Najokrutniejsza kara śmierci w dziejach

Nabijanie na pal wywodzi się ze starożytnego Bliskiego Wschodu. Już Hetytowie stosowali tę formę egzekucji wobec przestępców i jeńców wojennych. Z czasem metoda rozpowszechniła się na terenach podbitych przez Imperium Osmańskie, a także na Bałkanach i południowo-wschodnich krańcach Rzeczypospolitej.

W Europie Środkowej i Wschodniej nabicie na pal stało się synonimem okrutnej, publicznej kary, wymierzanej za najcięższe przewinienia, zwłaszcza zdradę stanu, bunt czy kolaborację z wrogiem.

W Polsce i na Węgrzech kara ta była zarezerwowana głównie dla buntowników, zbójców i zdrajców. Sąd stosował ją jako najbardziej odstraszającą formę egzekucji, która miała nie tylko ukarać winnego, ale i przerazić tłum zgromadzony na rynku lub przed murami miasta.

W krajach Bliskiego Wschodu i Anatolii metoda ta była praktykowana jeszcze w XIX wieku, a ostatnie udokumentowane przypadki miały miejsce w Jugosławii w latach 40. XX wieku.

Egzekucja przez nabicie na pal wymagała od kata niebywałej precyzji. Narzędziem był zaostrzony z jednej strony drewniany słup, często przygotowywany z gałęzi z bocznymi odrostami, które miały dodatkowo rozszarpywać wnętrzności ofiary.

Skazanego kładziono na brzuchu z rozkraczonymi nogami, a pal wprowadzano w okolice krocza lub odbytu – w przypadku kobiet czasem przez pochwę. Nogi wiązano do pary koni lub wołów, które powoli ruszały, wbijając pal coraz głębiej w ciało.

Doświadczony kat starał się prowadzić pal tak, by omijał najważniejsze narządy wewnętrzne i nie powodował natychmiastowej śmierci. Chodziło o to, by ofiara konała w męczarniach nawet przez kilka dni – rekordziści przeżywali na palu do trzech, a w skrajnych przypadkach nawet siedmiu dni.

Po nabiciu słup z ciałem stawiano pionowo, a ciężar ciała sprawiał, że pal pogrążał się coraz głębiej, rozrywając tkanki i organy. Często, by spotęgować cierpienie, skazańca smarowano łatwopalną substancją i podpalano.

Metoda ta była nie tylko bolesna, ale i upokarzająca. Ofiarę rozbierano do naga, a egzekucja odbywała się publicznie przy udziale tłumów. Często towarzyszyły jej dodatkowe tortury, gwałty czy okaleczenia. W niektórych wariantach pal nie był zaostrzony, by nie przebił ciała zbyt szybko, a tępy koniec miał rozsuwać narządy, spowalniając śmierć i wydłużając agonię.

Wład III Palownik, znany szerzej jako Vlad Dracula, zasłynął jako jeden z największych zwolenników tej metody. W XV wieku podczas walk z Turkami osmańskimi kazał nabić na pale nawet 20 000 jeńców i wrogów.

Według przekazów, w 1462 roku armia sułtana Mehmeda II natknęła się pod Târgoviște na "las" rozkładających się ciał, co tak przeraziło Turków, że odstąpili od oblężenia i wycofali się do Konstantynopola.

Vlad nie oszczędzał też bojarów, których podejrzewał o zdradę – całe rodziny trafiały na pale, a książę miał zwyczaj biesiadować wśród konających ofiar, by podkreślić swą bezwzględność.

Nabijanie na pal stosowano również w Polsce. W 1651 roku taką karę wymierzono Aleksandrowi Kostce Napierskiemu, przywódcy chłopskiego powstania na Podhalu. Kara ta była także popularna na Dzikich Polach, gdzie stosował ją m.in. Jeremi Wiśniowiecki wobec zbuntowanych Kozaków i chłopów.

Publiczne egzekucje przez nabicie na pal miały nie tylko wymiar karny, ale też psychologiczny i propagandowy. Widok dziesiątek czy setek ciał nabitych na pale miał odstraszać potencjalnych buntowników i zdrajców, budząc grozę wśród poddanych. Władcy wykorzystywali tę metodę do zastraszania ludności, demonstrując swoją władzę i determinację w walce z wrogiem.

Nabijanie na pal było też elementem wojny psychologicznej. Vlad Palownik, stosując tę metodę wobec Turków, osiągnął efekt strategiczny – przeciwnik, widząc skalę okrucieństwa, często rezygnował z dalszych walk.

W wielu kulturach kara ta była zarezerwowana dla najcięższych przestępstw – zdrady stanu, buntu, podpalenia, czarów czy ojcobójstwa. W Europie Zachodniej jej odpowiednikiem było łamanie kołem czy palenie na stosie.