Egipt, Hiszpania, Malediwy – jakie szczepienia są potrzebne przed wyjazdem zagranicznym? Uniknij biegunki i gorączki na wakacjach

Przed wyjazdem za granicę zapoznaj się z informacjami na temat kraju, do którego podróżujesz. Sprawdź też aktualną sytuację epidemiologiczną i standardy sanitarne. Pomoże ci w tym oficjalna strona Ministerstwa Spraw Zagranicznych, na której znajdziesz niezbędne informacje dla podróżujących.

Niezależnie od kierunku podróży, warto sprawdzić, czy twoje podstawowe szczepienia są aktualne:

• Tężec, błonica, krztusiec (DTP) – wiele osób ma je wykonane w dzieciństwie, ale dawkę przypominającą należy przyjmować co 10 lat.
• Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) – szczepienie w schemacie 3 dawek zapewnia wieloletnią ochronę.
• Odra, świnka, różyczka (MMR) – zazwyczaj 2 dawki podskórnie.
• Poliomyelitis (Polio) – zaleca się dawkę przypominającą, jeśli ostatnia była podana dawno temu, szczególnie w przypadku podróży do krajów, gdzie polio wciąż występuje (np. Afganistan, Pakistan).
• Grypa – szczepienie sezonowe jest zawsze dobrym pomysłem.

Zgodnie z wytycznymi WHO obowiązkowe przed podróżą za granicę do krajów tropikalnych głównie Afryki i Ameryki Południowej jest szczepienie przeciwko żółtej gorączce. Jeśli wybierasz się w rejony jej endemicznego występowania, musisz posiadać Międzynarodowe Świadectwo Szczepień, czyli popularną „żółtą książeczkę” z potwierdzeniem przyjęcia preparatu ochronnego. Pamiętaj, że to szczepienie jest wymagane nawet u osób, które przebywają na tych terenach tranzytem dłużej niż 12 godzin.

• Żółta gorączka (żółta febra) – jedno obowiązkowe szczepienie dla podróżujących do niektórych krajów Afryki i Ameryki Południowej. Wymagane jest okazanie tzw. „żółtej książeczki” (Międzynarodowe Świadectwo Szczepień). Należy ją podać co najmniej 10 dni przed wyjazdem.
• Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A) – choroba przenoszona drogą pokarmową (zanieczyszczona woda, żywność). Zalecane niemal wszędzie poza Europą i Ameryką Północną.
• Dur brzuszny – choroba bakteryjna przenoszona przez skażoną wodę i żywność. Zalecane w regionach o niższym standardzie higieny.
• Wścieklizna – zalecana dla osób planujących dłuższy pobyt, kontakt ze zwierzętami, eksplorację jaskiń lub podróżujących po terenach wiejskich.
• Cholera – zalecana w regionach, gdzie dostęp do czystej wody jest ograniczony, szczególnie w Azji i Afryce.
• Japońskie zapalenie mózgu – zalecane dla osób planujących dłuższy pobyt na terenach wiejskich w Azji, szczególnie w porze deszczowej.
• Meningokoki – w niektórych regionach Afryki (tzw. „pas zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych”) oraz dla osób odbywających pielgrzymkę do Mekki (Hajj lub Umrah).

• Kleszczowe zapalenie mózgu – jeśli planujesz aktywności na terenach leśnych lub wiejskich w rejonach endemicznych (np. Europa Środkowo-Wschodnia, Skandynawia, niektóre regiony Azji).
• Denga – warto skonsultować z lekarzem, jeśli celem podróży są tereny obciążone tym wirusem. Szczepionkę podaje się w dwóch dawkach w odstępie 3 miesięcy.

Kalendarz szczepień zalecanych przed podróżą znajdziesz też na stronie szczepienia.info.

Planując wyjazd za granicę, szczególnie do krajów egzotycznych, szczepienia ochronne są kluczowym elementem przygotowań. Rodzaj zalecanych szczepień zależy przede wszystkim od kierunku podróży, jej charakteru (np. pobyt w mieście czy na obszarach wiejskich), długości oraz twojego stanu zdrowia.

Przed każdym wyjazdem najlepiej skonsultuj się z lekarzem medycyny podróży. Wizyta u specjalisty powinna odbyć się nie później niż 6-8 tygodni przed planowanym wyjazdem. Pozwoli to na przyjęcie pełnego schematu szczepień (niektóre wymagają kilku dawek w odstępach czasu) i wykształcenie odporności.

– Pacjenci często zapominają, że nawet na pozornie bezpiecznym południu Europy mogą być narażeni między innymi na poparzenia słoneczne, udary cieplne czy biegunkę. Lekarz medycyny podróży podpowie, jak uniknąć problemów oraz jak postępować w przypadku wystąpienia niepokojących objawów. Odpowiednia profilaktyka, higiena i świadomość zagrożeń to podstawa bezpiecznej i bezstresowej podróży – mówi lek. Agnieszka Motyl, Dyrektor Działu Jakości i Standardów Medycznych w Medicover, specjalistka medycyny rodzinnej i epidemiolog.

Ekspertka radzi, aby przed wyjazdem zadbać o kilka kluczowych kwestii:

• Konsultacja z lekarzem medycyny podróży – zacznij od wizyty u specjalisty. Lekarz medycyny podróży oceni potencjalne zagrożenia zdrowotne w regionie, do którego się wybierasz, i pomoże zaplanować odpowiednią profilaktykę, w tym niezbędne szczepienia.
• Apteczka podróżna – przygotuj apteczkę dostosowaną do specyfiki wyjazdu, twoich chorób przewlekłych i alergii. Koniecznie zabierz ze sobą zapas leków przyjmowanych na stałe, a także podstawowe środki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i na problemy żołądkowe.
• Ubezpieczenie i EKUZ – sprawdź dokładnie, czy twoje ubezpieczenie turystyczne pokrywa koszty leczenia za granicą. Jeśli podróżujesz po Europie, nie zapomnij wyrobić Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) – to nic nie kosztuje, a w nagłych przypadkach może oszczędzić ci sporo problemów. Zapisz sobie również najważniejsze dane kontaktowe ubezpieczyciela.
• Bezpieczna woda – aby uniknąć problemów żołądkowych, pij wyłącznie wodę butelkowaną lub przegotowaną. W rejonach o niskich standardach higienicznych to podstawa!
• Ochrona przed owadami – chroń się przed ukąszeniami komarów i innych insektów. W miarę możliwości noś koszule z długim rękawem i długie spodnie, a na odkrytą skórę stosuj skuteczne repelenty.
• Aktualne szczepienia – upewnij się, że masz wszystkie wymagane i zalecane szczepienia, dostosowane do Twojego stanu zdrowia i trasy podróży. Pamiętaj, że niektóre szczepionki wymagają czasu na wykształcenie odporności.

Szczepienia przed wyjazdem zagranicznym mogą być drogie, a ich koszt może sięgać nawet kilku tysięcy złotych, ponieważ większość szczepień zalecanych w medycynie podróży nie jest refundowana przez NFZ. Oznacza to, że za szczepionki oraz kwalifikację lekarską (wizytę u lekarza medycyny podróży) zazwyczaj płacisz z własnej kieszeni.

Koszt jaki poniesiesz za wykonanie szczepień zależy od tego dokąd się wybierasz, im dalsza podróż i bardziej egzotyczny kraj tym więcej i droższych szczepień wymaga. Dodatkowo ceny szczepionek różnią się w zależności od preparatu, a niektóre szczepionki wymagają podania kilku dawek w określonych odstępach czasu (np. WZW A, WZW B, wścieklizna, kleszczowe zapalenie mózgu).

Orientacyjne ceny za jedną dawkę szczepionki to (mogą się różnić w zależności od placówki):

• Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A) – 230-339 zł,
• Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) – 80-150 zł,
• WZW A+B (szczepionka skojarzona) – ok. 300-399 zł,
• Żółta gorączka – 280-320 zł (jedna dawka, obowiązkowa do niektórych krajów),
• Dur brzuszny – 240-300 zł,
• Wścieklizna – 170-330 zł (często wymagane 3 dawki w cyklu),
• Cholera (doustna) – ok. 280-430 zł za dawkę (często 2 dawki),
• Japońskie zapalenie mózgu – ok. 550 zł za dawkę (często 2-3 dawki),
• Kleszczowe zapalenie mózgu – 160-200 zł (często 3 dawki w cyklu podstawowym),
• Meningokoki – ok. 270-400 zł,
• Koszt konsultacji lekarskiej – zazwyczaj od 150 zł do 300 zł.

Łączny koszt pełnego pakietu szczepień przed podróżą do egzotycznego kraju (np. WZW A, dur brzuszny, żółta gorączka) to często od 800 zł do nawet 1700 zł lub więcej, w zależności od liczby potrzebnych dawek i wybranych szczepionek.

Medycyna podróży czy medycyna tropikalna koncentruje się na profilaktyce, diagnostyce i leczeniu chorób, którymi można zarazić się podczas wyjazdu, szczególnie za granicę, ale też w obrębie własnego kraju. Konsultacja ze specjalistą, szczególnie przed wyruszeniem w dalekie, pozaeuropejskie rejony pomoże ci zadbać o zdrowe i spokojne wakacje.

Doświadczony lekarz oceni zagrożenia zdrowotne w miejscu, do którego się wybierasz i oceni warunki sanitarne. Dzięki temu zaplanuje kompletną profilaktykę, w tym wszystkie niezbędne szczepienia i leki przeciwmalaryczne.. Pomoże ci też przygotować apteczkę podróżną, dostosowaną do Twoich potrzeb i specyfiki wyjazdu.

Zrób to przed wyjazdem:

1. Umów się na wizytę u lekarza medycyny podróży – najlepiej 6-8 tygodni przed wyjazdem, a nawet wcześniej, jeśli podróż jest długa lub skomplikowana.
2. Poinformuj lekarza o wszystkich szczegółach podróży – kierunek, charakter pobytu (miasto, wieś, góry, dżungla), długość pobytu, rodzaj zakwaterowania, planowane aktywności (np. trekking, nurkowanie, kontakt ze zwierzętami).
3. Zabierz ze sobą książeczkę szczepień, jeśli ją posiadasz.
4. Zapytaj o profilaktykę malarii, jeśli podróżujesz w rejony malaryczne (nie ma szczepionki na malarię, ale stosuje się profilaktykę lekową).
5. Dowiedz się o innych środkach profilaktycznych, np. repelentach na owady, ochronie przed słońcem, higienie żywności i wody.
6. Upewnij się, że masz odpowiednie ubezpieczenie turystyczne, które pokryje ewentualne koszty leczenia za granicą.

Pamiętaj, że zalecenia dotyczące szczepień mogą się zmieniać, dlatego zawsze należy opierać się na aktualnych informacjach od specjalistów.

Źródła:

• Informacje dla podróżujących gov.pl
• Zalecane szczepienia dla podróżujących gov.pl
• Jak przygotować się do podróży zagranicznej? szczepienia.info