Żona dwóch gejów. Łamała tabu i zrewolucjonizowała modę

Natalia Pawłowna Paley urodziła się 5 grudnia 1905 roku w Boulogne-Billancourt pod Paryżem jako córka wielkiego księcia Pawła Aleksandrowicza, najmłodszego brata cara Aleksandra III i wujka ostatniego cara Rosji, Mikołaja II, oraz Olgi Karnowicz (von Hohenfelsen), która zyskała tytuł księżnej Paley dzięki łasce cesarza.

Małżeństwo jej rodziców było morganatyczne, co wywołało skandal na carskim dworze i zmusiło rodzinę do życia na emigracji we Francji przez pierwsze lata życia Natalii.

W 1912 roku po przebaczeniu przez cara rodzina wróciła do Rosji i zamieszkała w pałacu w Carskim Siole. Sielanka trwała krótko – już w 1914 roku wybuchła wojna, a kilka lat później rewolucja bolszewicka zburzyła świat arystokracji.

W 1918 roku brat Natalii Władimir został rozstrzelany przez bolszewików, a ojciec, ciężko chory, trafił do więzienia i został stracony w styczniu 1919 roku. Natalia, jej matka i siostra Irina, uciekły przez zamarznięte jezioro Ładoga do Finlandii, a stamtąd przez Szwecję dotarły do Francji.

Po przyjeździe do Paryża w 1920 roku rodzina Paleyów znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Natalia i Irina uczęszczały do szwajcarskiej szkoły z internatem, gdzie Natalia czuła się wyobcowana i doświadczyła traumy utraty bliskich. Wspominała po latach: "W wieku dwunastu lat nosiłam chleb ojcu do więzienia, podczas gdy moje rówieśniczki czytały Robinsona Crusoe".

Przełom nastąpił, gdy podczas charytatywnego bazaru poznała Luciena Lelonga, znanego paryskiego projektanta mody. Lelong zatrudnił ją najpierw w dziale perfum, potem jako modelkę, a w 1927 roku poślubił.

Ich związek był małżeństwem z rozsądku – Lelong był homoseksualistą, a Natalia szukała bezpieczeństwa i pozycji. Stała się twarzą domu mody Lelong, pojawiała się regularnie na łamach "Vogue", a jej wizerunek uwieczniali tacy mistrzowie fotografii jak Edward Steichen, Horst P. Horst, Cecil Beaton czy George Hoyningen-Huene.

W latach 20. i 30. Natalia Paley była jedną z najjaśniejszych gwiazd paryskiego świata artystycznego. Jej dom na Esplanade des Invalides stał się miejscem spotkań elit – bywali tam Serge Lifar, Jean Cocteau, Antoine de Saint-Exupéry, Fulco di Verdura czy Cecil Beaton. Z Lifarem łączyła ją głęboka przyjaźń, z Cocteau – burzliwy romans, który zakończył się aborcją i rozstaniem.

Paley współpracowała z największymi kreatorami mody, była inspiracją dla projektantów i artystów, a jej styl wyznaczał trendy epoki jazzu. Lelong dedykował jej perfumy "Indiscret", które do dziś są symbolem wyrafinowania.

W 1933 roku Natalia Paley rozpoczęła przygodę z kinem – zagrała główną rolę w filmie "L’Épervier" Marcela L’Herbiera, a potem w "The Private Life of Don Juan" u boku Douglasa Fairbanksa.

Próbowała swoich sił także w Hollywood, gdzie wystąpiła w "Sylvia Scarlett" (1935) z Katharine Hepburn i Carym Grantem. Jej talent aktorski był jednak oceniany jako przeciętny – Paley broniła się przede wszystkim nazwiskiem, urodą i aurą tajemnicy.

Po krótkim powrocie do Francji, gdzie zagrała w "Les Hommes Nouveaux" (1936), zakończyła karierę filmową i na stałe przeniosła się do Nowego Jorku.

W 1937 roku, po rozwodzie z Lelongeim, Natalia wyszła za Johna "Jacka" Wilsona, amerykańskiego producenta teatralnego i reżysera, byłego partnera Noëla Cowarda. Ich związek był oparty na przyjaźni i towarzystwie – Wilson był homoseksualistą, a Natalia ceniła jego poczucie humoru i inteligencję.

Para zamieszkała na Manhattanie z widokiem na Central Park, prowadząc dom otwarty dla artystów, projektantów, pisarzy i aktorów. Paley pracowała w public relations dla Mainbochera, a także jako gospodyni salonów, które przyciągały nowojorską elitę.

W jej kręgu znajdowali się Elsa Maxwell, Saint-Exupéry, a przez ponad dekadę Erich Maria Remarque, który sportretował ją jako "Nataschę" w powieści "Cienie w raju".

W latach 50. kariera Wilsona załamała się, a on sam popadł w alkoholizm i chorobę psychiczną. Natalia opiekowała się nim aż do śmierci w 1961 roku.

Po jego odejściu wycofała się z życia publicznego, coraz częściej popadając w samotność. Cierpiała na cukrzycę, która doprowadziła do ślepoty, a także na problemy z poruszaniem się. Odrzucała kontakty z rodziną i przyjaciółmi, zamykając się w apartamencie na Manhattanie w otoczeniu zwierząt domowych.

W grudniu 1981 roku po upadku i złamaniu biodra trafiła do Roosevelt Hospital w Nowym Jorku. Zmarła 27 grudnia 1981 roku w wieku 76 lat. Została pochowana na cmentarzu First Presbyterian Church w Ewing w New Jersey.