Dom Pamięci Obławy Augustowskiej: miejsce pamięci gotowe na otwarcie

W 2021 roku Instytut Pileckiego zakupił tzw. Dom Turka – dawną siedzibę aresztu Urzędu Bezpieczeństwa w Augustowie, który w czasie obławy służył jako punkt przesłuchań.

To właśnie w tym miejscu powstał Dom Pamięci.

- Walka o pamięć ofiar Obławy Augustowskiej trwała bardzo długo. Jej pewien etap kończy się wraz z otwarciem Domu Pamięci. W prawdzie nie osiągnęliśmy jeszcze najważniejszego etapu, czyli znalezienia miejsca pochówku ofiar, ale opowiadanie o tym jest niemniej ważne. Popularyzowanie wiedzy na ten temat jest bardzo istotne - mówił na konferencji prasowej prof. Krzysztof Ruchniewicz, dyrektor Instytutu Pileckiego.

Uroczyste otwarcie Domu Pamięci odbędzie się dokładnie 80 lat po największej niewyjaśnionej dotąd zbrodni popełnionej na Polakach po II wojnie światowej.

Ekspozycja w nowo powstałej placówce prowadzi zwiedzających przez historię regionu – od okresu międzywojennego, przez dramat II wojny światowej, aż po powojenne represje. Na wystawie znajdują się osobiste pamiątki i zdjęcia ofiar, przekazane przez ich rodziny. Ważnym elementem narracji są relacje świadków i wskazanie sprawców zbrodni. Struktura wystawy została podzielona na trzy zasadnicze grupy: ofiary, świadków i sprawców – co pozwala lepiej zrozumieć dramat Obławy oraz jej konsekwencje.

- Dom Pamięci to dla nas symboliczne miejsce, ze względu na to, że nie mamy mogił naszych bliskich. Przez tyle lat walki o pamięć i przede wszystkim o prawdę i sprawiedliwość doczekaliśmy takiego wspaniałego miejsca, a to ostatnie ogniwo może kiedyś nastąpi. Wierzymy, że w końcu poznamy miejsce pochówku naszych bliskich - mówiła Dorota Dyjuk wnuczka Michała Wołąsewicza, ofiary Obławy Augustowskiej.

Dom Pamięci ma pełnić nie tylko funkcję edukacyjną, ale też być miejscem refleksji i symbolicznego pojednania. Obok budynku znajduje się mur pamięci, gdzie wypisane są nazwiska 513 zidentyfikowanych ofiar. 

Oficjalne otwarcie Domu Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej odbędzie się w sobotę. Początek uroczystości o 13.30. Instytut Pileckiego przygotował w tym roku blisko 20 wydarzeń w ramach obchodów rocznicowych. To m.in. debaty naukowe, gra terenowa czy widowisko muzyczno-multimedialne LIPCOWI’45.