Dąbrowa Górnicza: 45. rocznica podpisania Porozumień Dąbrowskich. W Hucie Katowice walczyli o godność, wolność i bezpieczeństwo dla strajkujących

11 września 1980 r. w Hucie Katowice w Dąbrowie Górniczej podpisane zostało czwarte z porozumień sierpniowych. W rocznicę tego wydarzenia w Dąbrowie Górniczej uczczony został fakt podpisania Porozumienia Dąbrowskiego.

Uroczystość rozpoczęła się od mszy świętej w sanktuarium św. Antoniego w dzielnicy Gołonóg. Potem uczestnicy wydarzenia złożyli kwiaty pod Pomnikiem Porozumienia Dąbrowskiego oraz pod pamiątkowym krzyżem, znajdującym się za bramą główną AMP.

Adam Wojtowicz, wiceprezes ds. finansowych Kolei Śląskich oraz Michał Syska, zastępca szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zapowiedzieli dziś w trakcie uroczystości w Dąbrowie Górniczej, że działacze opozycji antykomunistycznej, ofiary Tragedii Górnośląskiej oraz deportowani do obozów pracy w III Rzeszy będą mogli bezpłatnie podróżować pociągami Kolei Śląskich.

Zawarte 3 września 1980 r. w Jastrzębiu-Zdroju Porozumienie Jastrzębskie wraz z dwoma podpisanymi wcześniej - Szczecińskim i Gdańskim - tworzyło podstawy ówczesnej umowy społecznej, natomiast Porozumienie Dąbrowskie było "istotnym dopełnieniem" tej umowy.

"Porozumienie dąbrowskie 1980", jedno z tzw. porozumień społecznych, podpisane 11 IX 1980 przez Komisję Rządową i MKR w Hucie Katowice; dotyczyło przede wszystkim gwarancji realizacji porozumienia gdańskiego w zakresie tworzenia struktur NSZZ. Ustalenia dokumentu obejmowały zobowiązanie władz do akceptacji działań, zmierzających do powstawania, organizowania i funkcjonowania struktur Związku na terenie całego kraju.

Strona rządowa gwarantowała: dostęp do mediów, zwolnienie z obowiązku pracy osób pełniących funkcje związkowe z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, udostępnienie pomieszczeń przez dyrekcje zakładów pracy lub władze terenowe z przeznaczeniem na działalność związkową, możliwość współdecydowania o sprawach pracowniczych i socjalnych, możliwość otwarcia rachunków bankowych oraz gwarancję uczestnictwa strony związkowej w pracach nad nowymi ustawami: Kodeksem pracy, o związkach zawodowych i o samorządzie robotniczym.

Ustalono, że dokumenty konieczne do dopełnienia formalności - statuty, składy władz i wnioski o przyznanie lokali - będą przedstawiane wojewodom właściwym dla miejsca działania. Strona rządowa zobowiązywała się ponadto do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim strajkującym, członkom komitetów strajkowych i robotniczych oraz ich rodzinom, a także osobom wspomagającym komitety robotnicze.

W negocjacjach i przy zawarciu umowy związkowców reprezentowali m.in. Andrzej Rozpłochowski, Jacek Jagiełka, Bogdan Borkowski oraz Kazimierz Świtoń. W imieniu strony rządowej dokument podpisali m.in. minister hutnictwa Franciszek Kaim oraz dyrektor naczelny Huty Katowice Zbigniew Szałajda.

9.00 - uroczysta msza Św. w sanktuarium Św. Antoniego z Padwy, ul. Kościelna 20, Dąbrowa Górnicza - Gołonóg

11.00 - uroczystości przy Pomniku Porozumienia Dąbrowskiego 1980 obok bramy głównej Arcelor MittalPoland S.A., al. Józefa Piłsudskiego 92, Dąbrowa Górnicza

12.00 - spotkanie okolicznościowe w Pałacu Kultury Zagłębia, pl. Wolności 1 - obowiązują zaproszenia /premiera filmu dokumentalnego pt. "Porozumienia, które zmieniły Polskę", odznaczenie działaczy NSZZ Solidarność upamiętniające wydarzenia lat 1980 - 1981, program artystyczny przygotowany przez młodzież III Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Władysława Andersa

Organizator: Gmina Dąbrowa Górnicza, NSZZ Solidarność ArcelorMittal Poland S. A. Dąbrowa Górnicza

Partnerzy: Muzeum Miejskie "Sztygarka", Pałac Kultury Zagłębia, Miasto Sosnowiec, Towarzystwo Przyjaciół Dąbrowy Górniczej, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, III LO im. gen. W. Andersa w Dąbrowie Górniczej, Specjalny Ośrodek Szkolno - Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej

10.00 - otwarcie wystawy stałej pt. "Zagłębie Dąbrowskie w okowach totalitaryzmów 1939 - 1989" - Park Militarno - Historyczny "Reduta" przy Muzeum Miejskim "Sztygarka" ul. Legionów Polskich 69 (wstęp wolny)

11.00 - spotkanie pod Pomnikiem Porozumienia Dąbrowskiego delegacji młodzieży ze szkół średnich Dąbrowy Górniczej i Sosnowca - aleja Piłsudskiego 92

11.30 - 13.00 - konferencja popularno-naukowa pt. "W drodze po Wolność i Godność" skierowana do młodzieży w Sali "Denver" na terenie ArcelorMittal Poland - aleja Piłsudskiego 92 obowiązują zaproszenia /spotkanie z uczestnikiem wydarzeń z sierpnia 1980 roku, wykład profesora Dariusza Nawrota (Instytut Zagłębia Dąbrowskiego) - "Porozumienie Dąbrowskie 1980. Geneza i przebieg", wykład Mariusza Stefaniaka (Muzeum Miejskie "Sztygarka") - "Ocalić od zapomnienia. Działania Muzeum Miejskiego "Sztygarka" na rzecz upowszechnienia wiedzy o Porozumieniu Dąbrowskim 1980", debata młodzieżowa poświęcona Porozumieniu Dąbrowskiemu 1980 - Karol Chwastek (Centrum Wolności i Solidarności/

Panel popołudniowy

17.00 Otwarcie wystawy stałej pt. "Zagłębie Dąbrowskie w okowach totalitaryzmów 1939 - 1989" - Park Militarno - Historyczny "Reduta" przy Muzeum Miejskim "Sztygarka" ul. Legionów Polskich 69 (wstęp wolny)

17.30 konferencja popularno-naukowa pt. "W drodze po Wolność i Godność" skierowana do osób dorosłych, siedziba Muzeum Miejskiego "Sztygarka, ulica Legionów Polskich 69 (wstęp wolny) /spotkanie z uczestnikiem wydarzeń z sierpnia 1980 roku w Dąbrowie Górniczej, wykład profesora Dariusza Nawrota (Instytut Zagłębia Dąbrowskiego) - "Porozumienie Dąbrowskie 1980. Geneza i przebieg", wykład Mariusza Stefaniaka (Muzeum Miejskie "Sztygarka") - "Ocalić od zapomnienia. Działania Muzeum Miejskiego "Sztygarka" na rzecz upowszechniania wiedzy o Porozumieniu Dąbrowskim 1980"

W sobotę 13 września 2025 roku Plac Papieski w Sosnowcu stanie się przestrzenią spotkania historii, muzyki i wspólnoty. Miasto Sosnowiec wraz z Miejskim Klubem im. Jana Kiepury zapraszają na niezwykłe wydarzenie "Porozumienie Dźwięków. Solidarność 1980 - Rock Pamięci".

Wydarzenie będzie miało charakter rodzinnego pikniku, który łączy pokolenia i wartości kształtujące współczesną Polskę. Na uczestników czekać będą:

• animacje i atrakcje dla dzieci,
• strefy rekreacyjne i food trucki,
• wycieczki zabytkowym autobusem (15:00-18:00),
• rajd integracyjny PTTK,
• warsztaty rękodzieła i zajęcia prowadzone przez dom kultury oraz partnerów,
• strefa służb mundurowych (straż graniczna, policja, straż pożarna, pogotowie),
• dmuchańce, stoisko Sanepidu, wystawa Solidarności.Muzyczna opowieść o wolności

Wieczorną część obchodów wypełnią kultowe utwory lat 80., w nowych, oryginalnych aranżacjach przygotowanych przez kompozytora i dyrygenta Mateusza Walacha zaśpiewają: Małgorzata Ostrowska, Karolina Leszko, Marcin Jajkiewicz i Maciej Balcar. Towarzyszyć im będzie Orkiestra Kameralna Silesian Art Collective, co nada koncertowi niepowtarzalny symfoniczno-rockowy charakter.

Koncert poprowadzi Dariusz Stańczuk (RMF Classic), który przybliży publiczności kontekst historyczny Porozumienia Dąbrowskiego i ducha tamtych czasów.

Harmonogram wydarzenia:

15:00 - rozpoczęcie pikniku,

17:00 - oficjalne rozpoczęcie obchodów,

18:00 - koncert główny.