Agrest: najlepszy moment na bardzo zdrowy, ale zapomniany polski owoc

Zbiory agrestu rozpoczęły się pod koniec czerwca, ale to na lipiec przypada szczyt zbiorów dojrzałych owoców. Na rynku hurtowym Bronisze 7 lipca kilogram agrestu kosztuje od 11 do 18 zł. Na targowisku Łask (łódzkie) 3 lipca stawka wynosiła 12,50 zł/kg. Cena agrestu jest zatem podobna do tej za czereśnie i wiśnie w hurcie o tej porze.

Z rejestru upraw, który prowadzi Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynika, że powierzchnia rolniczej uprawy agrestu systematycznie spada w ostatnich latach. Zachłysnęliśmy się m.in. borówką czy nowościami, jak minikiwi i jagoda kamczacka.

Agrest: powierzchnia uprawy wg ARiMR:

• 2025 - 1 252,04 ha
• 2024 - 1 307,25 ha
• 2023 - 1 486,07 ha
• 2022 - 1 606,63 ha
• 2021 - 1 746,49 ha
• 2020 - 1 732,41 ha

Są jednak wierni miłośnicy agrestu, którzy nie wyobrażają sobie sezonu letniego bez tego wyjątkowego owocu. Smak agrestu jest charakterystyczny, orzeźwiający, słodko-kwaśny, a czasem cierpki, szczególnie w przypadku mniej dojrzałych owoców lub niektórych odmian. Dojrzałe owoce są zazwyczaj słodsze.

Jest to owoc bogaty w witaminy (szczególnie C, ale także z grupy B, A, E) oraz minerały (potas, magnez, wapń, żelazo). Zawiera także błonnik pokarmowy, w tym pektyny, oraz liczne antyoksydanty. Dzięki temu wspiera odporność, poprawia trawienie, korzystnie wpływa na układ krążenia i nerwowy, a także działa przeciwzapalnie.

Agrest, choć często niedoceniany w porównaniu do popularniejszych owoców sezonowych jak truskawki czy maliny, wyróżnia się kilkoma istotnymi właściwościami zdrowotnymi, które czynią go szczególnie cennym.

Agrest wyróżnia się na tle innych owoców kilkoma kluczowymi właściwościami zdrowotnymi. Przede wszystkim to doskonałe źródło luteiny, niezbędnej dla zdrowia oczu i ochrony siatkówki przed promieniowaniem UV.

Ponadto, agrest obfituje w pektyny, rodzaj błonnika, który nie tylko wspomaga trawienie, ale także efektywnie usuwa toksyny i metale ciężkie z organizmu. Jego właściwości alkalizujące pomagają w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej, co jest ważne dla ogólnego stanu zdrowia. Niski indeks glikemiczny i niska kaloryczność czynią go idealnym owocem dla osób dbających o linię i zmagających się z cukrzycą.

W krajowym rejestrze odmian Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych są 4 propozycje odmian agrestu:

1. Biały Triumf,
2. Hinsel,
3. Invicta,
4. Resika.

Dawne odmiany agrestu, które były popularne w sadach dziadków i nadal są cenione, to przede wszystkim "Rzeszowski", "Biały Triumf" i "Czerwony Triumf". Inne starsze odmiany to "Niesłuchowski" oraz "Kamieniar".

Uprawa agrestu to doskonały sposób na wzbogacenie ogrodu o smaczne i zdrowe owoce. Aby cieszyć się obfitymi plonami, należy zapewnić odpowiednie stanowisko i glebę. Roślina ta najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych lub półcienistych, koniecznie osłoniętych od wiatru.

Idealna jest gleba piaszczysto-gliniasta, żyzna i przepuszczalna, o lekko kwaśnym odczynie w zakresie pH 6,2-6,7. Co więcej, przed posadzeniem warto wzbogacić glebę kompostem lub nawozem organicznym, co zapewni roślinom dobry start.

Jeśli chodzi o sadzenie agrestu, optymalnym terminem jest jesień, od końca września do początku listopada. Wiosną agrest bardzo wcześnie rozpoczyna wegetację.

Sadzenie wiosenne również jest możliwe, jednak wymaga wcześniejszego terminu i sprzyjających warunków pogodowych.

Kluczowa dla zdrowego wzrostu i obfitego owocowania jest odpowiednia pielęgnacja agrestu, w tym regularne podlewanie, szczególnie w okresach suszy. Ważne jest także nawożenie, zwłaszcza w początkowej fazie wzrostu, aby zapewnić roślinie wszystkie niezbędne składniki odżywcze.

Cięcie agrestu to kolejny fundamentalny zabieg. Po posadzeniu pędy skraca się nad drugim pąkiem od ziemi. W przypadku agrestów szczepionych na pniu, pędy skraca się o jedną trzecią długości. Regularne usuwanie starych i uszkodzonych pędów stymuluje wzrost nowych oraz poprawia jakość i ilość owocowania.

Ważnym elementem uprawy jest ochrona agrestu przed szkodnikami i chorobami. Należy systematycznie monitorować stan roślin i szybko reagować na wszelkie pojawiające się problemy. Najczęściej agrest atakowany jest przez mączniak prawdziwy, rdzę, a także szkodniki takie jak mszyce i przędziorki.

W razie potrzeby konieczne jest zastosowanie odpowiednich środków ochrony roślin. Dodatkowo, w celu ograniczenia występowania szkodników i chorób, można uprawiać rośliny odstraszające, na przykład aksamitki lub grykę.

Owoce zbiera się, gdy są dojrzałe i miękkie, zazwyczaj w lipcu i sierpniu. Agrest można

• jeść na surowo,
• przetwarzać na soki, dżemy, konfitury lub
• dodawać do ciast i deserów,

co czyni go bardzo wszechstronnym owocem. Warto również pamiętać o dodatkowych wskazówkach: zawsze wybieraj odmiany agrestu dostosowane do warunków klimatycznych i swoich preferencji smakowych.

Ciekawą opcją jest także uprawa agrestu w donicach na tarasie lub balkonie, szczególnie dotyczy to odmian bezkolcowych, co sprawia, że jest to roślina dostępna dla każdego, niezależnie od wielkości ogrodu.