Sztuczna inteligencja w pracy? Oficjalnie rzadko. Nieoficjalnie każdego dnia

Jak podkreślają eksperci podczas konferencji NASK:

Nasze badanie jest zrobione z perspektywy uczestników rynku pracy. I ta liczba, którą podaliśmy, to jest perspektywa pracowników. Około 9% pracowników powiedziało: "w moim przedsiębiorstwie zostały wdrożone narzędzia generacyjne, sztuczne inteligencje”.

Co ciekawe, ten sam raport ujawnia znacznie wyższy odsetek pracowników aktywnie korzystających z narzędzi AI.

Jednocześnie w tym samym badaniu 30% pracowników powiedziało: „w ciągu ostatnich 6 miesięcy używałem narzędzi generacyjnych w pracy”. Jak zejdziemy do poziomu 7 dni, to prawie 17% ludzi powiedziało, że w ciągu ostatniego tygodnia pracy używało narzędzi generacyjnych i sztucznej inteligencji.

Ta dysproporcja jest uderzająca. Z jednej strony mamy zaledwie 9% firm, które oficjalnie wdrożyły AI, a z drugiej blisko 17% pracowników, którzy w ciągu ostatniego tygodnia używali generatywnej AI w pracy. Gdzie tkwi problem?

Między tymi liczbami jest odpowiedź na to pytanie. Z jednej strony mamy przedsiębiorstwa, które wdrożyły, odgórnie pokazały, jak to zrobić, zaakceptowały narzędzia i ustaliły procesy, a z drugiej strony mamy ludzi, którzy po prostu kolokwialnie, wyjmują telefony z kieszeni i używają AI, ale na użytek pracy zawodowej. Oczywiście we własnym zakresie, bez sugestii pracodawcy.

Jest to fenomen, który, jak zauważają prelegenci, jest unikalny.

To jest bardzo istotna ta różnica pomiędzy tymi dwiema wielkościami. Trudno jest chyba tak naprawdę znaleźć ekwiwalent jakiejś innej technologii takiej, że pracownik przynosi swoje narzędzia do pracy i w celu wyłącznie czysto zawodowym, korzysta ze swojego prywatnego sprzętu, swojego know-how, w sensie swojej umiejętności obsługi tego sprzętu i wykorzystuje to właśnie w taki sposób.

Co jest jeszcze bardziej niepokojące, to znikomy odsetek firm, które wprowadziły procedury dotyczące korzystania z AI.

Odsetek firm, które według pracowników wdrożyły procedury, na przykład przeszkoliły pracowników, w jakim zakresie można korzystać z narzędzi generatywnych i sztucznej inteligencji to 8,7%

Oznacza to, że zaledwie 8,7% firm, według informacji od pracowników, ma jakąkolwiek politykę dotyczącą wykorzystania AI.

To jest właśnie ta wielkość. Jeśli znowu patrzymy z perspektywy pracowników, podkreślam, to nie jest badanie reprezentatywne dla polskich firm, ale badanie reprezentatywne dla polskich pracowników. I tu jest duże słowo, ale jednak problem. To znaczy, jak niewiele firm wdrożyło politykę nie tylko korzystania z narzędzi gen AI, ale politykę pokazującą zasady, reguły korzystania z tych narzędzi.

Brak szkoleń pogłębia ten problem.

Więc jeśli pokazywać te przestrzenie, które ciągle są niewypełnione, no to właśnie, wewnętrzne na poziomie przedsiębiorstwa, regulaminy, które pokazują, jak z tego należy korzystać, jak można, a jak należy, szkolenia zwiększające kompetencje pracowników.

Polecamy również: Maszyna nie zna etyki. Co grozi prawnikom, którzy ufają AI?

Niewielki odsetek firm, które deklarują użycie AI, często wynika z braku strategii i własnych narzędzi. Firmy często nie postrzegają indywidualnego, prywatnego wykorzystania AI przez pracowników jako oficjalnego użycia technologii w organizacji. Eksperci również deklarują zainteresowanie "luką" w danych o realnym użyciu generatywnego AI w miejscach pracy.

„Mnie też, to może spróbujemy zrobić z tego kolejne badanie, bo chyba nie mamy odpowiedzi na to pytanie. Przecież z danych wynika... To zależy, co rozumiemy przez użycie. Zadaliśmy trzy różne pytania. O użycie przez ostatnie sześć miesięcy w pracy, przynajmniej raz w ciągu ostatniego tygodnia i codziennie w ciągu ostatniego tygodnia. Te dane, te statystyki zmieniają się drastycznie.

Okazuje się, że to właśnie miejsce pracy odgrywa kluczową rolę w postrzeganiu AI. Tam, gdzie pracodawca wprowadził technologię, pracownicy są bardziej skłonni z niej korzystać i chcą to robić w większym stopniu.

Zapytaliśmy ludzi, te 9,4% zatrudnionych używających, którzy mówią, że ich pracodawca wprowadził tą technologię. Zapytaliśmy ich, czy używają AI. Ogromna większość, to jest chyba 80%, mówi tak, używamy jej. Zapytaliśmy więcej, czy chcielibyście jej więcej używać. I znowu 66% mówi tak, chcielibyśmy używać jej więcej.

Z kolei w firmach, które nie wdrożyły AI, pracownicy wykazują większe obawy.

Jak weźmiemy tych ludzi, u których pracodawca nie wprowadził tej technologii, większość się obawia. Mówią raczej nie albo zdecydowanie nie, nie chcę albo nie wiem. Czyli co to nam mówi? Miejsce pracy i to, w jaki sposób ludzie wchodzą w kontakt z tą technologią, ma ogromny wpływ na to, jak ją postrzegają. Czy postrzegają ją jako zagrożenie, czy jako coś, co tak naprawdę może im bardzo pomóc w pracy.

Ważne jest, aby firmy zrozumiały, że AI nie ma zastąpić człowieka, lecz wspierać go w wykonywaniu zadań.

A z drugiej strony, jak zbierzemy te wszystkie zadania w obrębie pracy, to się okazuje, że zawsze jest ten element ludzki bardzo potrzebny, a jest ich jeszcze dużo, gdzie jest ich więcej potrzebnych.

Kluczem do sukcesu w adaptacji AI w firmach jest dialog i edukacja. Nie chodzi o odgórne narzucanie rozwiązań, ale o wspólne projektowanie ich wykorzystania.

To jest zupełnie coś innego, jak przychodzę do pracy i zaczynamy rozmowę od tego, jak mogłoby to mi pomóc i zaczniemy projektować to wykorzystanie w ten sposób, a co innego, kiedy przychodzę do pracy i ktoś mi mówi tutaj jest taki fajny nowy program, będzie Ci pomagał, tylko właśnie nie w tym, gdzie mniej, najwięcej pomocy byłoby potrzeba.

Jak podsumowuje jeden z uczestników konferencji:

Wydaje mi się, że to jest jeden z kluczowych wniosków naszego badania, co do tego, że to właśnie miejsce pracy jest podstawą sukcesu, jeśli chodzi o wprowadzenie tej technologii w taki sposób, żeby można było na niej budować tą dodatkową produktywność pracy i takie korzyści makroekonomiczne, jeśli pomyślimy o wprowadzeniu tego na poziomie wielu przedsiębiorstw.