Nowy obowiązek dla rolników. Chodzi o środki ochrony roślin
Od 1 stycznia 2026 roku profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin (ŚOR) będą musieli prowadzić ewidencję wszystkich zabiegów wyłącznie w formie elektronicznej. Zmiany te wprowadza rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 2023/564, będące częścią unijnej strategii „Od pola do stołu”, której celem jest ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin w całej Unii Europejskiej.
Na czym polegają nowe przepisy?
Zgodnie z rozporządzeniem, wprowadzony zostaje obowiązek:
- prowadzenia dokumentacji zabiegów z użyciem ŚOR według ujednoliconego wzoru obowiązującego w całej UE,
- przechowywania dokumentacji w formacie elektronicznym,
- szybkiego wprowadzania danych – bez zbędnej zwłoki po wykonanym zabiegu.
Nowy system ma na celu poprawę jakości danych, ujednolicenie rejestrów oraz zwiększenie skuteczności działań kontrolnych i monitorujących prowadzonych przez państwa członkowskie.
Jakie dane trzeba będzie rejestrować?
Wzór ewidencji określony przez rozporządzenie UE obejmuje następujące informacje:
- Rodzaj zastosowania środka (np. pole, magazyn),
- Nazwa środka ochrony roślin i numer zezwolenia,
- Data i – w określonych przypadkach – godzina zastosowania,
- Dawka środka w przeliczeniu na hektar,
- Lokalizacja oraz powierzchnia uprawy,
- Nazwa uprawy.
Warto zaznaczyć, że nie będzie obowiązku podawania przyczyny zabiegu, co dotąd było wymagane w Polsce.
Terminy i forma dokumentacji
Każdy zabieg musi zostać zarejestrowany jak najszybciej. Jeśli dane zostaną najpierw zapisane na papierze, użytkownik będzie miał 30 dni na przeniesienie ich do wersji elektronicznej. Państwa członkowskie mogą jednak wprowadzać krótsze lub dłuższe terminy – pod warunkiem, że pełna dokumentacja będzie dostępna w formacie elektronicznym do 31 stycznia roku następującego po roku stosowania ŚOR.
Polska przygotowuje system krajowy
W Polsce trwają już prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o środkach ochrony roślin, które mają stworzyć podstawy prawne do funkcjonowania krajowego systemu teleinformatycznego.
Systemem będzie zarządzał Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORiN), który zapewni publiczny dostęp do narzędzia oraz szkolenia i materiały instruktażowe dla użytkowników.
Co to oznacza dla rolników i użytkowników profesjonalnych?
Przejście na elektroniczną ewidencję oznacza dla wielu użytkowników konieczność wdrożenia cyfrowych narzędzi i zmiany dotychczasowych nawyków. Choć może to stanowić wyzwanie, nowy system zapewni większą transparentność, kontrolę i efektywność w zarządzaniu ochroną roślin.
Mimo że dokładna data udostępnienia systemu krajowego nie została jeszcze ogłoszona, warto już teraz rozpocząć przygotowania – zarówno techniczne, jak i organizacyjne. Śledzenie komunikatów GIORiN oraz instytucji branżowych będzie kluczowe dla sprawnego wdrożenia nowych obowiązków.
Nowe przepisy unijne zmieniają sposób dokumentowania stosowania środków ochrony roślin. Od 2026 roku ewidencja w formie elektronicznej stanie się obowiązkowa, a jej prowadzenie według jednolitego unijnego wzoru ułatwi kontrolę i monitorowanie użycia ŚOR. Przed użytkownikami profesjonalnymi stoi teraz zadanie dostosowania się do wymogów cyfrowych, które mogą przynieść także korzyści – w postaci lepszej organizacji i przejrzystości działań.
