Największy Fin w historii. Tak powstrzymał Stalina

Carl Gustaf Emil Mannerheim urodził się w 1867 roku w rodzinie fińskich arystokratów. Swoją wojskową karierę rozpoczął w armii rosyjskiej, gdzie dosłużył się wysokich stopni i zdobył doświadczenie na frontach I wojny światowej.

Po rewolucji lutowej i upadku caratu wrócił do niepodległej Finlandii, gdzie odegrał kluczową rolę w wojnie domowej, stając na czele Białej Gwardii i przyczyniając się do pokonania komunistycznej rebelii. Jego talent organizacyjny i polityczny pozwolił na zbudowanie nowoczesnej armii oraz utrzymanie niezależności młodego państwa.

Mannerheim, mimo szwedzkiego pochodzenia, zawsze podkreślał swoje przywiązanie do Finlandii, której interesy stawiał ponad wszystko. Był przeciwnikiem rusyfikacji kraju i zwolennikiem silnej, suwerennej pozycji Finlandii w Europie. Jego umiejętności dyplomatyczne pozwoliły także na korzystne rozstrzygnięcie kwestii Wysp Alandzkich na rzecz Finlandii.

Gdy 30 listopada 1939 roku Związek Radziecki zaatakował Finlandię, Mannerheim został mianowany Naczelnym Dowódcą Sił Obrony. Sytuacja była dramatyczna – Armia Czerwona dysponowała kilkukrotną przewagą w ludziach i sprzęcie, a Finlandia była nieprzygotowana do wojny na taką skalę.

Mimo to Mannerheim wykazał się niezwykłą determinacją i zdolnościami strategicznymi. Zorganizował skuteczną obronę na Przesmyku Karelskim, gdzie powstała słynna Linia Mannerheima – system umocnień, który spowolnił sowiecką ofensywę.

Fińska armia, choć niewielka, stosowała nowatorskie techniki walki, wykorzystując warunki zimowe, kamuflaż i oddziały narciarskie. Mannerheim nie wahał się przebywać na froncie, osobiście nadzorując działania i podtrzymując morale żołnierzy.

Mannerheim był znany z chłodnej kalkulacji i wysokich wymagań wobec podwładnych. Jego podwładni często podkreślali, że był wymagający i trudny do zadowolenia, ale jednocześnie sprawiedliwy i konsekwentny.

Jego instynkt strategiczny pozwolił na zadanie Armii Czerwonej dotkliwych strat, mimo ogromnej przewagi przeciwnika. Mannerheim rozumiał, że długotrwała wojna z potężnym sąsiadem przyniesie Finlandii tylko straty, dlatego od początku był zwolennikiem negocjacji pokojowych.

Działania Mannerheima przyczyniły się do zachowania fińskiej niepodległości, choć okupione było to stratami terytorialnymi. Mannerheim, bardziej niż ktokolwiek inny, odpowiadał za to, że Finlandia nie została całkowicie podporządkowana ZSRR.

Po zakończeniu wojny zimowej Mannerheim pozostał symbolem narodowej jedności i bohaterstwa. W czasie wojny kontynuacyjnej (1941–1944) ponownie stanął na czele armii, dbając o zachowanie fińskiej suwerenności i unikając nadmiernego zaangażowania po stronie Niemiec.

Odmówił m.in. udziału w oblężeniu Leningradu oraz wydania fińskich Żydów III Rzeszy. W 1944 roku w krytycznym momencie wojny został prezydentem Finlandii i przeprowadził kraj przez trudny okres negocjacji pokojowych i powojennej odbudowy.

Mannerheim zmarł w 1951 roku, pozostawiając po sobie legendę przywódcy, który w najtrudniejszych chwilach potrafił zjednoczyć naród i poprowadzić go do walki o wolność. W 2004 roku został uznany największym Finem w historii kraju.