Skąd bierze się mgła? Występują jej 3 rodzaje
Zacznijmy od krótkiej powtórki z lekcji geografii, przyrody lub środowiska w podstawówce.
- Mgła to zawieszone w powietrzu drobne kropelki wody lub kryształki lodu (wtedy mgła lodowa lub mgła osadzająca szadź), które w przyziemnej warstwie powietrza powodują zmniejszenie widzialności poniżej 1000 metrów - tłumaczy Grażyna Dąbrowska, synoptyk IMGW. Im mniejsza widzialność, tym gęstsza mgła. Jeśli widzialność jest powyżej 1000 metrów, mamy silne zamglenie.
Najwyższy świąteczny jarmark w Unii Europejskiej. Turyści rozczarowani
Jak można przekonać się z mamy średniej liczby dni z mgłą w roku, zjawisko występuje w Polsce z różną intensywnością. - Czynniki decydujące o powstawaniu mgły to: sytuacja synoptyczna, obecność w powietrzu jąder kondensacji, topografia terenu, obecność zbiorników wodnych oraz typ podłoża - wymienia synoptyk.
Ze względu na warunki powstawania mamy różne rodzaje mgieł: radiacyjne, adwekcyjne i frontalne.
- Mgły radiacyjne - powietrze przy powierzchni ziemi ochładza się wskutek wypromieniowania ciepła, wzrasta jego wilgotność, a zawarta w nim para wodna ulega kondensacji.
- Mgły adwekcyjne - nad dany obszar napływa masa powietrza, która jest cieplejsza lub chłodniejsza w stosunku do tej zalegającej przy powierzchni ziemi.
- Mgły frontalne - powstają w strefach mieszania się różnych mas powietrza (front atmosferyczny jest właśnie taką strefą).
Czytaj też: 3 biliony dolarów w błoto. Klimat właśnie wystawił rachunek rolnictwu
Kiedy zwykła mgła zamienia się w groźny smog?
- Do powstania mgły niezbędne są także jądra kondensacyjne (np. cząsteczki pochodzące z produktów spalania, kryształki soli, cząsteczki ziemi), dlatego też na obszarach zurbanizowanych, gdzie nie brak cząsteczek z produktów spalania, tworzy się "zanieczyszczona" mgła nazywana smogiem.
Smog - aktualna definicja - to kombinacja zanieczyszczeń powietrza (chemiczne, fizyczne lub biologiczne czynniki zmieniające naturalny skład atmosfery); dawniej smog był definiowany jako zjawisko atmosferyczne powstałe w wyniku mieszania się mgły z dymem i produktami spalania.
- Jeszcze mamy mgły orograficzne, które są charakterystyczne dla gór, mgły tworzą się w kotlinach i dolinach górskich oraz mgły z wyparowania, które najczęściej spotykane są nad akwenami wodnymi.
W Polsce w okresie 1973-2020 średnia liczba dni z mgłą wynosiła od 40 do 77 dni w roku; najwięcej dni z mgłą występuje w listopadzie.
Jak długo może utrzymywać się mgła?
Gęsta mgła stopień: 1 - to najnowsze ostrzeżenie IMGW. Prognozuje się mgły, lokalnie gęste, w zasięgu których widzialność może miejscami wynosić poniżej 200 m. Ostrzeżenie jest ważne od godziny 22 w piątek 5 grudnia do godz. 10 w sobotę 6 grudnia.
- Czas utrzymywania się mgły zależy m.in. od jej rodzaju, np. mgły radiacyjne w miesiącach letnich powstają w nocy i trwają do wschodu słońca, zaś mgły adwekcyjne w miesiącach zimowych mogą trwać nawet kilka dni - tłumaczy Grażyna Dąbrowska.
Jak podaje Strefie Agro IMGW, najdłużej trwająca mgła była na Śnieżce w 1974 roku; utrzymywała się bez przerwy przez 144 godziny.
Mgła niebezpieczna dla kierowców i rolników. Kiedy IMGW wydaje ostrzeżenia?
Kierowcy nie lubią mglistych warunkach, bo wiedzą, że wtedy łatwiej o stłuczkę, a wytężany wzrok szybciej się męczy. Ograniczenie widzialności przyczynia się do kolizji, wypadków drogowych oraz wydłużać czas transportu ludzi i towarów. Mgła ma pływ również na rolnictwo. - Z jednej strony mgła zwiększa ryzyko chorób roślin, z drugiej strony poprawia wydajność upraw - wskazuje synoptyk IMGW.
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydaje ostrzeżenia przed gęstą mgłą, jeśli widzialność we mgle jest równa lub mniejsza od 200 metrów, a samo zjawisko nad danym obszarem utrzymuje się co najmniej 8 godzin.
Mogą to być ostrzeżenia przed gęstą mgłą:
- 1. stopnia: Mgła ograniczająca widzialność: 50 m < VV ≤ 200 m utrzymująca się przynajmniej 8 godzin.
- 2. stopnia: Mgła ograniczająca widzialność: VV ≤ 50 m utrzymująca się przynajmniej 8 godzin.
lub ostrzeżenia: mgła intensywnie osadzająca szadź:
- 1. stopnia: Mgła intensywnie osadzająca szadź 50 m < VV ≤ 200 m utrzymująca się powyżej 8 godzin
- 2. stopnia: Mgła intensywnie osadzająca szadź ograniczająca widzialność VV ≤ 50 m utrzymująca się przynajmniej 8 godzin.
