Na tej hałdzie na Śląsku miał być stok narciarski. Zwałowisko wciąż pyli i utrudnia życie mieszkańców. "Nie przerzucamy odpowiedzialności"

A miało być tak pięknie. Planowano rekultywację hałdy. Miała powstać zielona przestrzeń, a nawet stok narciarski. To już jednak zamierzchła przeszłość. Do tematu nikt nie wraca, za to hałda daje mocno w kość mieszkańcom, a właściwie jej eksploatacja.

Radlinianie twierdzą, że Barosz Gwimet powinien stracić zgodę na prace w zwałowisku. Uskarżają się na zapylenie i spadek wartości swoich posesji, działek wskutek działalności firmy.

10 lipca, w urzędzie miasta odbyło się drugie spotkanie w tej sprawie, pierwsze miało miejsce dokładnie miesiąc temu w wodzisławskim starostwie.

W Radlinie przedstawiciele powiatu zaprezentowali kilkanaście obostrzeń, których ma się trzymać wykonawca, i z których będzie rozliczany. Zostały one wypracowane wspólnie przez wodzisławskie starostwo, miasto Radlin i Polską Grupę Górniczą. Aktualną sytuację prawną przedstawił wiceburmistrz Marcin Król. Rozwinęła się dyskusja. Firma.

Radna powiatowa Joanna Rduch-Kaszuba dopytywała urzędników starostwa, czy znają technologię, którą stosuje Barosz Gwimet, i czy mają dostęp do dokumentów?

- Nie widziałem tego dokumentu. Stosowaną metodę opracowała Akademii Górniczo-Hutniczej. PGG zleciła firmie przygotowanie najlepszej technologii zagospodarowania hałdy – odpowiedział Arkadiusz Skowron, członek zarządu powiatu wodzisławskiego.

- Czyli, że wszyscy wiedzą, że jest coś takiego, ale nikt tego nie widział i nie czytał – ironizowała radna. - Dziwię się, bo pan podejmuje decyzje. Na jakiej podstawie, skoro nie czytał pan dokumentu? – zapytała Agata Skalska jedna z mieszkanek.

Skowron powołał się na wspomniane obostrzenia, przygotowane wspólnie przez starostwo, miasto Radlin i Polską Grupę Górniczą, do których będzie musiała stosować się firma, którą publikujemy poniżej.

- Nie przerzucamy odpowiedzialności. Starostwo jest instytucją wydającą pozwolenie, decyzję. A całą odpowiedzialność za to, co dzieje się na hałdzie ponosi właściciel, czyli PGG. Jeżeli firma robi coś niezgodnie z technologią, to jest jej ryzyko – zauważył Arkadiusz Skowron.

Jak przyznał, PGG jest zainteresowane dalszą eksploatacją hałdy. Wiadomo, że spółka czerpie z tych prac 85 proc. korzyści, a prywatna firma tylko 15 proc.

Podobny problem był w pobliskich Rydułtowach. Firma działająca na hałdzie Szarlota spowodowała nawet zawał części zwałowiska. Wykonawcy udowodniono, że użyta metoda jest błędna, na domiar tego nie realizuje on zapisów z umowy. Firma została usunięta z hałdy. Wskutek postępowania przed Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska i zgłoszenia sprawy do prokuratury, PGG zerwała umowę z wykonawcą, który musiał upuścić Szarlotę.

- Widzę tu pewną analogię, choć nie mówię, że w Radlinie robią to samo, co działo się w Rydułtowach. Barosz Gwimet ma cały czas ważną umowę z PGG - zaznacza Skowron.

Tymczasem spółka górnicza ogłosiła konkurs na opracowanie takiej metodologii wygaszania zapożarowania hałdy kop. Marcel, która nie byłaby uciążliwa dla mieszkańcom. Technologii może być kilka, poza uważaną za najskuteczniejszą – rozbiórkę zwałowiska, co ma obecnie miejsce w Radlinie. Można też przykryć hałdę warstwą materiału ziemnego i odciąć tlen, który utrzymuje podziemny pożar. Metodę tę stosuje się obecnie na zwałowisku Wrzosy w sąsiednim Pszowie. Kolejny sposób polega na wtryskiwaniu do hałdy chemikaliów, które wygaszają zapożarowanie.

Firma pracująca na zwałowisku kop. Marcel uważa, że robi to z należytą starannością.

Malo tego, odbyło się administracyjne postępowania inicjacyjne, podczas którego Barosz Gwimet zadeklarował, że jest w stanie sprostać tym obostrzeniom, choć wiąże się to z większymi wydatkami.

Ustalono, że będą odbywały się cykliczne spotkania w formacie – przedstawiciele powiatu, miasta Radlin i PGG. Mieszkańcy mają być informowani na bieżąco o pracach dotyczących zaradzenia problemowi.

1. Zezwolenie na przetwarzanie odpadów w procesie odzysku R12 poza instalacjami i urządzeniami, prowadzącym do utraty statusu odpadów, polegającym na separacji, oględzinach i mieszaniu odpadów podczas eksploatacji bryły rekultywacyjnej - zwałowiska odpadów wydobywczych na terenie Polskiej Grupy Górniczej S.A. Oddział KWK ROW Ruch Marcel w Radlinie, na działce o numerze ewidencyjnym 4508/271 (obręb Radlin, k.m. 2):

• pozyskiwanie kruszywa winno odbywać się w taki sposób, by nie tworzyć wysokich pionowych skarp ostatecznych zagrażających niekontrolowanemu zsunięciu się mas skały płonnej, wszelkie czynności związane z przetwarzaniem odpadów prowadzić zgodnie z zatwierdzona technologią robót;
• zraszać kruszywo przed załadunkiem;
• każdorazowo przeprowadzić wstępne oględziny stateczności skarp i termiki w miejscach planowanego odspajania kruszyw od zwałowiska oraz prowadzić okresową ocenę i badania stateczności skarp i termiki, a także kąta nachylenia skarp, zgodnie z zatwierdzoną technologiaą robót, celem dostosowania intensywności i umiejscowienia prac i sprzętu;
• zraszać drogi technologiczne; odspajanie i pozyskiwanie kruszyw odbywać się będzie w nasypach zwałowiska, gdzie występuje przepalona skała płonna;
• należy zmieniać front roboczy oraz wstrzymywać prace w niesprzyjających warunkach atmosferycznych (np. silny wiatr), kiedy występuje zagrożenie wynosu drobnych frakcji na duże wysokości, mogący spowodować opad pyłu poza granicami zwałowiska; prowadzić prace wyłącznie w porze dziennej;
• tworzenie kaskad na froncie roboczym, kiedy materiał wymaga przemieszczanie w dół z wysokości większych niż 5 m, zgodnie z przyjęta technologią;
• zabezpieczanie materiału po załadunku plandekami celem przygotowania do transportu, lokalizacja dróg technologicznych wewnątrz obiektu, w niszach terenowych;
• studzenie materiału w niszach zwałowiska, celem ograniczenia unosu drobnych frakcji do powietrza, monitoring zanieczyszczeń realizowany poprzez prowadzenie badań jakości powietrza (zapylenie i gazy: PM 10, PM 2,5,SO2, CO) za pomocą sieci akredytowanych,czujników z możliwością wglądu do wyników badań w czasie rzeczywistym i wyników archiwalnych,
• uprzedzanie i przekazywanie informacji drogą elektroniczną do Urzędu Miasta Radlin, Starostwa Powiatowego w Wodzisławiu Śląskim i Polskiej Grupy Górniczej S.A. o prawdopodobnym zwiększonym oddziaływaniu na środowisko prowadzonej eksploatacji, z dwudniowym wyprzedzeniem; natychmiastowe wstrzymywanie prac w przypadku wystąpienia przekroczeń zawartości stężenia pyłów i gazów w powietrzu.

2. Zezwolenie na przetwarzanie odpadów w procesie odzysku odpadów R5 poza instalacjami i urządzeniami, wykorzystywanych do formowania bryły rekultywacyjnej na terenie Polskiej Grupy Górniczej S.A. w Katowicach Oddział KWK ROW Ruch Marcel w Radlinie, na działce o numerze ewidencyjnym 4508/271 (obręb Radlin, k.m. 2):

• formować obiekt z zachowaniem katów nachylenia wynikającego z pozwolenia budowlanego; zagęszczać wykorzystywane odpady;
• oddzielić starą część hałdy od nowobudowanej poprzez odcięcie możliwości przedostawania się zjawisk pożarowych do świeżo układanych nasypów za pomocą rowu odcinającego wykonanego z materiału inertnego;
• formować skarpy z nachyleniem zgodnym z pozwoleniem budowlanym;
• prowadzić nadzór budowlany; dokonywać obmiaru formowanego obiektu, zgodnie z zatwierdzoną technologią robót.