MEN szykuje nowy system oceniania nauczycieli. Koniec z oceną za pracę poza lekcjami?
W tym artykule:
Ujednolicona skala ocen i większa przejrzystość
Jak poinformował ZNP, ministerstwo przekazało członkom grupy roboczej projekt zmian w rozporządzeniu z 2022 roku. Jedną z kluczowych propozycji jest ujednolicenie systemu oceniania – wszystkie kryteria mają być oceniane w skali od 0 do 3.
– Zero punktów będzie odpowiadało ocenie negatywnej, jeden – dobrej, dwa – bardzo dobrej, a trzy – wyróżniającej – przekazali przedstawiciele ZNP po spotkaniu.
Związkowcom zależało również na zapewnieniu większej przejrzystości procesu oceniania. Nowe zapisy zakładają, że wszystkie opinie dotyczące pracy nauczyciela czy dyrektora mają być dostępne dla osoby ocenianej na każdym etapie procedury.
Przeczytaj też: MEN odmawia nauczycielom. Codzienne narzędzie pracy nie mieści się w systemie | Strefa Edukacji
Postulat ZNP: koniec z dodatkowymi kryteriami
ZNP zgłosił również uwagi dotyczące obecnych kryteriów oceniania, które – zdaniem związku – wykraczają poza obowiązki nauczyciela, a tymczasem Karta nauczyciela jasno określa, że ocena powinna dotyczyć wyłącznie tych obowiązków.
– Zwróciliśmy uwagę, że wiele tzw. kryteriów dodatkowych w obecnym rozporządzeniu wykracza poza podstawowe obowiązki nauczyciela. Wnieśliśmy o ich usunięcie – relacjonują związkowcy.
Ministerstwo – jak wynika z relacji ZNP – przyjęło argumentację i poprosiło stronę związkową o przedstawienie własnych propozycji zapisów kryteriów do końca przyszłego tygodnia.
Zmiany od września, ale to dopiero początek
Choć nowe rozporządzenie ma wejść w życie już we wrześniu, to – jak podkreśla ZNP – będą to zmiany porządkujące. Równolegle trwają prace nad zupełnie nową koncepcją oceny pracy nauczycieli, która ma bardziej koncentrować się na rozwoju zawodowym niż sztywnej ocenie.
– To dla nas dobry wstęp do rozmów o nowym modelu awansu zawodowego – powiedziała uczestniczka spotkania z ramienia ZNP.
Jak poinformowano, od września ma rozpocząć się pilotaż nowych rozwiązań, a ZNP zostało zaproszone do udziału w dalszych konsultacjach.
Jak obecnie wygląda system awansu i oceny nauczycieli?
Od września 2022 roku w Polsce obowiązują trzy stopnie awansu zawodowego nauczycieli:
- nauczyciel początkujący – nowy etap, który zastąpił stopnie stażysty i kontraktowego,
- nauczyciel mianowany,
- nauczyciel dyplomowany.
Ocena pracy nauczyciela, która jest elementem procesu awansu, obecnie opiera się m.in. na wynikach edukacyjnych uczniów, innowacyjnych metodach nauczania czy rozwoju zawodowym. Przysługuje również prawo do odwołania się od oceny do niezależnej komisji.
Coraz częściej mówi się o konieczności wprowadzenia ocen okresowych zamiast jednorazowych. System punktowy – choć funkcjonuje – budzi wiele wątpliwości i jest jednym z kluczowych tematów rozmów między ZNP a MEN.
Najważniejsze ustalenia ze spotkania ZNP i MEN
Podczas spotkania grupy roboczej ds. awansu i oceny pracy nauczycieli uzgodniono szereg zmian, które mają zostać wprowadzone od 1 września 2025 roku. Wśród najważniejszych znalazły się:
- ujednolicenie skali ocen do przedziału 0–3,
- obowiązek udostępniania nauczycielowi wszystkich opinii dotyczących jego pracy,
- usunięcie tzw. dodatkowych kryteriów, które wykraczały poza obowiązki zawodowe.
Jednocześnie strona związkowa została zaproszona do dalszej pracy nad nową, rozwojową koncepcją oceny nauczycieli. Równolegle z wejściem w życie nowych przepisów planowany jest pilotaż innowacyjnych rozwiązań w tym zakresie.
