Jeden nieodebrany telefon i tracisz zasiłek! L4 pod lupą ZUS-u
Od 2026 r. ZUS będzie miał większą kontrolę nad L4 pracowników.
ZUS od 2026 roku zwiększa kontrole L4
Od 1 stycznia 2026 r. ZUS zmieni sposób sprawdzania zwolnień lekarskich. Ma to na celu ukrócenie masowych nadużyć, procederu kupowania L4 w internecie i tzw. "turystyki zwolnieniowej".
Miała czerwone światło. Nie zatrzymała się. Dramatyczne nagranie
ZUS zyska potężne, nowe narzędzia do walki z nieuczciwym korzystaniem ze zwolnień:
- telefoniczne wezwania - ZUS będzie mógł kontaktować się z chorymi telefonicznie w sprawie kontroli lub wezwania na badanie, pod warunkiem, że rozmowa zostanie nagrana. Brak odpowiedzi na takie wezwanie lub zignorowanie zaproszenia na badanie będzie skutkował natychmiastowym wstrzymaniem wypłaty zasiłku,
- weryfikacja po ustaniu ubezpieczenia - kontrole i weryfikacja zwolnień będą możliwe nawet po zakończeniu stosunku ubezpieczenia,
- uchylanie orzeczeń - ZUS zyska prawo uchylania błędnych orzeczeń lekarskich i nakazywania weryfikacji decyzji,
- walka z nieuczciwymi zwolnieniami - osoby, które korzystają z nieuczciwych L4, mogą spodziewać się cofnięcia zasiłku i żądania zwrotu pieniędzy.
Największym ryzykiem jest brak reakcji na wezwania ZUS i przekroczenie terminów. Pracownik, który nie odpowie w ciągu 14 dni lub nie wyjaśni nieobecności na badaniu, automatycznie straci prawo do świadczenia.
Czy na L4 będzie można pracować?
Reforma zwolnień lekarskich wprowadza kluczowe doprecyzowanie pojęć, które stanowią podstawę kontroli ZUS:
- "Praca zarobkowa" to każda czynność przynosząca dochód, niezależnie od formy prawnej i rodzaju umowy. Oznacza to, że każda forma zarobkowania - od umowy o pracę po umowę o dzieło - będzie wnikliwie sprawdzana.
- "Aktywność niezgodna z celem zwolnienia" to każda taka czynność, która w istotny sposób może utrudniać proces leczenia i rekonwalescencji pacjenta.
Dzięki temu precyzyjnemu rozgraniczeniu ZUS zyska jasne wytyczne, które pomogą skuteczniej eliminować nadużycia na L4.
Korzystne zmiany dla uczciwych
Reforma przynosi jednak również pozytywne aspekty, zwłaszcza dla osób prowadzących uczciwą działalność. W 2027 roku (po 12 miesiącach od ogłoszenia ustawy) możliwe będzie wykonywanie pracy u innego pracodawcy w trakcie L4, pod warunkiem, że zwolnienie dotyczy tylko jednego tytułu ubezpieczenia, a aktywność nie wpłynie negatywnie na proces leczenia. To ulga dla osób z więcej niż jednym źródłem dochodu (np. etat i zlecenie).
Nowy system ma też przyspieszyć orzecznictwo i uprościć procedury odwoławcze, a do procesu dołączą fizjoterapeuci i pielęgniarki.
Uczciwi pracownicy, stosujący się do zaleceń lekarza i niepodejmujący pracy wbrew L4, nie powinni odczuć negatywnych skutków zmian.
Źródło: Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk 1856) Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
