Łódzkie staje się coraz bardziej "kolejowym" województwem. Nowe trasy, nowe pociągi i horyzontalny rozkład jazdy

Łódzkie już niedługo czeka prawdziwa rewolucja transportowa. Nasze województwo jest osią olbrzymich projektów infrastrukturalnych, które diametralnie zmienią sposób, w jaki podróżujemy. Jednak zanim to nastąpi, do nowych rozwiązań muszą dostosować się przewoźnicy kolejowi, operator sieci kolejowej oraz samorządowcy. Potrzebne są duże dostawy nowego taboru, liczne modernizacje linii kolejowych oraz stworzenie systemu kompletnej obsługi podróżnych – od dowozu do dworców kolejowych, poprzez parkingi dla pasażerów, po dobre skomunikowania na stacjach węzłowych i rozkłady jazdy które zadowolą wszystkich klientów kolei.

Kolej Dużych Prędkości, budowa dwóch tuneli w Łodzi czy rozbudowa sieci kolejowej otwierają nowe możliwości przed całym województwem. Tak duże projekty wymagają jednak merytorycznej dyskusji na wielu poziomach. Wszystko po to, by wspólnie tworzyć zintegrowany i prężnie działający system transportowy, który będzie służył mieszkańcom i zostanie realnie dostosowany do ich potrzeb. 22 maja w Łodzi o tzw. Horyzontalnym Rozkładzie Jazdy, czyli planie przewozowym obejmującym perspektywę nie jednego roku ale co najmniej dekady, rozmawiali przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, Centralnego Portu Komunikacyjnego, Województwa Łódzkiego, PKP Polskich Linii Kolejowych, Centrum Unijnych Projektów Transportowych oraz Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej i największego polskiego przewoźnika regionalnego – spółki Polregio.

Pan Michał ma pociąg w ogródku

Horyzontalny Rozkład Jazdy to kluczowy dokument, który pozwoli budować spójną strategię rozwoju sieci kolejowej do 2035 roku i później. Już teraz eksperci, samorządowcy, urzędnicy i przedstawiciele operatorów planują, jak będzie wyglądał rozkład jazdy za 10 czy 15 lat. Pod uwagę biorą m.in. prognozowane potoki pasażerów, możliwości infrastruktury kolejowej w przyszłości oraz potrzeby mieszkańców i rozwój regionów. Kierunek jest prosty – stworzyć połączenia i sieć transportową, która będzie spójna, sprawna, bezpieczna i konkurencyjna.

– Naszym celem jest zsynchronizowanie potrzeb transportowych na poziomie krajowym z tymi na poziomie regionalnym. Identyfikujemy je i omawiamy po to, żeby efekty projektu CPK były jak najlepsze. Inwestycje prowadzone w Łódzkiem zupełnie przeorganizują dotychczasowe schematy ruchu pociągów, a to jest dużą szansą na poprawę działania przewozów kolejowych w regionie. Chcemy budować system, który dzięki atrakcyjnej ofercie będzie mógł konkurować z transportem indywidualnym – mówi Michał Jasiak z Centralnego Portu Komunikacyjnego.

Prace nad dokumentem pozwolą na stworzenie cyklicznego, przejrzystego i zapewniającego dogodne przesiadki rozkładu jazdy dla Województwa Łódzkiego. Umożliwią też zaplanowanie nowych połączeń, inwestycji, przystanków czy zakupów taborowych. To szczególnie istotne w obliczu uruchomienia tunelu średnicowego łączącego stacje Łódź Fabryczna, Łódź Kaliska i Łódź Żabieniec oraz budowy Kolei Dużych Prędkości, której trasa w dużej mierze będzie przebiegała przez region łódzki. Podobne spotkania dotyczące Horyzontalnego Rozkładu Jazdy i planowanych w przyszłości połączeń odbędą się również w innych województwach. Wszystko po to, by podejmowane w najbliższym czasie działania były skoordynowane, również między regionami.

Rozmowy w eksperckim gronie dotyczyły także m.in. koncepcji stworzenia szybkiego połączenia KDP dla mieszkańców Sieradza. To miasto ma szanse wiele skorzystać na budowie nowej, szybkiej linii kolejowej z Warszawy przez Łódź do Poznania i Wrocławia. Jeśli w Sieradzu powstanie stacja KDP, jego mieszkańcy do Łodzi mogliby dojechać zaledwie w 21 minut, a do Warszawy w 1 godzinę i 20 minut. Trzeba jednak głęboko to przemyśleć, bo zatrzymanie pociągów KDP w Sieradzu wydłuży czas jazdy pomiędzy metropoliami, a przecież nie taka jest idea kolei dużych prędkości. Mają one kursować szybko z postojami tylko w największych miastach. Ponadto, zdaniem ekspertów, Sieradz może generować zbyt małe zainteresowanie podróżami KDP, zważywszy, że cena takiego przejazdu do Łodzi musiałaby być znacząco wyższa niż zwykłym pociągiem, a zysk czasowy to zaledwie pół godziny. Trzeba też wziąć pod uwagę fakt, że stacja KDP zlokalizowana byłaby w większej odległości od centrum, niż stacja kolei konwencjonalnej, która i tak w przypadku Sieradza znajduje się nieco na uboczu.

– Horyzont czasowy, o którym mówimy jest odległy, bo to lata 2030-2035. Jednak to spotkanie jest dla nas kluczowe. Pracujemy nad tym, żeby siatka połączeń dla mieszkańców była w przyszłości jeszcze lepsza. Wspólnie staramy się stworzyć najdoskonalszy rozkład jazdy, który będzie służył pasażerom, pozwalał im sprawnie dojechać do pracy, szkoły, instytucji kultury czy placówki medycznej. Inwestycje toczące się w naszym regionie przynoszą dużo niewiadomych, dlatego już teraz planujemy połączenia w tak dalekiej przyszłości – wyjaśnia Aneta Wierzbicka, wicedyrektor Departamentu Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego.

– Pojawiają się nowe propozycje, spółka CPK i PKP Polskie Linie Kolejowe cały czas prowadzą symulacje dotyczące przepływu pasażerów czy przepustowości linii. Na tej podstawie możemy rozmawiać o tym, jak rozwijać infrastrukturę transportową, jakie miejscowości powinny być obsługiwane przez Kolej Dużych Prędkości, a jakie przez połączenia konwencjonalne. Chcemy, żeby to był miks tych dwóch rozwiązań – dodaje Maciej Sobieraj, prezes Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej.

Planowanie przewozów aglomeracyjnych jak i międzywojewódzkich a nawet międzynarodowych wymaga nie tylko przygotowania odpowiednich korytarzy transportowych i zapewnienia właściwej przepustowości linii, ale także dostarczenia taboru odpowiadającego wymaganiom przyszłej kolei. Najważniejsi polscy przewoźnicy już szykują przetargi na zakup nowych pociągów, w tym zdolnych do rozwijania dużych prędkości, czyli do jazdy powyżej 250 km/h. Z kolei do obsługi tras regionalnych oraz ruchu w budowanym nie bez problemów, ale jednak sukcesywnie zbliżającym się do otwarcia tunelu średnicowym pod Łodzią, przygotowuje się Łódzka Kolej Aglomeracyjna. W bydgoskich zakładach PESA trwa już budowa nowoczesnych pojazdów, które wkrótce wyjadą na tory regionu.

Województwo Łódzkie zamówiło w PES-ie 14 pociągów. Ich produkcja w Bydgoszczy przebiega zgodnie z harmonogramem. Obecnie na różnych etapach budowy jest osiem pojazdów. Jedne są w początkowej fazie montażu, w innych instalowany jest osprzęt i wyposażenie, czyli zbliżają się one do zakończenia prac i przekazania do testów na torach. Pierwsze dwa zbudowane pociągi zostały już przetransportowane do hali uruchomień, gdzie sprawdzane są wszystkie zainstalowane w nich systemy. Na jednym z pojazdów rozpoczęto też badania homologacyjne – weryfikowane jest to, czy pociąg spełnia wymagania techniczne. Później pojazdy pojadą na tor doświadczalny Instytutu Kolejnictwa w Żmigrodzie, gdzie przejdą testy dynamiczne.

Intercity z ciekawą ofertą wakacyjnych połączeń dla łodzian

To nie wszystkie planowane zakupy. Samorząd województwa łódzkiego rozpisał pod koniec maja przetarg na 6 kolejnych składów, tym razem pięcioczłonowych, długich na 100 metrów. 1 lipca ma nastąpić otwarcie ofert. Jeśli nie będzie problemów z wyłonieniem dostawcy tych składów, pierwszy z nich wyjedzie na tory w 2028 roku. Pociągi mają zabierać 500 pasażerów, mieć obszerny przedział do przewozu rowerów, w którym zmieści się ich co najmniej 20. Będą też wygodne siedzenia w liczbie 220 sztuk ze stolikami i gniazdkami elektrycznymi. Pociągi mają kursować na najbardziej obciążonych trasach, w tym także przez tunel średnicowy, który do tego czasu powinien być już zbudowany i oddany do eksploatacji.

– Nowoczesne jednostki zasilą tabor Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej. Ich przeznaczeniem jest obsługa powstającego w Łodzi tunelu średnicowego oraz wzmocnienie połączeń na najbardziej popularnych trasach. Ich zakup był możliwe dzięki wielomilionowemu dofinansowaniu, które Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego pozyskał dzięki funduszom europejskim, m.in. z Krajowego Planu Odbudowy. W sumie koszt zakupu 14 pociągów produkowanych przez PES-ę wynosi ponad 455 mln złotych, a kwota dotacji unijnych sięgnęła 300 mln. 6 pojazdów pięcioczłonowych, które są przedmiotem rozpisanego właśnie przetargu kosztować będzie 320 mln złotych, z czego 220 pochodzić ma z Unii Europejskiej. Pierwsze nowe pociągi z PES-y wyjadą na regionalne trasy w przyszłym roku, a pociągi pięcioczłonowe najpóźniej w roku 2029 – poinformowała marszałek województwa łódzkiego Joanna Skrzydlewska.

Zakupy nowego taboru dla Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej są konieczne nie tylko w związku z otwarciem w najbliższych latach tunelu średnicowego, ale także w wyniku ciągłego, dynamicznego wzrostu liczby przewożonych pasażerów. Niemal każdy kolejny kwartał przynosi rekordowe wzrosty, nie inaczej jest również w roku 2025. W pierwszym jego kwartale z usług ŁKA skorzystało 2 905 000 podróżnych. To o 12 proc. więcej niż w marcu roku 2024. Najwięcej pasażerów nasza łódzka kolej przewiozła w marcu – na podróż zdecydowało się wtedy aż 1 050 000 osób. Pasażerski rekord tego kwartału padł 7 marca – tego dnia pociągami ŁKA odbyło podróż 33,5 tysiąca podróżnych.

Dworzec Kaliski prawie gotowy. Wrócą tam autobusy MPK

Największą popularnością cieszyły się połączenia na trasach: Łódź – Zgierz (327 tys. pasażerów), Łódź – Pabianice (113 tys.), Łódź – Koluszki (102 tys.) oraz weekendowe kursy z Łodzi do Warszawy (90 tys.). Największy ruch podróżnych odnotowano na stacjach Łódź Fabryczna, Łódź Widzew i Łódź Kaliska. Na każdej z nich w ciągu ostatnich trzech miesięcy wsiadało lub wysiadało do i z pociągów ŁKA ponad 500 tys. podróżnych. Na kolejnych miejscach stacji z najwyższą frekwencją pasażerów ŁKA znalazły się także Koluszki, Zgierz, Skierniewice, Bedoń, Piotrków Trybunalski, Pabianice oraz Łowicz Główny.

Regionalny przewoźnik niezmiennie może pochwalić się też wysoką sprawnością swojego taboru. W pierwszym kwartale roku pociągi ŁKA były niezawodne w niemal 100 proc. Tak dobre statystyki to m.in. efekt częstych przeglądów oraz regularnych prac serwisowych. Niezawodność taboru przekłada się na wysoką punktualność podróży, a to z kolei buduje zaufanie wśród pasażerów.

Łódzka Kolej Aglomeracyjna nieustannie rozwija swoją ofertę dla pasażerów. W marcu przewoźnik wprowadził możliwość rezerwacji miejsc siedzących we wszystkich pociągach kategorii „Sprinter” kursujących do Warszawy. Miejscówki są bezpłatne – miejsca można wybrać i zarezerwować podczas zakupu biletu w kasie, ale również kupując bilet u obsługi pociągu, w biletomacie czy przez internet.

Zupełną nowością są pociągi specjalne uruchamiane po koncertach i innych masowych wydarzeniach w Łodzi. Pierwszy taki skład odjechał 16 kwietnia po koncercie Chase Atlantic w Atlas Arenie. Aby rozwieźć uczestników tego muzycznego wydarzenia spoza Łodzi, ŁKA uruchomiła „koncertowy pociąg” z Łodzi Kaliskiej do Warszawy Wschodniej, który po drodze zatrzymał się na stacjach Łódź Widzew, Koluszki, Rogów, Skierniewice, Warszawa Zachodnia i Warszawa Centralna. To połączenie trafiło w oczekiwania fanów muzyki, którzy po koncercie nie musieli wracać samochodem ani prosić nikogo o transport, lecz w dobrym nastroju szybko i komfortowo dostali się do swoich miejscowości specjalnym pociągiem ŁKA.

Tędy będą wyciągać Katarzynę

Inicjatywa ta będzie kontynuowana. Dodatkowe kursy na trasie Łódź – Warszawa zaplanowano już na trzy kolejne wieczory: 6, 18 i 25 czerwca 2025 roku. Dzięki nim uczestnicy zaplanowanych na te dni koncertów będą mogli bezpiecznie i szybko wrócić do domu. Pociągi oznaczone jako ŁKA Sprinter Koncertowy będą odjeżdżać ze stacji Łódź Kaliska po godzinie 23:00, co daje uczestnikom wydarzeń wystarczająco dużo czasu na spokojne opuszczenie Atlas Areny. Skład zostanie podstawiony na peron 3 – najbliższy Atlas Arenie i alei Unii Lubelskiej na około 50 minut przed odjazdem, aby umożliwić pasażerom wcześniejsze zajęcie miejsc.

– Połączenia zostały zaplanowane tak, aby zapewniły pasażerom możliwie najkrótszy czas przejazdu, przy jednoczesnym zachowaniu przystanków w najważniejszych punktach na trasie – informuje Iwona Borowińska, rzeczniczka ŁKA. – Bilety na przejazd są już dostępne w przedsprzedaży. Zainteresowanie przejazdami pociągami odwożącymi do domu po koncertach w Atlas Arenie jest duże. Zakup biletu z wyprzedzeniem to gwarancja miejsca i pewnego powrotu do domu.