Co musisz wiedzieć o alkoholu? Sześć faktów

Jednym z podstawowych mitów jest przekonanie, że Polacy spożywają największe ilości alkoholu w Europie. Badania przeprowadzone w ramach kampanii "Alkomity" pokazują, że aż 71% Polaków uważa nasz kraj za lidera europejskiego pod względem konsumpcji alkoholu. Niemniej jednak, statystyki przeczą temu przekonaniu. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) za 2020 rok, Polska plasuje się na siódmym miejscu w Europie w zakresie spożycia czystego alkoholu na mieszkańca, za takimi krajami jak Austria czy Czechy.

Krajowe dane dostarczone przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom (KCPU) dodatkowo potwierdzają trwający trend spadku spożycia alkoholu w Polsce. W 2023 roku przeciętny Polak wypił 8,93 litra czystego alkoholu, co stanowi spadek o 0,85 litra w porównaniu z 2019 rokiem. To oznacza zmniejszenie konsumpcji o 9,5%.

Innym powszechnym błędnym przekonaniem jest to, że różne rodzaje alkoholu działają na organizm w odmienny sposób. Prawda jest taka, że wszystkie napoje alkoholowe zawierają etanol, który oddziałuje na organizm w podobny sposób bez względu na formę, w jakiej go spożywamy. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z piwem, winem, czy wódką, każda z tych form zawiera tę samą substancję czynną - etanol.

Przykładowo, pół litra piwa o zawartości 5% alkoholu, dwa 30 ml kieliszki wódki o mocy 40%, czy dwa 100 ml kieliszki wina o zawartości 12% alkoholu, wszystkie dostarczają organizmowi około 20 gramów czystego etanolu. Działanie na organizm jest więc identyczne.

Piwo niezmiennie od końca lat 90. pozostaje najczęściej wybieranym napojem alkoholowym w Polsce. Z najnowszych danych udostępnionych przez KCPU wynika, że w 2023 roku piwo odpowiadało za 54% całkowitego spożycia czystego alkoholu w Polsce. Napoje wysokoprocentowe, takie jak wódka, stanowiły 38%, podczas gdy wina zaledwie 8%.

Wzrost popularności piwa odzwierciedla nie tylko jego obecność na polskich stołach, ale również zmienne trendy w zachowaniach konsumpcyjnych, gdzie użytkownicy poszukują mniej intensywnych doznań alkoholowych, nie rezygnując z towarzyskiego charakteru takich imprez.

Preferencje smakowe młodszego pokolenia Polaków również przechodzą ewolucję. Zamiast silnych alkoholi, młodzi ludzie chętniej sięgają po koktajle o niższej zawartości etanolu. Badania pokazują, że 67% ankietowanych ocenia, iż młodzi dorośli preferują drinki o niskiej zawartości alkoholu.

Dane sprzedażowe Centrum Monitorowania Rynku wskazują na rosnące zainteresowanie produktami RTD (ready-to-drink) z umiarkowaną zawartością alkoholu. Od 2022 do 2024 roku sprzedaż tych gotowych do spożycia napojów zwiększyła się o 74,5% pod względem wartości. Popularność takich napojów wynika m.in. z chęci młodych dorosłych do kontrolowania ilości spożywanego alkoholu i poszukiwania lżejszych alternatyw wobec tradycyjnych trunków.

Pomimo zmieniających się preferencji i postrzeganego spadku konsumpcji, polska wódka nadal cieszy się zasłużoną reputacją na rynkach międzynarodowych. Ponad 69% badanych postrzega ją jako produkt wysokiej jakości, który zdobył uznanie poza granicami naszego kraju.

Statystyki handlowe Biura Analiz i Strategii KOWR ubiegłych lat potwierdzają znaczenie eksportu polskiej wódki. Wartość wywozu produktów spirytusowych z Polski w 2024 roku sięgnęła 2,5 miliarda złotych, z czego znaczna część to eksport wódki.

Wiele osób wciąż wierzy w sposoby przyspieszające trzeźwienie, takie jak zimny prysznic, mocna kawa czy intensywna aktywność fizyczna. Faktycznie, żadne z tych działań nie przyspiesza procesów metabolicznych alkoholu. Sen, choć poprawia samopoczucie, nie przyspiesza rozkładu alkoholu przez organizm.

Choć metody te mogą chwilowo poprawić samopoczucie, nie przyspieszają samego metabolizmu alkoholu. Organizm wymaga czasu do przetworzenia etanolu, niezależnie od naszej aktywności czy stosowanych metod. Jak przypomina Karol Stec, prezes zarządu Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy (ZP PPS), każda porcja alkoholu zawiera określoną ilość etanolu, i to ona powinna być kluczowym czynnikiem naszych rozważań dotyczących konsumpcji.