program pod hasłem „Porozmawiajmy o piersiach”. Do rozmowy zaproszono lekarza onkologa Dawida Kostiukowa  oraz Danutę Aleksandrowicz, brafitterkę z salonu Brafia w Koninie. Celem było przypomnienie, jak ważna jest profilaktyka raka piersi oraz inicjatywy takie jak kampania profilaktyczna „Dotykam, Wygrywam”, które mają jeden cel: ratować życie kobiet poprzez edukację i badania.

W Polsce od 14 lat odbywa się ogólnopolska akcja „Dotykam, Wygrywam”, do której co roku dołącza także koniński salon Brafia. – Przypominamy kobietom o samobadaniu piersi, żeby stawiały siebie i swoje zdrowie na pierwszym miejscu. Samo badanie piersi musi odbywać się systematycznie – nikt nie zna naszego ciała lepiej niż my same – powiedziała Danuta Aleksandrowicz. Tegoroczna edycja przebiega pod hasłem „Przykładem ratujesz” – chodzi o to, by kobiety dawały przykład w swoim otoczeniu, zachęcając inne do badania piersi. – Jestem matką, babcią, przyjaciółką. My, kobiety, w swoim gronie powinnyśmy dawać przykład, a wtedy coraz większe grono kobiet będzie się samobadać. Uczymy, mówimy o tym, kierujemy w odpowiednie miejsca i to pomaga – wczesne wykrycie zmiany w piersi i diagnoza ratuje życie – tłumaczy ekspertka.

W ramach akcji salon Brafia przez cały październik prowadzi zbiórkę starych biustonoszy. Klientki mogą oddać używane staniki – za każdy otrzymują voucher 20 zł na nowy biustonosz. Zebrana bielizna zostanie poddana recyklingowi lub przerobiona na paliwo, dzięki czemu nic się nie zmarnuje. Co ważne, dochód z recyklingu wesprze przygotowanie „Biustobusa” – mobilnego centrum edukacyjnego, które ma jeździć po Polsce i uczyć kobiety samobadania piersi. Wymyślono nawet specjalną „Biustoapkę” – aplikację na telefon, która potrafi wysyłać powiadomienie przypominające o samobadaniu piersi lub kontrolnej wizycie u lekarza. Wciąż potrzebna jest edukacja.

Dawid Kostiukow, onkolog z konińskiego szpitala, wyjaśniał podczas rozmowy, jak ogromne znaczenie ma wczesna diagnoza. – Profilaktyka i wczesne wykrywanie często ma ogromny wpływ na dalszy przebieg choroby – podkreśla lekarz. Rak piersi nie jest jednorodną chorobą – istnieje kilka podtypów biologicznych, a każdy może wymagać innego leczenia. – Piersi to nie jest jedna choroba… Jest co najmniej kilka podtypów i leczenie każdego z tych nowotworów wygląda trochę inaczej – zaznacza onkolog.

 – Trzeba po prostu się badać – apeluje lekarz. Niestety wiele kobiet unika samobadania z obawy przed znalezieniem „czegoś złego”. Lekarz uspokaja, że nie każda wyczuwalna zmiana oznacza nowotwór, ale każdą warto skonsultować. – Zawsze tłumaczę, że pierś nigdy nie jest wewnątrz zupełnie jednolita – jakieś zgrubienia są normalne. Jeśli jednak pacjentka wyczuje coś, czego wcześniej nie było, powinna zgłosić się na konsultację lekarską – radzi specjalista. Podczas takiej wizyty lekarz zbada piersi i w razie potrzeby wykona badanie USG, aby ocenić, czy znaleziona zmiana jest czymś niepokojącym, co wymaga dalszej diagnostyki.  Im wcześniej nastąpi taka konsultacja, tym lepiej – czas odgrywa kluczową rolę.

Samobadanie piersi – kiedy i jak to robić?

Regularne samobadanie piersi to filar profilaktyki. Eksperci przypominają, że badanie najlepiej wykonywać co miesiąc o stałej porze. Dobrze jest wyrobić w sobie nawyk comiesięcznej kontroli – pomocne mogą być np. powiadomienia z aplikacji w telefonie lub zaznaczenie daty w kalendarzu.

Jak prawidłowo wykonać samobadanie? Oto podstawowe wskazówki:

• Stań przed lustrem i obejrzyj piersi – zwróć uwagę, czy nie ma zmian w ich kształcie, symetrii, skórze (np. wciągnięcia, obrzęku, zaczerwienienia) oraz czy brodawki wyglądają normalnie.
• Następnie zbadaj dotykiem każdą pierś. Lekarze radzą robić to w komfortowych warunkach, np. pod prysznicem, gdy skóra jest namydlona i dłoń łatwiej się przesuwa.  Lewą pierś badaj prawą ręką (i odwrotnie), używając trzech środkowych palców złączonych płasko. Kolistymi ruchami delikatnie, ale dokładnie obmacaj całą pierś centymetr po centymetrze – od okolicy pachy, poprzez pierś, aż po sutek.
• Uciskaj delikatnie, by sprawdzić, czy nie wyczuwasz pod palcami nowych zgrubień, guzków, stwardnień lub bolesnych miejsc. Pamiętaj, że struktura piersi nie jest idealnie gładka – wyczujesz naturalne grudki (to normalne gruczoły). Niepokojące są jednak nowe zmiany, wcześniej niewyczuwalne.
• Na koniec ściśnij brodawkę – upewnij się, że nie wydziela się z niej żadna wydzielina (np. krew lub płyn surowiczy).

 – Gdy pacjentka coś wyczuje, może przyjść na wizytę do onkologa. Do poradni onkologicznej nie trzeba mieć skierowania – mówi Dawid Kostiukow. Na wizycie specjalista zbada piersi i w razie potrzeby zleci dalsze badania obrazowe. - Zadaniem ginekologów podczas rutynowych wizyt również jest badanie piersi – jeśli coś wyczują, pokierują pacjentkę dalej. Innymi słowy, nie należy zwlekać.

Od kiedy zacząć regularne badania. – Czemu nie zacząć już od 18. roku życia i kontynuować później? – sugeruje lekarz, zaznaczając, że dzięki temu młoda kobieta wyrobi w sobie nawyk kontroli. U pacjentek obciążonych rodzinnie (gdy bliskie krewne chorowały na raka piersi) profilaktykę należy zacząć zdecydowanie wcześniej. – Obecność nowotworów piersi w rodzinie zwiększa ryzyko zachorowania, zwłaszcza jeśli chorowało kilka krewnych – mówi onkolog.

Mammografia pozostaje standardem badań przesiewowych u kobiet. W Polsce program bezpłatnej mammografii (często realizowany przez mobilne mammobusy) obejmuje kobiety w określonym przedziale wiekowym. – Mammobus to profilaktyka dla pań między 45. a 74. rokiem życia i zdecydowanie należy z tego korzystać – wyjaśnia Dawid Kostiukow. Kobiety bez objawów w tym wieku powinny wykonywać mammografię co 2 lata w ramach programu.

Dobrze dobrany biustonosz to też profilaktyka

Podczas spotkania poruszono nietypowy, ale ważny wątek: czy rodzaj noszonego biustonosza wpływa na zdrowie piersi? Ekspertka z salonu Brafia odpowiada, że najważniejsze jest odpowiednie dopasowanie bielizny do biustu, a nie sam model. Kluczowy jest komfort: biustonosz nie może obcierać ani uciskać piersi. Każda kobieta – zdrowa czy po przebytym leczeniu – powinna znaleźć dla siebie biustonosz, który zapewni jej wygodę i pewność siebie. Dobór biustonosza to nie tylko kwestia estetyki czy wygody, ale także zdrowia. Warto zasięgnąć porady profesjonalnej brafitterki, zwłaszcza jeśli odczuwamy ból piersi, szyi czy pleców – być może wystarczy korekta rozmiaru lub modelu bielizny, by pozbyć się problemu.

Kobiety dla kobiet: przykład i wsparcie

Rozmowa w ramach kampanii pokazała, jak ważne jest wzajemne wsparcie kobiet w dbaniu o zdrowie. Przedstawicielka salonu Brafia zachęca, by każda kobieta dzieliła się wiedzą o samobadaniu: matka z córką, babcia z wnuczką, przyjaciółka z przyjaciółką. Najlepiej uczyć poprzez pokazanie – gdy jedna kobieta pokaże drugiej, jak się badać, ta przekaże tę wiedzę dalej. Taka „łańcuszkowa” edukacja może zbudować w społeczeństwie nowy nawyk dbania o piersi od młodego wieku.

Warto również pamiętać o wsparciu emocjonalnym dla osób, które zmagają się z chorobą lub lękiem przed nią. Czasem zwykła rozmowa, podzielenie się własnym doświadczeniem czy wspólna wizyta na badaniach mogą pomóc przełamać strach. Regularna samokontrola piersi, korzystanie z badań profilaktycznych i dzielenie się wiedzą to przepis na zdrowie. Październik przypomina o tym, ale tę lekcję warto “odrabiać” przez cały rok.