Ile zarabia polski rolnik? Oficjalny dochód z hektara przeliczeniowego
W tym artykule:
Przeciętny dochód z hektara przeliczeniowego. GUS podał dane za 2024 rok, obowiązują w 2025
Ogłaszany przez GUS dochód z hektara to kwota uśredniona dla całego kraju, bez względu na wielkość czy rodzaj gospodarstwa. I co roku budzi emocje, bo wielu rolników twierdzi, że jest oderwana od rzeczywistości i nie odzwierciedla faktycznej sytuacji finansowej większości gospodarstw.
Ogłoszony rok temu dochód roczny wynosił 5 451 zł (wyliczony za 2023 rok). Tym razem kwota jest niższa, ale niewiele. Za 2024 rok jest to kwota 5 429 zł.
Przeciętny dochód z hektara z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych w poprzednich latach:
- 2023 - 5451 zł
- 2022 - 5549 zł
- 2021 - 3288 zł
- 2020 - 3819 zł
- 2019 - 3244 zł
- 2018 - 2715 zł
Dlaczego oficjalne dochody rolników budzą wśród nich kontrowersje?
Dane GUS dotyczące przeciętnego dochodu z hektara przeliczeniowego są często krytykowane przez rolników. Główną przyczyną kontrowersji jest metodologia obliczania tego wskaźnika.
Po pierwsze, rolnicy podnoszą, że dochód jest uśredniany dla całej Polski, co ignoruje ogromne różnice między regionami, typami gospodarstw (np. uprawa zbóż vs. hodowla zwierząt) oraz jakością gleby. Zamożne, wyspecjalizowane gospodarstwa zawyżają średnią, co sprawia, że wskaźnik wydaje się nierealistycznie wysoki dla małych i średnich gospodarstw.
Po drugie, pojawia się rozbieżność z realiami rynkowymi. Rolnicy często wskazują, że GUS podaje wysokie dochody nawet w latach, gdy ceny skupu produktów rolnych drastycznie spadają. Taki rozjazd między danymi statystycznymi a rzeczywistymi przychodami budzi frustrację.
Wysoki dochód z hektara przeliczeniowego ma bezpośredni wpływ na uprawnienia do różnych form pomocy, takich jak stypendia socjalne dla studentów czy pomoc społeczna.
Metodologia GUS-u nie jest postrzegana jako wystarczająco przejrzysta i nie uwzględnia w pełni wszystkich kosztów produkcji, które są bardzo wysokie i ciągle rosną (np. paliwo, nawozy, środki ochrony roślin).
Krajowa Rada Izb Rolniczych wielokrotnie apelowała do Ministerstwa Rolnictwa o zmianę metodologii obliczania dochodu z hektara, aby wskaźnik ten lepiej oddawał realia ekonomiczne polskiego rolnictwa.
Zmiana limitu w kryterium dochodowym. Czy student w rodziny rolniczej ma szansę na stypendium socjalne?
Aby obliczyć miesięczny dochód na osobę w rodzinie studenta, należy pomnożyć liczbę posiadanych hektarów przeliczeniowych przez podany przez GUS dochód, a następnie podzielić ten wynik przez liczbę członków rodziny i przez 12 miesięcy.
Czyli np. 20 hektarów x 5.429 zł. Tak otrzymaną liczbę trzeba podzielić przez osoby w rodzinie, np. 5 osób, a następnie podzielić na 12 miesięcy. W tej sytuacji otrzymujemy wynik 1809 zł za osobę miesięcznie.
Byłoby to za dużo, by student mógł ubiegać się o stypendium w tym roku akademickim 2024/2025. Teraz jednak kryterium dochodowe do ubiegania się o stypendium socjalne w roku akademickim 2025/2026 będzie wyższe. Od 1 października 2025 r. urośnie z kwoty 1 570,50 zł do 1 908,90 zł.